Μνημόνια: Βολές Μέρκελ για τους Γιώργο Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά

Η πρώην Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν φαίνεται να αποκόμισε τις καλύτερες εντυπώσεις από τις συνεργασίες της κατά την περίοδο των Μνημονίων, με τους Γιώργο Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά, οι οποίοι και διαχειρίστηκαν αντίστοιχα το πρώτο και το δεύτερο Μνημόνιο. Την ίδια ώρα βέβαια, μόνο θετικές εμφανίζονται οι εντυπώσεις της από τη συνεργασία που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα, κατά τη διάρκεια της περιόδου διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου

Από τις περιγραφές της κυρίας Μέρκελ φαίνεται ότι με τον Γιώργο Παπανδρέου δεν είχαν κοινό σημείο συνεννόησης και μάλιστα σε βαθμό… εκνευρισμού. Στην πρώτη κρίσιμη συνάντηση όπου γίνεται αντιληπτό ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε εξαιρετικά τραγική οικονομική κατάσταση καταγράφει το διάλογό της με τον Γιώργο Παπανδρέου: «Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι ο Παπανδρέου δεν είχε πει ακόμη τίποτα, οπότε τον ρώτησα ευθέως: «Εσύ τελικά τι θέλεις;». Η απάντηση ήταν ότι δεν ήθελε τίποτα, αλλά πως η Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ άσχημη κατάσταση.»

Στις αναφορές της για το ελληνικό πρόβλημα εκεί στους πρώτους μήνες του 2010 η κυρία Μέρκελ απευθύνεται και πάλι στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό:

«Πότε θα παρουσιάσεις στην Επιτροπή τα σχέδιά σου για την εξοικονόμηση των τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ;» ρώτησα τον Παπανδρέου. «Αυτό προέχει αυτή τη στιγμή, προκειμένου να περάσεις στις χρηματαγορές το μήνυμα ότι μπορούν να σας εμπιστευτούν ξανά».

»Ο Παπανδρέου απάντησε ότι χρειάζεται χρόνο. Δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Εν μέσω αυτής της ασφυκτικής πίεσης να γίνει κάτι για την κατάσταση, ο ίδιος συμπεριφερόταν σαν να έχει όλο τον χρόνο του κόσμου μπροστά του. Μιλούσαμε έντονα και ταυτόχρονα, μιλούσαμε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά. Οι διερμηνείς μετά βίας προλάβαιναν να μας ψιθυρίζουν τα λεγόμενά μας στο αυτί.»

Η αναφορά Μέρκελ στην κυβέρνηση Σαμαρά

Εντύπωση προκαλεί επίσης η εξαιρετική φειδωλή περιγραφή της κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά. Μια αναφορά με καθόλου κολακευτικά σχόλια, και αυτή με αφορμή την ανάληψη της κυβέρνησης από τον Αλέξη Τσίπρα.

«Η νίκη του (σ.σ. Αλ. Τσίπρα) οφείλεται στην οργή πολλών Ελλήνων πολιτών για τα προγράμματα διάσωσης του ευρώ… Ο προκάτοχός του Αντώνης Σαμαράς είχε αποτύχει να εφαρμόσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης», αναφέρει χαρακτηριστικά στα απομνημονεύματά της η πρώην Γερμανίδα καγκελάριος.

«Αδημονούσα να γνωρίσω τον Τσίπρα…»

Σε άλλο σημείο του βιβλίου της η κυρία Μάρκελ και σε αντίθεση με τους άλλους Έλληνες πρωθυπουργούς αποτυπώνει μια διαφορετική αίσθηση για τον Αλέξη Τσίπρα. Ειδικά όταν θυμάται την πρώτη επίσημη συνάντησή τους στο Βερολίνο στις 23 Μαρτίου 2015.

«Αδημονούσα, ομολογώ, να δω τι είδους προσωπικότητα θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα. Ήταν είκοσι χρόνια νεότερός μου. Έως τότε είχαμε μιλήσει δύο φορές στο τηλέφωνο με διερμηνείς και είχαμε δύο σύντομες συναντήσεις σε συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Μου είχε κάνει καλή εντύπωση τότε· περισσότερα δεν μπορούσα να πω».

