Ο Γεραπετρίτης, ο Φιντάν, η αντιπολίτευση και ο ελληνοτουρκικός διάλογος

Το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ο Γιώργος Γεραπετρίτης πρόκειται να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς στις 11 Δεκεμβρίου για θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Κεντρικό θέμα στην ενημέρωση αναμένεται να είναι τα ελληνοτουρκικά, μετά και τη συνάντηση που είχαν ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, με τον τούρκο ομόλογο του στην Αθήνα, αλλά και μία ακόμα που ενδέχεται να προκύψει τις επόμενες μέρες είτε στη σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, που θα λάβει χώρα στις 3 και 4 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, είτε στην ετήσια υπουργική σύνοδο του ΟΑΣΕ στις 4 και 5 Δεκεμβρίου στη Μάλτα.

Ο Γεραπετρίτης άλλωστε θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες από τις 2 Δεκεμβρίου με στόχο και άλλες επαφές, όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές.

Σημαντικό για Αθήνα και Άγκυρα είναι και πώς θα εξελιχθεί η κοινή υποψηφιότητα Ελλάδας και Τουρκίας στον ΟΑΣΕ, που προτείνει τον διπλωμάτη Φεριντούν Σινιρλίογλου για Γενικό Γραμματέα και την Μάνια Τελανιάν ως διευθύντρια του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ. Με εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι μπορεί να υπάρξει και εξέλιξη στην υπουργική σύνοδο του Δεκεμβρίου.

Την ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών θα ακολουθήσει και σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής στις 12 Δεκεμβρίου, με την ίδια ατζέντα.

Κριτική στο Φιντάν

Ο Φιντάν δέχθηκε έντονη κριτική από την τουρκική αντιπολίτευση κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του τουρκικού ΥΠΕΞ στη Βουλή, με το κεμαλικό CHP να κατηγορεί την κυβέρνηση Ερντογάν για «τυχοδιωκτική πολιτική» με αιχμή τη «Γαλάζια Πατρίδα».

Ο τομεάρχης του CHP, Ναμίκ Ταν σημείωνε δε ότι «στο Αιγαίο, η παραδοσιακή μας θέση ήταν να καθίσουμε όλοι μαζί στο τραπέζι και να καταλήξουμε σε μια πολιτική λύση, αφού το Διεθνές Δίκαιο, δηλαδή η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία δεν είμαστε συμβαλλόμενο μέρος, δεν μπορεί να εφαρμοστεί λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της περιοχής αυτής. Είναι άλλη μια αντίφαση το ότι προβάλλονται επιχειρήματα (από την πλευρά της Τουρκίας) με βάση το Διεθνές Δίκαιο, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθεί λύσεις που βασίζονται σε αυτό. Γενικότερα, η αναζήτηση λύσης σε Κύπρο και Ελλάδα είναι μεθοδικά αντιφατική».

Την ίδια στιγμή τόνιζε ότι η λύση δύο κρατών στην Κύπρο αποτυγχάνει τόσο να βρει διεθνή υποστήριξη αλλά την ίδια στιγμή στερείται και πολιτικής βαρύτητας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε βιώσιμες διαπραγματεύσεις. Δεν πείθει όπως είπε αφού δεν είναι συμβατή με το διεθνές δίκαιο ενώ υπάρχει και ασάφεια θέσεων.

Λύση πακέτο λέει ο Φιντάν

Ο Φιντάν από την πλευρά του σε συνέντευξη του στην τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, αναφέρθηκε στα ελληνοτουρκικά, λέγοντας ότι η τουρκική πλευρά προτιμά να τα εξετάζει όλα μαζί και αν είναι δυνατόν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Όπως είπε  «δεν βρίσκουμε σωστό να υπερπολιτικοποιούμε τα θέματα. Ωστόσο, όπως γνωρίζετε, ειδικά στην εσωτερική πολιτική της Ελλάδας, τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία μπορούν να πολιτικοποιηθούν σε υπερβολικό βαθμό».

Στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του ΥΠΕΞ υπενθυμίζεται ότι ο Φιντάν επανέλαβε – μεταξύ άλλων – τις θέσεις της Άγκυρας περί «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη, μίλησε για ομογενείς στα Δωδεκάνησα. Ενώ υποστήριξε ότι «με βάση τη Διακήρυξη των Αθηνών για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, θέσαμε υπόψη της ελληνικής πλευράς την προσδοκία μας ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αποφεύγει τις προκλήσεις. Κατά την επίσκεψή μας στις 8 Νοεμβρίου στην Ελλάδα, έγιναν συγκεκριμένα βήματα για στενές διαβουλεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση».

