Φιντέλ Κάστρο: Ο κουβανέζος Ρομπέν των Δασών

Το «βασίλειο της ζάχαρης και των πούρων», η εξωτική Κούβα, έδωσε φέτος στους λαούς της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής ένα από τα καλύτερα πρωτοχρονιάτικα δώρα: έδιωξε κλοτσηδόν τον «μικρό δεκανέα» και μισητό δικτάτορα Φουλγκέντσιο Μπατίστα. Κι’ έγραψε έτσι το προτελευταίο κεφάλαιο στον αγώνα για τον εκσυγχρονισμό και την εκδημοκρατικοποίηση αυτής της τόσο πλούσιας, της τόσο μυθικά πλούσιας, κι’ αφάνταστα δυστυχισμένης περιοχής της Γης.

Νικητής του Μπατίστα, του μόνου Νοτιοαμερικανού δικτάτορος που ανετράπη αν και είχε την πλήρη υποστήριξη ενός πανίσχυρου στρατού, ήταν ένας πανύψηλος γενειοφόρος, τέως δικηγόρος, ο Φιντέλ Κάστρο. Γενναίος πολεμιστής, «προστάτης των φτωχών» και πιστός καθολικός, ο Φιντέλ Κάστρο αποκαλείται σήμερα από τους συμπατριώτες του «Ελ Λιμπερταντόρ» — «Ο Ελευθερωτής».

«Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 10.1.1959, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η νίκη του «Λιμπερταντόρ» ήρθε όταν αυτός ο σιωπηλός κι’ ατρόμητος πολεμιστής, με τα μαύρα γυαλιά, τα πυκνά γένεια και το μαργαριτοποίκιλτο πιστόλι, κατέλαβε τις σημαντικώτερες περιοχές όπου υπάρχουν φυτείες ζαχαροκάλαμου. […]

Σ’ αυτή τη χώρα που είναι πνιγμένη στα ψηλά ζαχαροκάλαμα, τον πλατύφυλλο καπνό και την απύθμενη δυστυχία, όλα γίνονται γραφικά. Και, φυσικά, γραφική υπήρξε και η επανάσταση. Και πιο γραφικός απ’ όλους, ο αρχηγός της, ο «Ελ Λιμπερταντόρ». Γεννημένος επαναστάτης, […] αδιόρθωτος και πάντα ρομαντικός, διαποτισμένος από σοσιαλιστικές ιδέες, ο Φιντέλ δεν έκατσε ήσυχα, αλλά στις 26 Ιουλίου 1953, έχοντας 50 όλους κι’ όλους συντρόφους, επετέθη εναντίον της φρουράς του Μονκάντα, κοντά στο Σαντιάγκο, προσπαθώντας να ανατρέψη τον δικτάτορα Μπατίστα.

Φυσικά, η απόπειρα απέτυχε κι’ ο Φιντέλ και οι σύντροφοί του καταδικάστηκαν σε βαρύτατες ποινές φυλακίσεως. Αλλά, ακούραστη και πιστή, η καλή του Μύρτα (η σύζυγός του, μια κουβανέζα καλλονή, αδελφή ενός από τους υπασπιστές του Μπατίστα) κατάφερε 19 μήνες αργότερα να πετύχη την αμνήστευσή του και την άδεια να εγκατασταθή στη Νέα Υόρκη.

«Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 10.1.1959, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Αυτό ήταν το μεγάλο λάθος του Μπατίστα. Γιατί ο Φιντέλ δεν ξεχνούσε. Ξημερώματα της 26ης Νοεμβρίου 1956, μαζί με 81 όλο κι’ όλο θεοπάλαβους συνομήλικούς του, φοιτητές και διανοούμενους, αποβιβάστηκε από μια παλιά θαλαμηγό στις ακτές της κεντρικής Κούβας. Εκεί ωρκίστηκε ότι δεν θα ξύριζε τα γένεια του παρά μονάχα όταν σκότωνε ή ανέτρεπε τον Μπατίστα. Ύστερα, ωπλισμένοι με καραμπίνες και πιστόλια, οι 81 παλαβοί σκαρφάλωσαν στα βουνά.

Αλλά, στην αρχή τουλάχιστον, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Ο Φιντέλ κήρυττε το σοσιαλισμό, τις εθνικοποιήσεις των φυτειών, τη συμμετοχή των εργατών στα κέρδη των επιχειρήσεων, μια γενική ανατροπή. Και το κήρυγμά του φόβιζε. Φόβιζε όλους εκτός από τους πάμφτωχους αγρότες και το 1.000.000 ανέργους. Ώσπου κάποτε ο «Λιμπερταντόρ» άλλαξε τακτική, εγκατέλειψε τις ακρότητες και δήλωσε ότι σκοπός του ήταν η αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Από κείνη την ώρα οι τάξεις του στρατού του, του «στρατού της 26ης Ιουλίου»με το κόκκινο και μαύρο σήμα, όλο και πλήθαιναν.

