Πώς το denim έγινε η στολή της Αμερικής (και όλου του πλανήτη) – Εργασία, εξέγερση και διαχρονικό στυλ
Ένα νέο βιβλίο με υποβλητικές εικόνες αφηγείται μια συγκινητική οπτική ιστορία για την άνοδο του denim, του υφάσματος που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε μια ταραγμένη εποχή.
Ίσως δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει ένα denim κομμάτι στην ντουλάπα του. Το αν αυτό είναι ένα σακάκι Η&Μ, κάποιο αγαπημένο Levi’s ή ένα τζιν παντελόνι Balenciaga αξίας 1.550 λιρών εξαρτάται από την ηλικία, το γούστο και το εισόδημα..
Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους. Ένα εκτιμώμενο 80% του πληθυσμού έχει αποκτήσει κάποιο τζιν ρούχο, συμβάλλοντας στην κυριαρχία του ως το πιο δημοφιλές ύφασμα στον κόσμο αναμφισβήτητα τα τελευταία 80 χρόνια, με την παγκόσμια αγορά να προβλέπεται να φτάνει σε αξία τα 95 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030.
Το denim και η μόδα (του)
Πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τα στατιστικά στοιχεία του denim, ωστόσο, παρουσιάζει η ιστορία του.
Για όποιον επιθυμεί μια βαθύτερη γνώση του αγαπημένου υφάσματος πέρα από αυτή που του παρέχει η επιφανειακή περιγραφή της λιανικής πώλησης («φαρδιά γραμμή /ψηλόμεσο / skinny»), ένα νέο βιβλίο, με τον τίτλο Denim: The Fabric That Built America, μόλις έφτασε να δώσει με λέξεις και χαρακτηριστικές εικόνες όλη τη διαδρομή του πιο ταπεινού και δημοκρατικού υφάσματος του κόσμου.
Οι συγγραφείς Graham Marsh και Tony Nourmand εμπνεύστηκαν από ένα πρόγραμμα του 1935 που ανέθεσε η κυβέρνηση του προέδρου Ρούσβελτ, στο πλαίσιο του οποίου μια ομάδα φωτογράφων ταξίδεψε σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφοντας τη φτώχεια της χώρας και τις προσπάθειες ανακούφισης της κυβέρνησης – ένα εγχείρημα εννέα ετών που ολοκληρώθηκε το 1944.
Το αρχείο που προέκυψε με περισσότερες από 170.000 εικόνες κυμαίνεται από τις γνωστές-κλασικές έως τις εξόχως σπάνιες.
Οι Marsh και Nourmand προσπάθησαν να τις εξετάσουν μέσα από το φακό της μόδας, και έτσι ξεκίνησαν το ηράκλειο έργο να ερμηνεύσουν κάθε εικόνα.
«Υπήρχαν φωτογραφίες ανθρώπων που εργάζονταν σε φάρμες, εργάζονταν σε εργοστάσια, εργάζονταν για τον αμερικανικό στρατό, φορούσαν μάρκες όπως Levi’s, Carhartt, Wrangler και Lee – όλες τις μάρκες που οι άνθρωποι φορούν σήμερα»
«Μου αρέσει το τζιν, αλλά δεν είμαι τζινόβιος», λέει ο Nourmand, ο οποίος ανακάλυψε ότι 3.000 από τις εικόνες παρουσίαζαν ανθρώπους που φορούσαν τζιν.
«Υπήρχαν φωτογραφίες ανθρώπων που εργάζονταν σε φάρμες, εργάζονταν σε εργοστάσια, εργάζονταν για τον αμερικανικό στρατό, φορούσαν μάρκες όπως Levi’s, Carhartt, Wrangler και Lee – όλες τις μάρκες που οι άνθρωποι φορούν σήμερα. Αλλά αυτό συνέβαινε πολύ πριν από τη δεκαετία του 1950, όταν οι έφηβοι άρχισαν να υιοθετούν το denim ως μέσο εξέγερσης».
Για να φτάσουμε στο τελικό μοντάζ χρειάστηκαν τρεις ολόκληρες μέρες και νύχτες. «Έπαθα εμμονή», λέει ο Nourmand.
«Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισα ήταν ότι η συλλογή δεν έχει λέξεις-κλειδιά. Δεν μπορείς να πληκτρολογήσεις denim και να σου επιστρέψει ένα αποτέλεσμα αναζήτησης. Χρειάστηκαν πέντε μήνες από την αρχή μέχρι το τέλος για να φτιάξω το βιβλίο, αλλά νομίζω ότι για τους περισσότερους ανθρώπους θα χρειαζόταν δύο χρόνια».
Διαχρονική γοητεία
Έχουν κάποια αγαπημένη εικόνα; «Υπάρχουν πολλές αγαπημένες, αλλά μου αρέσει πολύ η φωτογραφία των μηχανικών αεροσκαφών WAVES [Women Accepted for Volunteer Emergency Service] που εργάζονται σε ένα εκπαιδευτικό αεροπλάνο της Βόρειας Αμερικής», λέει ο Marsh.
«Μου αρέσει επίσης ο χαρακτήρας στο εξώφυλλο, ο Russ Nicholson».
«Φοράει Carhartt, μια μάρκα που οι νέοι άνθρωποι εξακολουθούν να φορούν και σήμερα», προσθέτει ο Nourmand.
«Η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1935, αλλά μοιάζει διαχρονική».
«Είναι ένα παράθυρο σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο και σε μια εποχή που το denim ήταν καθαρά λειτουργικό και όχι αγγιγμένο από το χέρι της μόδας»
Για όποιον έχει μεγαλώσει με μια πιο σύγχρονη εποχή από glossy, σέξι διαφημίσεις του Calvin Klein με την Kate Moss και τον Mark Wahlberg με τζιν, το γεγονός ότι όλες αυτές οι εικόνες προέρχονται από μια εποχή πριν το τζιν γίνει μόδα είναι μια αναζωογονητική επαναφορά.
Είναι ένα παράθυρο σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο και σε μια εποχή που το denim ήταν καθαρά λειτουργικό και όχι αγγιγμένο από το χέρι της μόδας.
«Πρόκειται για μια βαθιά κατάδυση στο παρελθόν του denim – εικόνες που δεν βλέπουμε πια και που μιλούν για την πραγματική προέλευση του denim ως ρούχο εργασίας», λέει ο Marsh.
«Ήταν σημαντικό να αφηγηθούμε αυτή την ιστορία ως οπτική ιστορία, μέσα από εικόνες αρχείου με σοβαρά, αυθεντικά denim ρούχα εργασίας που φορέθηκαν με αποφασιστικότητα και χάρη από τους ανθρώπους που έζησαν και εργάστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας».
Ο λόγος για τον οποίο εφευρέθηκε το denim
Απεικονίζουν ανθρακωρύχους, καουμπόηδες και εργάτες εργοστασίων- χειρώνακτες που χρειάζονταν ένα σκληρό, ανθεκτικό ύφασμα που να ανταποκρίνεται στην πρόκληση της κοπιαστικής εργασίας που έκαναν.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εφευρέθηκε το τζιν. Αν και η προέλευσή του συζητείται, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι κατασκευάστηκε για πρώτη φορά στη Νιμ (Nimes) της Γαλλίας, στα τέλη του 17ου αιώνα, ως αποτέλεσμα της προσπάθειας των υφαντoυργών να κατασκευάσουν ένα ανθεκτικό ύφασμα που ονομαζόταν «jeane».
Η ύφανση που χρησιμοποιούσαν του έδινε μια μπλε επιφάνεια και λευκή πίσω όψη- η ονομασία «denim» προέρχεται από το «de Nimes».
Τα ίδια τα τζιν χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα, όταν το «genoese» ή «genes» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το σκληρό παντελόνι από ύφασμα που φορούσαν οι εμπορικοί ναυτικοί στις ιταλικές ακτές της Γένοβας.
Η ιστορία του Levi’s 501
Το denim και η σημερινή casual κουλτούρα
Η ειρωνεία ότι αυτό το πιο ανθεκτικό, βιώσιμο ύφασμα αντιμετωπίζεται, κατά καιρούς, ως αναλώσιμο, όπως το χαρτί, στις μέρες μας δεν έχει χαθεί.