Απάντηση του ΥΠΕΞ

Δηλώσεις που προκάλεσαν την αντίδραση του Υπουργείου Εξωτερικών το οποίο απάντησε μέσω πηγών πως:

•Η ατζέντα ήταν ίδια όπως ακριβώς και στις προηγούμενες συναντήσεις. Διμερή, διεθνή και περιφερειακά θέματα, ιδιαιτέρως δε στη συγκεκριμένη συνάντηση και το Κυπριακό.

•Ετέθησαν από την ελληνική πλευρά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις έρευνες που διεξάγονται για την ηλεκτρική διασύνδεση.

•Κανένα θέμα κυριαρχίας δεν συζητήθηκε. Επίσης, Δεν υπήρξε συμφωνία για το πλαίσιο συζήτησης για την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.

•Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι σαφής και δεν επιδέχεται παρερμηνείας: Αναφέρεται σε μουσουλμανική μειονότητα.

•Η πάγια αναφορά εκ μέρους της Τουρκίας σε ανύπαρκτη εθνική μειονότητα αντίκειται στην οφειλόμενη πιστή εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.

•Η Ελλάδα θα συνεχίσει την πολιτική ισότητας και ισοπολιτείας για όλους τους Έλληνες πολίτες.

Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας

Ελλάδα και Τουρκία θα επιχειρήσουν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που προγραμματίζεται για τις αρχές του 2025 να επικεντρωθούν στην «θετική ατζέντα», εξετάζοντας εν τω μεταξύ αν μπορούν να ανοίξουν το διάλογο για τα δύσκολα, δηλαδή το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Πριν το ΑΣΣ και ενώ ο Γεραπετρίτης θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί στις 2 Δεκεμβρίου η συζήτηση για τη θετική ατζέντα, ανάμεσα στους ΥΦΥΠΕΞ Κώστα Φραγκογκιάννη και Κεμάλ Μποζάι, με σημαντικά βήματα να αναμένεται να ανακοινωθούν,ενώ στις 3 Δεκεμβρίου τη θέση της στο τραπέζι του πολιτικού διαλόγου θα πάρει η ΥΦΥΠΕΞ, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, απέναντι στον Μποζάι.

Τα όσα θα περιλαμβάνει η θετική ατζέντα και ο πολιτικός διάλογος αναμένεται να αποτελέσουν επίσης κεφάλαιο στην ενημέρωση του Γεραπετρίτη προς τους πολιτικούς αρχηγούς, καθώς και το σύνολο των προετοιμασιών για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.

Ο Γεραπετρίτης ενημερώνει την αντιπολίτευση

Με την αντιπολίτευση στην Ελλάδα να μην δείχνει και τόσο θετική στα όσα λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου, μέχρι στιγμής, κατηγορώντας την κυβέρνηση για πολιτική κατευνασμού έως και για μυστική διπλωματία, εκφράζοντας έντονο σκεπτικισμό για τα όσα λαμβάνουν χώρα. Κριτική σημειώνεται και εντός της ΝΔ.

Προβλήματα αντιμετωπίζει και ο Ερντογάν από την τουρκική αντιπολίτευση, που στηλιτεύει τις κινήσεις στα ελληνοτουρκικά, με τον Φιντάν να επιχειρεί να απαντήσει επαναλαμβάνοντας τις πάγιες θέσεις της Άγκυρας και θέλοντας να δείξει ότι δεν επιχειρεί υποχωρήσεις.

Με διπλωμάτες πάντως να επισημαίνουν ότι καλό είναι στον ελληνοτουρκικό διάλογο να διατηρούνται χαμηλοί τόνοι και να μην δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες, πριν διαφανεί κάποια απτή πρόοδος. Σημειώνουν δε ότι τα πισωγυρίσματα στο παρελθόν έκαναν την Τουρκία να επιστρέψει με πιο σκληρές θέσεις και να διευρύνει τις διεκδικήσεις της.

Αυτό που εξακολουθεί να παραμένει ερώτημα είναι αν όντως Αθήνα και Άγκυρα θα βρουν τελικά το θάρρος για συμβιβασμούς που θα οδηγήσουν στη Χάγη τελικά.