Λίβανος: Ένδειξη ισχύος ή αδυναμίας η συμφωνία Νετανιάχου σε εκεχειρία – Τι μέλλει γενέσθαι στη Γάζα

Ο Λίβανος μπορεί σήμερα να αισιοδοξεί μετά από 14 μήνες εχθροπραξιών και δύο μήνες σφοδρής ισραηλινής επίθεσης, καθώς η κατάπαυση πυρός τέθηκε σε ισχύ από τις 4πμ τα ξημερώματα της Τετάρτης.

Χιλιάδες κόσμου που είχε εκτοπιστεί, έχει πάρει τον δρόμο της επιστροφής προς τον νότιο Λίβανο παρά το γεγονός ότι ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε διαταγή να μην γυρίσει ακόμα κανείς καθώς δεν είναι ασφαλές.

Η εκεχειρία χαρακτηρίζεται εύθραυστη όχι μόνο από τα ΜΜΕ αλλά και από τους άμεσα εμπλεκόμενους. ΗΠΑ, Γαλλία και ΟΗΕ συνηγορούν ότι είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα αλλά χρειάζεται πολύς δρόμος ακόμα, ενώ οι απειλές που εκτόξευσε ο Νετανιάχου όταν ανακοίνωνε τη συμφωνία του στο σχέδιο εκεχειρίας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια εφησυχασμού.

Η συμφωνία εκεχειρίας 60 ημερών περιλαμβάνει την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τον νότιο Λίβανο, την απόσυρση της Χεζμπολάχ βόρεια του ποταμού Λιτάνι, και την ανάπτυξη λιβανέζικων στρατευμάτων στα σύνορα.

Την εκεχειρία ανέλαβε να επιβλέπει ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Γαλλία και μαζί με την επάνοδο της ηρεμίας στα σύνορα στόχος είναι να επιστρέψουν οι εκτοπισμένοι Ισραηλινοί και Λιβανέζοι στα σπίτια τους.

Θέση ισχύος ή αδυναμίας;

Στο τηλεοπτικό του μήνυμα ο Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει την κατάπαυση πυρός αλλά θα «χτυπήσει» τον Λίβανο εάν υπάρξει οποιαδήποτε παραβίαση από τη μεριά της Χεζμπολάχ.

Με απειλητικό τόνο ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν τρεις λόγοι για αυτή του την απόφαση. Η κατάπαυση του πυρός θα επιτρέψει στο Ισραήλ να επικεντρωθεί στην απειλή από το Ιράν, θα δώσει στον στρατό την ευκαιρία να ξεκουραστεί και να αναπληρώσει τις προμήθειες σε οπλισμό και θα απομονώσει τη Χαμάς.

Παρά το γεγονός ότι ο Νετανιάχου επιχείρησε να εμφανιστεί ως νικητής από τη σύναψη συμφωνίας με τον Λίβανο, υπάρχουν δύο ανοιχτά ζητήματα.

Το πρώτο είναι ο στόχος που ο ίδιος έθεσε όταν ξεκίνησε τη μαζική επίθεση στον Λίβανο. Η πλήρης διάλυση της Χεζμπολάχ απέχει πολύ από την πραγματικότητα, καθώς παρά τα πλήγματα που δέχτηκε η λιβανέζικη οργάνωση έδειξε ότι είναι ικανή να πραγματοποιεί επιθέσεις σε στρατιωτικούς στόχους ακόμα και στο Τελ Αβίβ, και ακόμα πιο ικανή στις μάχες σώμα με σώμα καθώς ο ισραηλινός στρατός δεν κατάφερε σπουδαία αποτελέσματα στις χερσαίες του επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το Ισραήλ 82 στρατιωτικοί και 47 πολίτες έχασαν τη ζωή τους από την έναρξη της χερσαίας εισβολής.

Το δεύτερο είναι ότι το σχέδιο της εκεχειρίας είναι παρόμοιο με το ψήφισμα 1701 του ΣΑ ΟΗΕ με το οποίο έληξε ο πόλεμος του 2006. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η συμφωνία δεν αναφέρει ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να επιτεθεί όποτε κρίνει το ίδιο. Βασικά λέει ότι το Ισραήλ θα σταματήσει να επιτίθεται στο Λίβανο και ότι η Χεζμπολάχ και άλλες ένοπλες ομάδες θα κάνουν επίσης το ίδιο.

Η διαφορά είναι ότι εγγυητές της εκεχειρίας αυτή τη φορά είναι εκτός από τον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Επομένως οι υποσχέσεις που είχε δώσει στην αρχή του πολέμου στον Λίβανο ο Νετανιάχου για αναμόρφωση της Μέσης Ανατολής διαψεύδονται ή τουλάχιστον αναβάλλονται μέχρι την εκλογή του Τραμπ.

