Megalopolis: Έπος ή καπρίτσιο; – Στο χαοτικό μυαλό του Φράνσις Φορντ Κόπολα

Κάθε νέα ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα είναι πάντα ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό γεγονός για τους λάτρεις του κινηματογράφου. Και αυτό γιατί ανήκει στον μικρό κύκλο των σκηνοθετών, που ορισμένες ταινίες του βρίσκονται με άνεση ανάμεσα στις δέκα, άντε είκοσι, καλύτερες όλων των εποχών και έχει σημαδέψει καθοριστικά την ιστορία του κινηματογράφου, με τα έργα του, όπως «Ο Νονός» 1 & 2, «Αποκάλυψη Τώρα» και «Συνομιλία».

Ο 85άρης πλέον Κόπολα, έπειτα από μεγάλες περιπέτειες, που ξεκινούν από το πολύ μακρινό 1973, όταν και του γεννήθηκε η ιδέα για το «Megalopolis», ανάμεσα στα χρόνια που γύριζε τους «Νονούς» του και όταν ο πυρετός της δημιουργικότητας και της έμπνευσής του έσπαγε και θερμόμετρα μηχανών εσωτερικής καύσης, θα καταφέρει να ολοκληρώσει πριν οχτώ μήνες τα γυρίσματα, τα οποία σημειωτέων χρηματοδότησε σχεδόν εξολοκλήρου με δικά του χρήματα. Μία παραγωγή που ξεπέρασε τα 120 εκατομμύρια δολάρια, ένα υπέρογκο ποσό, για ταινία χωρίς να έχει πίσω της ένα από τα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ.

Ένα φιλμ, που θεωρείται έργο ζωής, αλλά περισσότερο μοιάζει με ένα απωθημένο για τον Κόπολα. Μια παραβολή, για τον σύγχρονο πολιτισμό μας, που χωράει από την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι την Γκόθαμ Σίτι και ανάμεσά τους την αποκάλυψη της χρυσής εποχής του σινεμά, όταν το Χόλιγουντ κατέστη ως η «Μέκκα του κινηματογράφου», σαιξπηρικά έργα, το «Σατυρικόν» του Φελίνι ή ακόμη και τον «Καλιγούλα» του Τίντο Μπρας και βεβαίως, αναφορές στο δικό του σινεμά. Ταυτόχρονα, εμφανώς με σατιρική διάθεση, μία δήλωση για τον αμερικάνικο εφιάλτη, καθώς το «αμερικάνικο όνειρο», είναι πλέον παρελθόν, είναι από μόνο του ένα πολυχρησιμοποιημένο ανέκδοτο.

Λίγα λόγια για την ταινία

Στα 138 λεπτά διάρκειας του φιλμ, ο Κόπολα μετατρέπει τη Νέα Υόρκη του 21ου αιώνα στη Ρώμη της παρακμής και στην επερχόμενη πτώση της, ακολουθώντας τον ήρωά του, τον νομπελίστα Σίζαρ Καταλίνα, έναν ιδιοφυή οραματιστή καλλιτέχνη, που επιδιώκει ένα ουτοπικό, ιδεαλιστικό μέλλον και έρχεται σε σύγκρουση με τον δήμαρχο Φράνκλιν Σίσερο, αφοσιωμένο στο οπισθοδρομικό καθεστώς, που ευνοεί την απληστία και τη διαφθορά και τους άλλους πολιτικούς άρχοντες της μητρόπολης, που τον υπονομεύουν και τον απειλούν.

Στη μάχη του αυτή, όμως, δεν τον βοηθά και ο μεγαλομανής χαρακτήρας του, ο εθισμός του στις ουσίες, η ανάγκη του να είναι επιθυμητός και να κάνει το σωστό, σε ένα κόσμο που βυθίζεται συνεχώς στον ζόφο, στο κυνήγι του χρήματος και την περιφρόνηση κάθε ηθικής αξίας.

Στα πρώτα του πλάνα, ο Σίζαρ Καταλίνα αιωρείται από την κορυφή ενός ουρανοξύστη, δείχνοντας ότι δεν είναι και μακριά από το να αφεθεί στο κενό. Όμως, το πάθος του και το όραμά του τον κρατούν πάνω στο ατσάλι. Ο Σίζαρ, θα μπορούσε να είναι και ο ίδιος ο Κόπολα που απ’ την κορυφή, την καταξίωση βρέθηκε ουκ ολίγες φορές να αιωρείται στο κενό, εκφράζοντας το σινεμά των οραματιστών, αυτών που δεν αναπαύονται στις δάφνες τους.

