Πως ο αμερικανικός στρατός έχασε ένα πολεμικό παιχνίδι των 250 εκατ. δολαρίων σε λίγα λεπτά

Ο στρατός των ΗΠΑ τα βρήκε ιδιαίτερα σκούρα καθώς μια ομάδα μάχης αεροπλανοφόρου του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εισήλθε στον Περσικό Κόλπο, δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση από αντιπάλους που εκτόξευαν πυραύλους από εμπορικά πλοία και ραδιοφωνικά αθόρυβα αεροσκάφη, τα οποία γρήγορα εξουδετέρωσαν τα συστήματα πυραυλικής άμυνας.

Δεκαεννέα αμερικανικά πλοία, συμπεριλαμβανομένου του αεροπλανοφόρου, καταστράφηκαν και βυθίστηκαν μέσα σε 10 λεπτά. Ευτυχώς για τις αμερικανικές δυνάμεις, το σενάριο αυτό ήταν μόνο μια προσομοίωση σε ένα τεράστιο πολεμικό παιχνίδι 250 εκατομμυρίων δολαρίων με την ονομασία Millennium Challenge 2002.

Μετά την απροσδόκητη και ταπεινωτική «απώλεια» τον Ιούλιο του 2002, στρατιωτικοί αξιωματούχοι στη Διοίκηση Κοινών Δυνάμεων στο Νόρφολκ διέκοψαν το πολεμικό παιχνίδι, «ξαναέστησαν» τα πλοία και ξεκίνησαν εκ νέου την άσκηση. Επέβαλαν επίσης περιορισμούς στις τακτικές του εχθρού. Μετά την επανεκκίνηση, οι αμερικανικές δυνάμεις νίκησαν τους αντιπάλους τους σε μια πιο συμβατικά πολεμική προσομοίωση.

Μια έκθεση για την άσκηση – η οποία παρέμεινε μυστική για πάνω από 20 χρόνια – αποκαλύπτει ότι η αιφνιδιαστική ήττα προκάλεσε εσωτερικές προειδοποιήσεις ότι ο αμερικανικός στρατός ήταν ευάλωτος σε πόλεμο χαμηλής τεχνολογίας, προμηνύοντας τις ίδιες τις προκλήσεις που θα αντιμετώπιζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά την εισβολή στο Ιράκ το 2003 και σε άλλες συγκρούσεις από τότε.

O στρατηγός των πεζοναυτών, έκανε την προσομοίωση σαν να ήλεγχε τις δυνάμεις του Ιράν

Η έκθεση μετά τη δράση γράφτηκε από τον απόστρατο υποστράτηγο των πεζοναυτών Πολ Βαν Ρίπερ, ο οποίος διοικούσε τις εχθρικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολεμικού παιχνιδιού. «Ψάξαμε για την αδυναμία τους και βάλαμε τη δύναμή μας απέναντί της», δήλωσε ο Van Riper αργότερα στην εφημερίδα στην Post.

Σε άρθρο των Army Times του 2002, στο οποίο ο Βαν Ρίπερ επέκρινε το Millennium Challenge 2002 ως «στημένο» και ανέφερε «μια έκθεση 20 σελίδων» που είχε υποβάλει στους ανωτέρους του.

Η καταγραφή του Βαν Ρίπερ ήρθε σε αντίθεση με τμήματα μιας επίσημης τελικής έκθεσης 752 σελίδων για το Millennium Challenge 2002 που κυκλοφόρησε από τον στρατό πριν από περισσότερο από μια δεκαετία και η οποία χαρακτήριζε το πολεμικό παιχνίδι ως «σημαντικό ορόσημο» και περιέγραφε την απώλεια μιας ολόκληρης ομάδας αεροπλανοφόρων ως μόνο «μέτρια ανεπιτυχή».

