«Η ντροπή αλλάζει πλευρά» – Η 72χρονη Ζιζέλ Πελικό ως νέο σύμβολο του κινήματος #MeToo

Από γκράφιτι στους τοίχους έως εικόνα στα πλακάτ διαδηλώσεων κατά της έμφυλης βίας, η Ζιζέλ Πελικό έχει γίνει πλέον το κεντρικό πρόσωπο ενός αναγεννημένου κινήματος κατά της αναχρονιστικής πατριαρχίας στη Γαλλία του 21ου αιώνα. Και όχι μόνο…

Βάναυσα και για χρόνια σεξουαλικά κακοποιημένη από τον σύζυγό της και δεκάδες άλλους άντρες, εν αγνοία της και υπό την επήρεια ουσιών, έχει γίνει στα 72 χρόνια της σύμβολο φεμινιστικής δράσης.

Αποφασιστική και αγέρωχη, υπομένει εδώ και σχεδόν τρεις μήνες μια δίκη στην Αβινιόν, που βαίνει προς ολοκλήρωση και είναι πρωτοφανής από κάθε άποψη.

Και λόγω της σοκαριστικής υπόθεσης, αλλά και λόγω του δικού της θάρρους να ζητήσει η διαδικασία να είναι ανοιχτή στο κοινό.

Πέρα από την απονομή δικαιοσύνης, το διακύβευμα είναι να ευαισθητοποιηθεί επιτέλους η κοινή γνώμη ενάντια στη νοσηρή «κουλτούρα του βιασμού».

Να γίνει δηλαδή πράξη αυτό που η Ζιζέλ Πελικό θεωρεί ως ύστατη δικαίωση από την έναρξη της δίκης: «Η ντροπή να αλλάξει  πλευρά».

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου είναι ο επί σχεδόν μισό αιώνα και πλέον πρώην σύζυγός της Ντομινίκ, και άλλοι 50 άντρες, νέοι και γέροι.

Κατηγορούνται για δεκάδες βιασμούς της πρώην διευθύντριας επιχειρήσεων του γαλλικού ενεργειακού ομίλου EDF, μητέρας τριών παιδιών και γιαγιάς επτά εγγονιών.

Έγιναν από το 2011 έως το 2020, ενόσω ο Ντομινίκ Πελικό νάρκωνε την τότε σύζυγό του ρίχνοντας υπνωτικά στο φαγητό της, τη βίαζε και προσκαλούσε μέσω Διαδικτύου και άλλους άντρες να τη βιάσουν.

Όλα αυτά καταγεγραμμένα σε βίντεο και φωτογραφίες, με φόντο κυρίως τη φιλήσυχη κωμόπολη Μαζάν της Προβηγκίας, όπου το ζεύγος Πελικό είχε μετακομίσει από τα περίχωρα του Παρισιού, το 2013.

Είχε προηγηθεί ένα εικονικό διαζύγιο για να γλιτώσουν από χρέη του συζύγου, ένας δεύτερος γάμος τους το 2007 και ένα πρόστιμο 100 ευρώ στον Ντομινίκ το 2010 για σεξουαλική παρενόχληση γυναικών σε σούπερ μάρκετ -κάτι που η Ζιζέλ δεν γνώριζε.

Με ψηλά το κεφάλι, η Ζιζέλ Πελικό κατά την άφιξή της στο δικαστήριο της Αβινιόν (REUTERS/Sarah Meyssonnier)

Υπόθεση Ζιζέλ Πελικό: «Δικάζοντας» και το θύμα

Η Ζιζέλ έμελλε να μάθει για τον δικό της εφιάλτη στα τέλη του 2020, όταν ο σύζυγός της συνελήφθη ξανά για σεξουαλική παρενόχληση γυναικών σε σούπερ μάρκετ.

Όπως και το 2010, ο Ντομινίκ είχε προσπαθήσει να τραβήξει φωτογραφίες σηκώνοντας τις φούστες τους.