Και το «Megalopolis» δεν είναι τίποτα άλλο από μία αλληγορία που καταθέτει ο δημιουργός ως τη διαθήκη του, που αφιερώνει στη σύζυγό του Έλινορ, που απεβίωσε προσφάτως, αλλά και στους νέους για να συνεχίσουν στα βήματά του, να μάχονται.

Στο χαοτικό μυαλό του Φράνσις Φορντ Κόπολα

Το χειμαρρώδες φιλμ, δείχνει πολλές φορές χαοτικό, ορισμένες φορές χάνεται το νόημα και το σενάριο μοιάζει με κουίζ γνώσεων. Σημείο που μένει είναι η μαγεία των εικόνων. Ακολουθεί έναν φρενήρη ρυθμό, παραπέμποντας σε κόμικς, για να αφηγηθεί την υπερβολικά πληθωρική ιστορία του, μπαινοβγαίνοντας σε σημαντικά κομμάτια της ιστορίας του σινεμά, ενώ ταυτόχρονα το σενάριο παραθέτει αυτούσια αποσπάσματα από τον «Άμλετ» και τον «Ιούλιο Καίσαρα».

Η εμπνευσμένη ιδέα του συνοδεύεται από ένα σχέδιο, που μοιάζει ακατόρθωτο να υλοποιηθεί και ενδεχομένως να ήταν πιο αποτελεσματικό σε μια σειρά πολλών επεισοδίων. Ο Κόπολα, πρέπει να διαλέξει αν θα σκηνοθετήσει ή θα βάλει σε τάξη ένα χάος και μάλλον μένει κάπου στα μισά, χωρίς να καταφέρνει τις περισσότερες φορές ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και ανάμεσα στις αμέτρητες ημιτελείς ιδέες του, τη βούλησή του να μιλήσει για τα πάντα, περιφέρονται σχεδόν άσκοπα και οι ηθοποιοί, που ο καθένας παίζει με τη δική του μανιέρα ή με μία άκρατη υπερβολή, μία θεατρικότητα, στα όρια της καρικατούρας. Ο πρωταγωνιστής του, ο Άνταμ – όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω – Ντράιβερ, είναι από τους λίγους που καταβάλει προσπάθειες να κρατήσει ένα μέτρο, αλλά μοιάζει λίγος για το εγχείρημα.

Βεβαίως, δεν θα ήταν αβάσιμος ο ισχυρισμός ότι αυτό το χάος της ταινίας του είναι αντανάκλαση του κόσμου, που είναι έτοιμος να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή και στηρίζεται από μία κλωστή, πάνω στην οποία προσπαθούν να ισορροπήσουν και οι αφέντες του κόσμου και οι πληβείοι και φυσικά, οι ονειροπόλοι.

Μπορεί το «Megalopolis» να ήταν καλύτερα να έμενε ως ένα ανεκπλήρωτο όνειρο, ένας μύθος, απ’ αυτούς που θα γλύκαιναν τον κόσμο του κινηματογράφου και θα έδιναν ώθηση σε νέους κινηματογραφιστές, ώστε να ακολουθήσουν τα όνειρά τους και όχι κάθε ευκαιρία ή σχέδιο ενός μεγάλου στούντιο, αλλά δεν παύει και να μας συγκινεί, γιατί ο 85χρονος Κόπολα αποτολμά ακόμη μία βουτιά στο κενό, χωρίς κανένα δίχτυ ασφαλείας, θυσία, για μια ιδέα, που έχασε την ευκαιρία της πριν από μισό αιώνα.

Δράμα επιστημονικής φαντασίας, αμερικανικής παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Φράνσις Φορντ Κόπολα, με τους Άνταμ Ντράιβερ, Νάταλι Εμάνουελ, Τζιανκάρλο Εσπόζιτο, Όμπρεϊ Πλάζα, Σάια ΛαΜπέφ, Γιον Βόιτ, Λόρενς Φίσμπερν κα.

Προπώληση εισιτηρίων στο inTickets.