Το σχόλιο της Χεζμπολάχ

Ενδεικτικές ωστόσο είναι οι πληροφορίες του Axios που αναφέρει ότι το επιτελείο Μπάιντεν ενημέρωσε το επιτελείο Τραμπ για την πρόταση εκεχειρίας στον Λίβανο και ο επερχόμενος πρόεδρος ήταν σύμφωνος.

Ο Νετανιάχου συνάντησε αντιδράσεις σε αυτή του την απόφαση πρώτα και κύρια από τους ακροδεξιούς συμμάχους του που έκαναν λόγο για ιστορικό λάθος. Οι πολίτες του βόρειου Ισραήλ δεν θα είναι ασφαλείς όσο δεν δημιουργούμε μια νεκρή ζώνη στον νότιο Λίβανο, είπε ο Μπεν Γκβιρ και όχι μόνο.

Το πρώτο σχόλιο της Χεζμπολάχ ήρθε από τον αξιωματούχο της οργάνωσης Χασάν Φαντλάλα που δήλωσε στην τηλεόραση Al Jadeed του Λιβάνου ότι ναι μεν υποστηρίζουν την επέκταση της εξουσίας του λιβανέζικου κράτους (σ.σ. ανάπτυξη στρατιωτών στον νότιο Λίβανο), αλλά η ομάδα θα βγει από τον πόλεμο ισχυρότερη.

«Χιλιάδες άνθρωποι θα ενταχθούν στην αντίσταση. Ο αφοπλισμός της αντίστασης ήταν μια ισραηλινή πρόταση που έπεσε στο κενό», δήλωσε ο Φαντλάλα, ο οποίος είναι επίσης μέλος του κοινοβουλίου του Λιβάνου.

Αν και η Χεζμπολάχ μπορεί να εμφανίζεται ως κερδισμένη από τη συμφωνία, καθώς άντεξε στις επιθέσεις και κατάφερε να αποφύγει έναν εμφύλιο στον Λίβανο, ωστόσο υποχώρησε στο θέμα της Γάζας.

Από τις 8 Οκτωβρίου και την έναρξη της ανταλλαγής πυρών μεταξύ Χεζπολάχ και Ισραήλ η λιβανέζικη οργάνωση επέμεινε ότι θα σταματήσει μόνο εάν υπάρξει κατάπαυση πυρός στη Γάζα. Η εκεχειρία στον Λίβανο ουσιαστικά αποσυνδέθηκε από το μέτωπο της Γάζας, με τις «ευλογίες» ακόμα και της Χαμάς.

Το στέλεχος της Χαμάς, Οσάμα Χαμντάν, δήλωσε λίγες ημέρες πριν ότι η κατάπαυση πυρός στον Λίβανο είναι ευπρόσδεκτη και η «Χεζμπολάχ έχει κάνει ήδη πολλές θυσίες στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού».

Τι θα γίνει στη Γάζα

Ο λεγόμενος «άξονας της αντίστασης» υποδέχτηκε θετικά τη συμφωνία εκεχειρίας. Αρχικά το Ιράν χαιρέτησε την παύση «της ισραηλινής επίθεσης» και στη συνέχεια οι Χούθι επίσης δήλωσαν την «εμπιστοσύνη τους στις επιλογές της Χεζμπολάχ» που κατάφερε να ανακόψει την «επιθετικότητα των ισραηλινών».

Σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς δήλωσε ότι η οργάνωση είναι έτοιμη για «σοβαρή συμφωνία εκεχειρίας και ανταλλαγής κρατουμένων» με το Ισραήλ.

Το τελευταίο διάστημα η πίεση έχει αυξηθεί στη Χαμάς από τις ΗΠΑ αλλά και από αραβικές χώρες να συμφωνήσει σε ένα σχέδιο προσωρινής εκεχειρίας, με την παλαιστινιακή οργάνωση να αρνείται σθεναρά την «συνθηκολόγηση» καθώς όπως λέει της ζητούν να δώσει το δικαίωμα στο Ισραήλ να επιτεθεί ξανά αφού πάρει πίσω τους ομήρους του.

Οι πιέσεις εντάθηκαν μετά την εκλογή Τραμπ ενώ και οι εξελίξεις στον Λίβανο μπορεί να οδηγήσουν σε κλιμάκωση της επίθεσης στη Γάζα και ακόμα μεγαλύτερη πίεση στη Χαμάς αν και οι ΗΠΑ θα ήθελαν να εκμεταλλευτούν το μομέντουμ και να καταφέρουν κάποια κατάπαυση πυρός και στον παλαιστινιακό θύλακα.

Την ίδια στιγμή ακόμα κι αν οι Παλαιστίνιοι βλέπουν συμμάχους τους να αποσύρονται από την όποια συμμετοχή στη μάχη κατά του Ισραήλ, το πολιτικό αντίκτυπο της εκεχειρίας στον Λίβανο αλλά και η διεθνής απομόνωση του Τελ Αβίβ που υπογραμμίζεται περεταίρω από την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά του Νετανιάχου και του Γκάλαντ πιέζει προς την αντίθετη κατεύθυνση.