Ο Μπατίστα βεβαιώνει σήμερα ότι ο Κάστρο ακολούθησε την τακτική του Μάο Τσε-Τουνγκ. Αλήθεια ή ψέματα, βέβαιον είναι ότι ο Φιντέλ Κάστρο απαγόρευε στους αντάρτες του το ποτό και τις βρισιές, προστάτευε τους φτωχούς αγρότες και «λούφαζε» όλη τη μέρα, για να επιτίθεται αιφνιδιαστικά τις ατέλειωτες νύχτες.

«Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 10.1.1959, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και ταυτόχρονα, ωργάνωνε τις δυνάμεις του, εφωδίαζε το στρατό του και άπλωνε τα δίχτυα της προπαγάνδας του. Στα ορεινά καταφύγιά του, στην επαρχία Οριέντε, επέτρεψε στους άντρες του να φτάνουν με τις γυναίκες τους και πήρε πολλές απ’ αυτές στο στρατό του. Ανάμεσά τους, πρώτη και καλύτερη, μια εκθαμβωτική καλλονή: η μαυρομάτα Τσέλια, κόρη ενός γιατρού του Σαντιάγκο, που ακολουθούσε τον Κάστρο σαν πιστό σκυλί, έχοντας κρεμασμένο στη μέση της ένα θαυμάσιο, μαργαριτοποίκιλτο πιστόλι «Κολτ 38», που της χάρισε ο αρχηγός της τα περυσινά Χριστούγεννα.

Άντρες και γυναίκες, ντυμένοι με χακί στολές, με αρμαθιές χειροβομβίδες κρεμασμένες πάνω τους, εφωδιασμένοι πια με αυτόματα και νεώτατα τουφέκια, έμοιαζαν με άγριους ληστές. Κι’ ο φτωχός λαός αποκαλούσε τον Κάστρο «Ο Κουβανέζος Ρομπέν των Δασών». Ένας Ρομπέν που έπεφτε πάντοτε πρώτος στη μάχη, που ήταν ασυναγώνιστος σκοπευτής και που καβαλίκευε το άσπρο γαϊδουράκι του με μιαν απίθανη τέχνη.

Το γαϊδουράκι του… Όλος ο στρατός του είχε καταντήσει έφιππος. Έφιππος, τρόπος του λέγειν, γιατί για τους αντάρτες του Φιντέλ Κάστρο πολεμικά άτια δεν ήταν άλλα από τα μεγαλόσωμα, λευκότριχα γαϊδουράκια αυτού του περίεργου, εξωτικού νησιού. Κι’ όλοι τους κάπνιζαν πούρα, τα μεγάλα, ξακουστά πούρα της Κούβας, που ο αρχηγός τους κυριολεκτικά λατρεύει.

Τίποτα δεν φόβιζε τον Φιντέλ Κάστρο. Και τίποτα δεν αμελούσε, προκειμένου να κάνη τον κόσμο να τον θυμάται. Έτσι, τον Μάρτιο του 1958, διέταξε τους «κομμάντος» του να συλλάβουν τον περίφημο «άσσο» των αυτοκινητοδρομιών, τον Χουάν Φάντζιο, και τρεις μέρες αργότερα να καταλάβουν την Εθνική Τράπεζα της Κούβας, στο κέντρο της Αβάνας, για να καταστρέψουν όλες τις επιταγές που θα εύρισκαν εκεί, αφήνοντας άθικτα τα ταμεία.

Και θαρρείς για να τονίση τη γραφικότητα του στρατού του, ο Κάστρο είχε πάντοτε μαζί του έναν θεόρατο παπά, τον περίφημο «πάτερ Σαρντίνας», που κυκλοφορούσε με τα κάτασπρα άμφιά του, τη χρυσή του πατερίτσα, αλλά και που δεν έκρυβε ποτέ το βαρύ πιστόλι που είχε στερεωμένο στη μέση του.

*Αποσπάσματα από άρθρο που αφορούσε τον Φιντέλ Κάστρο και την Κούβα και είχε δημοσιευτεί στον «Ταχυδρόμο» στις 10 Ιανουαρίου 1959.

Ο περίφημος Φιντέλ Κάστρο, ο ηγέτης της Κούβας από το 1959 έως το 2008, απεβίωσε στις 25 Νοεμβρίου 2016, σε ηλικία 90 ετών.