Αυτή τη φορά ακολούθησε έρευνα, στη διάρκεια της οποίας εντοπίστηκαν 20.000 φωτογραφίες και βίντεο στον υπολογιστή του συνταξιούχου, αποκαλύπτοντας τουλάχιστον 92 ξεχωριστούς βιασμούς της ναρκωμένης Ζιζέλ από 72 άντρες.

Εντοπίστηκαν οι 50 εξ αυτών, πέραν από τον Ντομινίκ. Οι βιαστές ήταν ηλικίας μεταξύ 21 και 68 ετών…

Στις φωτογραφίες που κατασχέθηκαν απεικονίζονταν επίσης οι δύο νύφες του Πελικό στο ντους, αλλά και η κόρη του αναίσθητη σε ένα κρεβάτι, ντυμένη με τα ρούχα της μητέρας της.

Ο πατέρας της αρνείται ότι την κακοποίησε, παραδεχόμενος αντίθετα τους βιασμούς της συζύγου.

Μόνο 14 από τους 50 συγκατηγορούμενούς του έχουν επίσης ομολογήσει, παρά το γεγονός ότι για όλους υπάρχουν αδιάσειστα ενοχοποιητικά στοιχεία.

Η δε Ζιζέλ, αν και πολλαπλά θύμα, στοχοποιήθηκε στη διάρκεια της δίκης από τους δικηγόρους υπεράσπισης.

Επιχειρήθηκε να αμφισβητηθεί εάν, τι και πότε είχε καταλάβει από όσα φρικαλέα της συνέβαιναν, ενώ ήταν ναρκωμένη.

Ορισμένοι από τους κατηγορούμενους ισχυρίστηκαν ότι δεν ήταν βιασμός, επειδή υπήρχε η συγκατάθεση… του συζύγου!

Η ίδια δήλωσε «ταπεινωμένη» από τις ερωτήσεις των δικηγόρων του πρώην συζύγου της για το ερωτικό της παρελθόν και εάν το κίνητρο θα μπορούσε να είναι η εκδίκηση για μια εξωσυζυγική σχέση στο παρελθόν με έναν συνάδελφό της.

«Ασφαλώς και δεν αισθάνομαι υπεύθυνη για τίποτα», τόνισε στην κατάθεσή της η Ζιζέλ, που ζήτησε αμέσως διαζύγιο με το που αποκαλύφθηκε ο εφιάλτης που βίωνε εν αγνοία.

«Σήμερα, πάνω απ’ όλα, είμαι θύμα».

«Η ντροπή αλλάζει πλευρά», αναγράφεται στο πανό με σκίτσο της Ζιζέλ Πελικό, στις μεγάλες διαδηλώσεις κατά της έμφυλης βίας στη Γαλλία, στις 23 Νοεμβρίου (REUTERS/Manon Cruz)

«Σε ευχαριστούμε Ζιζέλ»

Σε αντίθεση με πρόσφατες κινητοποιήσεις κατά της έμφυλης βίας, η συμμετοχή ήταν μαζική σε αυτές που έγιναν στις 23 Νοεμβρίου σε όλη τη Γαλλία, δύο ημέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

Πολλές συμμετέχουσες ήταν νεαρές γυναίκες, που -όπως δήλωσαν σε γαλλικά ΜΜΕ- δεν είχαν διαδηλώσει ποτέ στο παρελθόν.

Αυτή τη φορά ωστόσο, είπαν, είχαν ως έμπνευση τη Ζιζέλ Πελικό.

«Σε ευχαριστούμε Ζιζέλ», αναγραφόταν σε πολλά από τα πανό και τα πλακάτ, σε διάφορες γαλλικές πόλεις.

Κοινό αίτημα ήταν η άμεση λήψη ενός συνολικού πακέτου μέτρων κατά της έμφυλης βίας και την καλύτερη νομική προστασία των γυναικών.

Η κυβέρνηση Μακρόν επέλεξε την 25η Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, για να ανακοινώσει νέες πρωτοβουλίες και δέσμη μέτρων.