Αποκαλύπτει επίσης τους περιορισμούς που επέβαλε τελικά ο αμερικανικός στρατός στον εχθρό και το συμπέρασμα του Βαν Ρίπερ ότι περιορίζοντας την τακτική του, ο αμερικανικός στρατός εξασφάλισε τη νίκη και αποπροσανατόλισε τα κρίσιμα τρωτά σημεία που είχε εντοπίσει. Με λίγα λόγια επειδή έχασαν απέναντι στις ανορθόδοξες τακτικές του Βαν Ρίπερ, άλλαξαν το σενάριο!

«Το μεγαλύτερο κοινό στρατιωτικό πείραμα που διεξήγαγαν ποτέ [και έχασαν] οι ΗΠΑ»

Το Millennium Challenge 2002 διαφημίστηκε τότε από το Υπουργείο Άμυνας ως «το μεγαλύτερο κοινό στρατιωτικό πείραμα που διεξήγαγαν ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες». Χρειάστηκαν δύο χρόνια για την ανάπτυξή του, συμμετείχαν περισσότεροι από 13.500 συμμετέχοντες και εξελίχθηκε σε τρεις εβδομάδες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2002.

Το Millennium Challenge 2002 έμοιαζε με μια πολύ πιο περίπλοκη εκδοχή των ψυχαγωγικών πολεμικών παιγνίων σε αντιπαράθεση: Οι συμμετέχοντες προσομοίωσαν τη σύγκρουση σε 17 τοποθεσίες, καθώς οι πολεμικοί παίκτες έκαναν ελιγμούς μεταξύ τους σε ένα στρατιωτικό δίκτυο υπολογιστών. Οι κριτές χρησιμοποίησαν μοντέλα υπολογιστών για να καθορίσουν την έκβαση των επιθέσεων και άλλων επιχειρήσεων.

Η προσομοίωση της σύγκρουσης συνδυάστηκε επίσης με ζωντανή εκπαίδευση στρατευμάτων και εξοπλισμού σε εννέα τοποθεσίες. Ο διοικητής της Διοίκησης Κοινών Δυνάμεων (JFCOM) στρατηγός Μπακ Κέρναν, ο οποίος επέβλεψε το πολεμικό παιχνίδι, σε δημόσιες δηλώσεις του τότε περιέγραψε τις αντίπαλες δυνάμεις ως «πολύ πολύ, αποφασισμένες. Αυτό είναι ελεύθερο παιχνίδι. [Ο Βαν Ρίπερ] έχει την ευκαιρία να κερδίσει εδώ».

Ο στρατός έκανε «πρόβα πολέμου» απέναντι στο Ιράκ

Από πολλές απόψεις, η πρόκληση Millennium Challenge 2002 ήταν μια πρόβα για τον πόλεμο του 2003 στο Ιράκ.

Μετά τη διεξαγωγή του παιχνιδιού, ο τότε υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Χ. Ράμσφελντ έστειλε ένα σημείωμα στον Κέρναν ζητώντας του να γράψει μια έκθεση στην οποία θα εξηγούσε «τι νομίζετε ότι μάθατε από την πρόκληση Millennium Challenge που θα έπρεπε να εφαρμόσουμε στο Ιράκ».

Η επίσημη έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2012 από τη Διοίκηση Κοινών Δυνάμεων σχετικά με την πρόκληση Millennium Challenge 2002 ανέφερε ότι η άσκηση «παρείχε μια ανάλογη σύνθετη κατάσταση» με τον πόλεμο του Ιράκ.

Στην άσκηση, ο Βαν Ρίπερ έπαιζε τον «Ταγματάρχη Στρατηγό» μιας χώρας που έμοιαζε με το Ιράκ ή το Ιράν και «διέθετε φυσικούς πόρους κρίσιμους για την παγκόσμια κοινότητα».

