Κλιματική κρίση: Διάχυτη η απογοήτευση μετά την διάσκεψη COP29 – «Καμία χώρα δεν πήρε αυτά που ήθελε»

«Κενές» υποσχέσεις ακούγονται στις αναπτυσσόμενες χώρες οι δεσμεύσεις των πιο εύπορων χωρών, καθώς φαίνεται ότι δεν λαμβάνουν υπόψιν τους το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος στην κλιματική κρίση, υποσχόμενες χρηματικά ποσά που θεωρούνται πενιχρά.

Οι πλουσιότερες χώρες υποσχέθηκαν να αυξήσουν τη χρηματοδότησή τους για να βοηθήσουν τις όχι τόσο εύπορες χώρες να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή στο ποσό ρεκόρ των 300 δισ. δολαρίων (238 δισ. στερλίνες) ετησίως, αλλά η συμφωνία αντιμετωπίζει ήδη κριτική.

Υπενθυμίζεται ότι οι συνομιλίες στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, COP29 στο Αζερμπαϊτζάν, καθυστέρησαν 33 ώρες και έφτασαν μια ανάσα από την κατάρρευση. Εντούτοις, αρκετά ήταν τα έθνη που προσήλθαν στις συνομιλίες με νέα σχέδια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στις χώρες τους.

Μικρότερο το ποσό από το ζητούμενο

Η συμφωνία υπολείπεται κατά πολύ του ποσού των 1,3 τρισ. δολαρίων που ζητούσαν οι αναπτυσσόμενες χώρες. Η Αφρικανική Ομάδα Διαπραγματευτών τόνισε ότι η τελική δέσμευση είναι «πολύ λίγη, πολύ αργά», ενώ ο εκπρόσωπος της Ινδίας απέρριψε τα χρήματα ως «ένα πενιχρό ποσό», σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.

Η διάσκεψη για το κλίμα COP29 που φέτος πραγματοποιήθηκε στο Αζερμπαϊτζάν. REUTERS/Maxim Shemetov

Ο επικεφαλής του οργάνου του ΟΗΕ για το κλίμα, Simon Stiell, παραδέχθηκε ότι η συμφωνία απέχει πολύ από το να είναι τέλεια. «Καμία χώρα δεν πήρε ό,τι ήθελε και αφήνουμε το Μπακού με ένα βουνό δουλειάς να μένει να γίνει», ανέφερε σε δήλωσή του.

Η συμφωνία ανακοινώθηκε στις 03:00 τοπική ώρα της Κυριακής και εκτός από 300 δισ. δολάρια (238 δισ. λίρες) ετησίως μέχρι το 2035, υπόσχεται προσπάθειες για την άντληση 1,3 δισ. δολαρίων ετησίως από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές μέχρι την ημερομηνία αυτή.

Διάχυτη η απογοήτευση στον διάσκεψη για την κλιματική κρίση

Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με επευφημίες και χειροκροτήματα, αλλά μια οργισμένη ομιλία από την Ινδία έδειξε ότι η έντονη απογοήτευση παραμένει.

«Το ποσό που προτείνεται να κινητοποιηθεί είναι αβυσσαλέα φτωχό. Είναι ένα ευτελές ποσό», δήλωσε η Leela Nandan στο συνέδριο.

Ο πρόεδρος της Συμμαχίας Μικρών Νησιωτικών Κρατών, Cedric Schuster, δήλωσε: «Τα νησιά μας βυθίζονται. Πώς μπορείτε να περιμένετε από εμάς να επιστρέψουμε στις γυναίκες, τους άνδρες και τα παιδιά των χωρών μας με μια φτωχή συμφωνία;».

Τα κεφάλαια που έχουν υποσχεθεί αναμένεται να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα και να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια.

Υπήρξε επίσης δέσμευση για τριπλασιασμό των χρημάτων που προορίζονται για την προετοιμασία των χωρών για την κλιματική αλλαγή. Ιστορικά, μόνο το 40% της διαθέσιμης χρηματοδότησης για την κλιματική αλλαγή πήγαινε προς αυτή την κατεύθυνση.

Στον απόηχο της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ η διάσκεψη

Στην έναρξη των συνομιλιών στις 11 Νοεμβρίου κυριάρχησε η εκλογή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο.

Είναι σκεπτικιστής σχετικά με το ζήτημα του κλίματος και έχει δηλώσει ότι θα αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία-ορόσημο του Παρισιού, η οποία το 2015 δημιούργησε έναν οδικό χάρτη για τα έθνη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Διαδηλωτές στη Λισαβόνα για την κλιματική κρίση. REUTERS/Pedro Nunes

«Σίγουρα έριξε τον αριθμό των τίτλων ειδήσεων (σχετικών με την κλιματική αλλαγή). Οι υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες-χορηγοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Τραμπ δεν θα πληρώσει ούτε δεκάρα και θα πρέπει να καλύψουν το έλλειμμα», δήλωσε στο BBC η καθηγήτρια Joanna Depledge, ειδική στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Η επίτευξη αυτής της συμφωνίας είναι ένα σημάδι ότι οι χώρες εξακολουθούν να δεσμεύονται να συνεργαστούν για το κλίμα, αλλά με τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη να είναι πλέον απίθανο να παίξει ρόλο, θα γίνει πιο δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος των πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το φλέγον ζήτημα των ορυκτών καυσίμων

Σε αντάλλαγμα για την υπόσχεση περισσότερων χρημάτων, τα ανεπτυγμένα έθνη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήθελαν ισχυρότερες δεσμεύσεις από τις χώρες να μειώσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

Παρά τις ελπίδες τους ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε στις συνομιλίες στο Ντουμπάι πέρυσι για «μετάβαση μακριά από τα ορυκτά καύσιμα» θα ενισχυόταν, η τελική προτεινόμενη συμφωνία απλώς την επανέλαβε. Για πολλά έθνη αυτό δεν ήταν αρκετά καλό και απορρίφθηκε – τώρα θα πρέπει να συμφωνηθεί το επόμενο έτος.

Οι χώρες που βασίζονται στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου φέρεται να έδωσαν σθεναρό αγώνα στις διαπραγματεύσεις για να σταματήσουν την περαιτέρω πρόοδο.

«Η Αραβική Ομάδα δεν θα δεχτεί κανένα κείμενο που στοχεύει σε συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων», δήλωσε ο Albara Tawfiq της Σαουδικής Αραβίας σε ανοιχτή συνάντηση νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.