»Τον περίμενα στην είσοδο του Έρενχοφ της ομοσπονδιακής καγκελαρίας για να τον υποδεχτώ με στρατιωτικές τιμές. Η άφιξή του καθυστέρησε διότι θεώρησε απαραίτητο να κατέβει από το αυτοκίνητο μπροστά από την καγκελαρία και να χαιρετήσει ο ίδιος προσωπικά τους διαδηλωτές του κόμματος Ντι Λίνκε. Οι φωνές «Ζήτω η διεθνής αλληλεγγύη!» έφτασαν στ’ αυτιά μου από μακριά. Ήλπιζα μόνο η παραμονή του εκεί να μη διαρκέσει τόσο, ώστε να σκιάσει την ατμόσφαιρα της επίσκεψής του πριν καν αρχίσει».

»Ο Τσίπρας έφτασε πράγματι σύντομα και κατέβηκε από το αυτοκίνητο μ’ ένα φιλικό, αφοπλιστικό χαμόγελο. Τον χαιρέτησα και έκανα μια σύντομη παρατήρηση γι’ αυτό το προκαταρκτικό του πρόγραμμα. Μου απάντησε με αυτοπεποίθηση και διαλλακτικότητα ότι δεν πρέπει ποτέ να λησμονεί κανείς τους οπαδούς του. Συμφώνησα με χαμόγελο. Αμέτρητοι φωτογράφοι έστρεφαν τους φακούς τους πάνω μας. Βρισκόμασταν υπό στενή παρακολούθηση», γράφει η Άνγκελα Μέρκελ.

Σε άλλο σημείο αναφέρεται, στα επιχειρήματα εκείνων, που όπως λέει, ήθελαν την Ελλάδα έξω από την ευρωζώνη και τις σχετικές εισηγήσεις του. Ενδεχομένως να αναφέρεται στον τότε υπουργό Οικονομικών Σόιμπλε, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ονόματα.

Εκείνοι που επιθυμούσαν έξοδο της Ελλάδας

Αναφερόμενη στη συνομιλία της τότε με τον Αλέξη Τσίπρα, γράφει: «τόνισα τη σταθερή βούλησή μου για την παραμονή της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης, κάτι που απαιτούσε δουλειά και από τους δυο μας. Ήδη το καλοκαίρι του 2012 είχα σκεφτεί πολύ τα επιχειρήματα όσων ήθελαν να πείσουν την Ελλάδα να αποχωρήσει από την ευρωζώνη. Δεν κατάφεραν να με μεταπείσουν».

»Έκτοτε, η θέση μου ήταν ξεκάθαρη. Η Ελλάδα έπρεπε να παραμείνει μέρος της ευρωζώνης. Η εξώθηση μιας χώρας να αποχωρήσει από τη νομισματική ένωση θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Επιπλέον, από τη στιγμή που μια χώρα αποχωρούσε, θα αυξανόταν η πίεση στην επόμενη».

»Επίσης, το ευρώ ήταν κάτι περισσότερο από ένα απλό νόμισμα και η Ελλάδα ήταν το λίκνο της δημοκρατίας. Παρ’ όλα αυτά, επισήμανα στον Τσίπρα ότι υπήρχαν όροι που συνδέονταν με την παραμονή της χώρας του στην ευρωζώνη.»

Έργο τέχνης

«Στη συνέντευξη Τύπου ο Τσίπρας κι εγώ προσφέραμε ένα μικρό επικοινωνιακό έργο τέχνης».

Μετά το τέλος της κατ’ ιδίαν συνάντησης η Γερμανίδα καγκελάριος θυμάται που ο Αλέξης Τσίπρας, τής είχε μιλήσει για την οικογένειά του και αυτή για τους γιους του συζύγου της.

«Η εντύπωση που αποκόμισα ήταν πως ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πέρα για πέρα ανοιχτός στη συνεργασία και ήθελε να ψηλαφίσει σιγά σιγά τον δρόμο του σε ένα άγνωστο για κείνον έδαφος. Η προσέγγιση αυτή μου φάνηκε πολύ οικεία και συμπαθητική. Στη συζήτηση με τους συνεργάτες μας και ύστερα, στη διάρκεια του δείπνου, προσπαθήσαμε να βρούμε έναν τρόπο ώστε η νέα ελληνική κυβέρνηση να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της τρόικας χωρίς να χρειαστεί να αθετήσει προεκλογικές υποσχέσεις».