Ο στρατηγός των «Κόκκινων» χρησιμοποίησε απαρχαιωμένη τεχνολογία για να κερδίσει τους «Μπλε»

Η έκθεσή του σημειώνει ότι χρησιμοποίησε μια στρατηγική ασάφειας, ασυμμετρίας και άρνησης εδάφους για να νικήσουν οι δυνάμεις του, γνωστές ως «Κόκκινες», τον ανώτερο αμερικανικό στρατό. Έγραψε ότι επειδή οι αμερικανικές δυνάμεις, που ονομάζονταν «Μπλε», εμφανίζονταν αποφασισμένες να προχωρήσουν σε πόλεμο, «δεν έβλεπε άλλη επιλογή από το να χτυπήσει πρώτα τους Μπλε».

Για να σχεδιάσει την επίθεσή του, ο Βαν Ρίπερ έγραψε ότι «χρησιμοποίησε μια μεθοδολογία διοίκησης και ελέγχου ειδικά σχεδιασμένη για να ανατρέψει» τα αμερικανικά τεχνολογικά πλεονεκτήματα, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας υποκλοπής ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών επικοινωνιών.

Στηρίχθηκε σε ταχυδρόμους για τη μετάδοση ευαίσθητων μηνυμάτων και επικοινωνούσε με τα αεροσκάφη με φανάρια για να αποφύγει τις ραδιοφωνικές συνομιλίες. Στην λύση των ταχυδρόμων κατέφυγαν και οι Ταλιμπάν απέναντι στην επίθεση των ΗΠΑ, αλλά και η Αλ Κάιντα.

Μετά την αιφνιδιαστική του επίθεση που προσομοίωσε την καταστροφή της ομάδας αεροπλανοφόρων, η ατμόσφαιρα στη διοίκηση του Νόρφολκ, όπου ο Βαν Ρίπερ ηγείτο της ομάδας του, ήταν «σοκαρισμένη», δήλωσε στην Post σε συνέντευξή του. «Ήταν απλά ήσυχα. Δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ σε άσκηση στο παρελθόν. Δεν νομίζω ότι [η Διοίκηση Κοινών Δυνάμεων] ήξερε τι να κάνει».

Επανέφεραν τα «κατεστραμμένα αεροπλανοφόρα» για να συνεχίσουν το παιχνίδι

Ο Βαν Ρίπερ ήθελε να συνεχίσει να επιτίθεται στις αμερικανικές δυνάμεις, πιέζοντας προς τα εμπρός με το ασύμμετρο πλεονέκτημά του, σημειώνει η έκθεσή του.

Αντ’ αυτού, ένας κριτής του πολεμικού παιγνίου αποφάσισε ότι η επιτυχής επίθεση του Βαν Ρίπερ «δεν θα είχε συμβεί» σε πραγματικό πόλεμο και αποφάσισε ότι όλα τα εικονικά πλοία των ΗΠΑ, εκτός από τέσσερα, θα «επανατοποθετούνταν» και το πολεμικό παιγνίδι θα συνεχιζόταν, σύμφωνα με την έκθεσή του.

Σε συνέντευξή του, ο Μάικα Ζένκο , ειδικός στα πολεμικά παιχνίδια και συγγραφέας του βιβλίου «Red Team: How to Succeed By Thinking Like the Enemy», δήλωσε ότι ο Βαν Ρίπερ μπορεί να μην έλαβε υπόψη του την πλήρη εικόνα στην επιθυμία του να συνεχίσει να παίζει.

Είπε ότι η Διοίκηση Κοινών Δυνάμεων των ΗΠΑ ήταν επιφορτισμένη με την «οριοθέτηση, το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή, ενός εξαιρετικά πολύπλοκου και περίπλοκου πολεμικού παιχνιδιού αν απαιτείται η “επαναφορά” των ναυτικών δυνάμεων των Μπλε για να γίνει αυτό, θα το κάνουν».

Το αποτέλεσμα της άσκησης ήταν προκαθορισμένο είχε πει ο Βαν Ρίπερ

Ο Ζένκο σημείωσε ότι το πολεμικό παίγνιο περιλάμβανε και πραγματική δραστηριότητα. Από τις δυνάμεις που συμμετείχαν, το 20 τοις εκατό έκανε ασκήσεις με πραγματικά πυρά σε αμερικανικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης Nellis, στη Νεβάδα, και του Fort Irwin, στην Καλιφόρνια.