Μέχρι τα τέλη του 2025, ανακοινώθηκε, θα επεκταθεί σε 337 νοσοκομεία της Γαλλίας η δυνατότητα καταγγελιών επιτόπου -σε γυναικολογικά τμήματα ή στα επείγοντα- από γυναίκες θύματα έμφυλης βίας, με κλήση και παρουσία εκεί αστυνομικών ή της εισαγγελίας, αντί να χρειάζεται να πηγαίνουν αυτές στο αστυνομικό τμήμα, κομίζοντας ιατρική γνωμάτευση.

Προβλέπεται επίσης επιτάχυνση της διαδικασίας ανίχνευσης ουσιών στον οργανισμό γυναικών, που έχουν ναρκωθεί από τους βιαστές τους -ακόμη και με ασφαλιστική κάλυψη σε ειδικά κιτ ανίχνευσης, πλην όμως χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα για το συγκεκριμένο μέτρο.

Αποφασίστηκε επιπλέον η αύξηση του έκτακτου βοηθήματος για στήριξη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στην αναζήτηση νέας στέγης, από τα 13 εκατομμύρια ευρώ που είναι σήμερα, σε 20 εκατομμύρια ευρώ το 2025.

Το μέτρο αναμένεται να ωφελήσει περί τα 33.000 άτομα (από 26.000 που ήταν πέρυσι), με το βοήθημα να κυμαίνεται κατά περίπτωση από 240 έως 1.330 ευρώ.

Στιγμιότυπο από τις διαδηλώσεις κατά της έμφυλης βίας στη Γαλλία, με ένα από τα κυρίαρχα σύνθημα το «Ούτε μια λιγότερη» (REUTERS/Manon Cruz)

Μέτρα και ημίμετρα

Με τη στήριξη δε της υφυπουργού Ισότητας της Γαλλίας, Σαλιμά Σαά, αρχίζει εκστρατεία ενημέρωσης -με τη συμμετοχή 20.000 φαρμακείων στη Γαλλία- για τους λεγόμενους «βιασμούς με χημική υποταγή».

Περιλαμβάνει την παροχή ενός κωδικό QR για πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και στήριξη όσων γυναικών υποψιάζονται ότι ναρκώθηκαν και έχουν βιαστεί.

Επικεφαλής της πρωτοβουλίας είναι η Καρολίν Πελικότ -κόρη της Ζιζέλ και του Ντομινίκ Πελικό- με την οργάνωση που ίδρυσε υπό την ονομασία «M’endors pas» – «Μη με ναρκώσεις».

«Υπήρξε το πριν και το μετά για το κίνημα #MeToo, τώρα θα υπάρχει ένα πριν και ένα μετά το Μαζάν», διακήρυξε η Γαλλίδα υφυπουργός Ισότητας, χαρακτηρίζοντας την δίκη Πελικό «ιστορική».

Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Μπαρνιέ δεν ικανοποίησε τα αιτήματα των οργανώσεων για τα δικαιώματα των γυναικών, με αύξηση των κονδυλίων στα 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ κατά της έμφυλης βίας και έναν ολοκληρωμένο νόμο-πλαίσιο, με επαναδιατύπωση και του ποινικού ορισμού του βιασμού.

Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, ως προς το τελευταίο εκκρεμούν τα συμπεράσματα της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής. Η σχετική έκθεση αναμένεται στις αρχές Δεκεμβρίου.

Υπάρχουν ωστόσο λίγες ελπίδες για δραστικές αλλαγές στον νόμο πριν από την ολοκλήρωση της δίκης Πελικό, στις 20 Δεκεμβρίου.

Στο μεσοδιάστημα, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι τα θύματα σεξουαλικής βίας ξεπέρασαν το 2023 τις 110.000 (το 85% γυναίκες).

Οι δε γυναικοκτονίες εντός γάμου έχουν αυξηθεί, από 93 που ήταν πέρυσι, σε 122 από την αρχή του έτους.