Ενώ όλοι έχουμε το αγαπημένο μας παντελόνι, οι περισσότεροι από εμάς θα ομολογούσαμε ότι αντικαθιστούμε, ή τουλάχιστον ανανεώνουμε, τη συλλογή των τζιν μας πολύ πιο τακτικά από ό,τι επιβάλλει η μακροζωία τους.
Boot-cut ή boyfriend, χαμηλόμεση ή ψηλή μέση, σκουρόχρωμο ή πετροπλυμένο, όλοι μας αγαπάμε να κάνουμε τις αλλαγές, παρηγορώντας τους εαυτούς μας ότι το κόστος ανά φθορά θα εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο από οποιασδήποτε άλλη νέα αγορά.
Το οποίο είναι απολύτως αληθές. Τα τζιν ταιριάζουν με τα πάντα – και, στη σημερινή casual κουλτούρα, μπορούν να φορεθούν σχεδόν παντού.
Τα denim των εκατομμυρίων δολαρίων
Ο Marsh, ο οποία είναι «τζινόβιος», δεν είναι οπαδός των πιο μοντέρνων επιλογών της μόδας. «Με εκπλήσσει το πόσα χρήματα είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν οι άνθρωποι για τζιν σχεδιαστών», λέει.
«Είναι τζιν που δεν έχουν καμία κληρονομιά ή ιστορία. Μερικά από τα εξαιρετικά ακριβά είναι στολισμένα με διαμάντια και άλλες πολύτιμες πέτρες και πωλούνται για περισσότερα από 1 εκατομμύριο δολάρια. Για μένα αυτό είναι αισχρό – είναι σαν να φοράς τον τραπεζικό σου λογαριασμό στα πόδια σου. Όταν πρόκειται για τζιν σχεδιαστών, είμαι περήφανος που είμαι σνομπ των τζιν και επιμένω σε μια δοκιμασμένη μάρκα κληρονομιάς».
Το αγαπημένο του; «Πολλά παντελόνια Levi’s – XX501 και μερικά 505, ένα στυλ που παρουσιάστηκε το 1967».
Το Levi’s 501 κολακεύει τους πάντες
Ο Marsh όπως και κάθε άλλος denim lover θα χαρεί να μάθει ότι τα 501 της Levi’s ψηφίστηκαν ως το πιο εμβληματικό αντικείμενο μόδας όλων των εποχών σε πρόσφατη έρευνα της πλατφόρμας αγορών Whatnot, κερδίζοντας το 45% των ψήφων.
Φορέθηκαν από τον Τζον Γουέιν μέχρι την Μέριλιν Μονρόε, και πιο πρόσφατα από θαυμάστριες όπως η Σελένα Γκόμεζ και η Σίντνεϊ Σουίνι -το κλασικό στυλ, το οποίο γιόρτασε πέρυσι τα 150α γενέθλιά του, έχει αυξήσει ευχάριστα τη δημοτικότητά του τον τελευταίο καιρό.
Εν μέρει, αυτό μπορεί να αποδοθεί στην έξαρση των αγορών από δεύτερο χέρι και vintage. Αλλά κυρίως, οφείλεται στο γεγονός ότι το 501 είναι ένα τόσο κλασικό, ασφαλές στυλ με τη σπάνια ικανότητα να κολακεύει σχεδόν όλους.
Όποιες και αν είναι οι ιδιοτροπίες της μόδας, όπως επαναλαμβάνει αυτό το νέο βιβλίο, ορισμένα κλασικά σχεδιαστικά κομμάτια δεν μπορούν ποτέ να ξεπεραστούν. Ευτυχώς.
*Το βιβλίο Denim: The Fabric That Built America των Graham Marsh και Tony Nourmand (Reel Art Press), κυκλοφορεί στις 29 Οκτωβρίου.
*Με στοιχεία από thetelegraph.com | Αρχική Φωτό: Οι γυναίκες μηχανικοί φορούσαν τζιν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου – Photo: Courtesy Reel Art Press
«Aπό σήμερα μέχρι και την Κυριακή 8/12 προτείνετε το λογότυπο που θέλετε για το κοινό μας σπίτι, για το Κίνημα Δημοκρατίας», επισημαίνει ο Στέφανος Κασσελάκης