Εάν η αμερικανική ομάδα αεροπλανοφόρων δεν είχε επανατοποθετηθεί, αυτές οι ζωντανές ασκήσεις δεν θα μπορούσαν να διεξαχθούν ρεαλιστικά.

Παρόλα αυτά, ο Ζένκο επαίνεσε την έκθεση του Βαν Ρίπερ για το γεγονός ότι είναι «καταστροφική όσον αφορά τις συγκεκριμένες κριτικές που είδε».

Ο Βαν Ρίπερ, στην έκθεσή του, σημείωσε ότι η τελική σημασία της εξάλειψης του ρεαλιστικού πολεμικού παιχνιδιού στην πρόκληση Millennium Challenge 2002 ήταν ότι δημιούργησε μια άσκηση για την οποία το «αποτέλεσμα ήταν προκαθορισμένο». Ως εκ τούτου, πίστευε ότι η άσκηση δεν ήταν μια χρήσιμη δοκιμή της ικανότητας του αμερικανικού στρατού να εισβάλει σε ένα εχθρικό έθνος.

Παραιτήθηκε από διοικητής των «εχθρικών» δυνάμεων γιατί του επέβαλαν περιορισμούς

Αφού η αμερικανική ομάδα αεροπλανοφόρων «επανατοποθετήθηκε», επιβλήθηκαν άλλοι περιορισμοί στο Βαν Ρίπερ, σημείωσε στην έκθεσή του. Οι δυνάμεις του δεν μπορούσαν να ξεκινήσουν μάχη, αλλά οι αμερικανικές δυνάμεις μπορούσαν.

Στις δυνάμεις του Βαν Ρίπερ απαγορεύτηκε επίσης η χρήση χημικών όπλων εναντίον των ΗΠΑ, τις οποίες θεωρούσε ως την «σημαντικότερη» ασύμμετρη στρατιωτική δύναμη της χώρας του.

Έχοντας χάσει την ανεξαρτησία που πίστευε ότι ήταν αναπόσπαστο μέρος του πολεμικού παιχνιδιού, ο Βαν Ράιπερ παραιτήθηκε από διοικητής των «εχθρικών» δυνάμεων, αλλά συνέχισε να παρακολουθεί το πολεμικό παιχνίδι ως σύμβουλος, δήλωσε στην Post.

Μετά την ολοκλήρωση του πολεμικού παιγνίου, έγραψε ότι τα αποτελέσματα του Millennium Challenge 2002 «πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι ο διοικητής [των Ηνωμένων Πολιτειών] δεν επιχείρησε εναντίον ενός “σκεπτόμενου και προσαρμοστικού” εχθρού που “θα μπορούσε να κερδίσει”» μετά την επαναφορά του αμερικανικού στόλου.

Η έκθεση θα έπρεπε να έχει αποχαρακτηριστεί την επόμενη ημέρα για να αλλάξουν οι πολεμικές αντιλήψεις

«Η μη ύπαρξη ενός «σκεπτόμενου και προσαρμοστικού» εχθρού που επιχειρεί εναντίον [των δυνάμεων των ΗΠΑ] θα έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην αξιολόγηση» των αμερικανικών πολεμικών αντιλήψεων, έγραψε ο Βαν Ρίπερ.

Ο Βαν Ρίπερ πιστεύει ότι το κοινό θα έπρεπε «οπωσδήποτε» να έχει τη δυνατότητα να διαβάσει αυτή την έκθεση εδώ και δεκαετίες. Λέει ότι με τις σημερινές διορθώσεις της έκθεσης, «θα μπορούσαν να την έχουν αποχαρακτηρίσει την επόμενη ημέρα», το 2002.

«Το πραγματικά λυπηρό», είπε, «είναι ότι ορισμένα από τα πράγματα που μάθαμε δεν μοιράστηκαν ποτέ».