Στη West 36th Street, λίγα τετράγωνα μακριά από το θόρυβο του Penn Station και του Madison Square Garden, μια καφέ τέντα με λευκά γράμματα καλεί τους επισκέπτες στο Keens Steakhouse, όπου η ιστορία της Νέας Υόρκης σερβίρεται μαζί με πλούσια, καλοκομμένα κομμάτια βοδινού κρέατος -αναμφισβήτητα το καλύτερο steak στην πόλη.

Υπάρχει επίσης το διάσημο παϊδάκι αρνιού, μεγάλο σαν το χέρι σας, το χαρακτηριστικό πιάτο του Keens από το 1885, όταν το εστιατόριο άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του.

Σύχναζαν θεατρίνοι, συγγραφείς και συνθέτες

Η Νέα Υόρκη είχε μπει για τα καλά στη Χρυσή Εποχή όταν ο Albert Keen, ένας παραγωγός που διατηρούσε το Lambs Club, ένα στέκι για θεατράνθρωπους, ίδρυσε το ομώνυμο εστιατόριό του (αρχικά ονομαζόταν Keen’s English Chop House) στη μέση του Μανχάταν.

Εκεί σύχναζαν επίσης θεατρίνοι, συγγραφείς και συνθέτες, πολλοί από τους οποίους εργάζονταν σε κοντινή απόσταση.

Το θέατρο Garrick βρισκόταν ένα τετράγωνο πιο πέρα, και στους Νεοϋορκέζους αρέσει να φαντάζονται τον William Gillette, έναν διάσημο Sherlock Holmes, να φτάνει με το deerstalker, καρό καπέλο του για το παϊδάκι του και ένα ποτήρι μπύρας.

Πολύ ευαίσθητες για να ταξιδέψουν, οι πίπες που προορίζονταν για τα μέλη του Keens’s Pipe Club φυλάσσονταν στο εστιατόριο, ώστε όταν ένας πελάτης επέστρεφε, η πίπα του ή η πίπα της –η σεξολόγος Δρ Ρουθ Γουεστχάιμερ και η σταρ Λάιζα Μινέλι υπήρξαν επίτιμα μέλη- παραδιδόταν στο τραπέζι

Κάθε πελάτης είχε τη δική του προσωπική πίπα

Το 1885, το Άγαλμα της Ελευθερίας έφτασε στη Νέα Υόρκη- η πρώτη νεοϋορκέζικη έδρα της Standard Oil Company του John D. Rockefeller κατασκευάστηκε στο Κάτω Μανχάταν- και ο Νεοϋορκέζος Θίοντορ «Τέντι» Ρούσβελτ δημοσίευσε το «Hunting Trips of a Ranchman», ένα χρονικό από τη θητεία του στην περιοχή της Ντακότα.

Μια δεκαετία αργότερα, ο Ρούσβελτ έγινε αστυνομικός διευθυντής της πόλης. Η λευκή πήλινη πίπα churchwarden που κάπνιζε στο Keens εκτίθεται στην μπροστινή αίθουσα του εστιατορίου κοντά στο περίπτερο του σερβιτόρου, μαζί με τις πίπες που κάπνιζαν άλλοι τακτικοί πελάτες, όπως ο κυνηγός βισώνων και σόουμαν, Μπάφαλο Μπιλ, και ο παίκτης του μπέιζμπολ, Μπέιμπ Ρουθ.

Η συλλογή ανέρχεται σε περίπου 90.000 πίπες, πολλές από τις οποίες κρέμονται από το ταβάνι της κύριας τραπεζαρίας.

Πολύ ευαίσθητες για να ταξιδέψουν, οι πίπες που προορίζονταν για τα μέλη του Keens’s Pipe Club φυλάσσονταν στο εστιατόριο, ώστε όταν ένας πελάτης επέστρεφε, η πίπα του ή η πίπα της –η σεξολόγος Δρ Ρουθ Γουεστχάιμερ και η σταρ Λάιζα Μινέλι υπήρξαν επίτιμα μέλη- παραδιδόταν στο τραπέζι.

Keens Chophouse / Photo: Public Domain

Στο Keens φτιάχνεται και καταναλώνεται το αληθινό μαρτίνι

Στη φιλόξενη αίθουσα της παμπ, το μενού περιλαμβάνει σάντουιτς με καπνιστό μπέικον και τσένταρ, στρείδια Ροκφέλερ, μια σαλάτα μπριζόλας με φέτες σπανίου φιλέτου, μαρούλι βουτύρου, μερικές τέλεια βρασμένες πατάτες και τη σάλτσα μπριζόλας του μαγαζιού.

Ο Μανόλο Μοράλες, 46 ετών, ο επί χρόνια μπάρμαν του Keens, ξέρει ότι το μόνο αληθινό μαρτίνι φτιάχνεται με London dry gin. «Είναι μακράν το πιο δημοφιλές ποτό στο Keens», λέει, παρόλο που το μπαρ διαθέτει μια εκθαμβωτική σειρά από χρυσά single malts.

«Πάντα θεωρούσα το Keens, με την αρρενωπή ατμόσφαιρά του, το ποτό και το κρέας του, κάτι σαν οχυρό για άντρες» γράφει η Ρέτζι Νάντελσον των New York Times

Οι τέσσερις τραπεζαρίες του δεύτερου ορόφου έχουν η καθεμία το δικό της χαρακτήρα / Photo: Wikimedia Commons

Μια πριβέ ξενάγηση στο Keens

Ένα πρόσφατο φθινοπωρινό απόγευμα, ο διευθυντής του Keens, Γκάρι Μπέρνσταϊν, 64 ετών, ο οποίος, όπως ο φύλακας ενός αρχοντικού, γνωρίζει κάθε σπιθαμή της περιοχής (άρχισε να εργάζεται στο εστιατόριο το 2013), ξενάγησε τη Ρέτζι Νάντελσον των New York Times.

Στους τοίχους με τις ξύλινες επενδύσεις που πλαισιώνουν την κύρια τραπεζαρία, το μπαρ και τη σειρά από τραπεζαρίες στο δεύτερο επίπεδο, υπάρχουν έως και 500 αναμνηστικά – αθλητικά, νεοϋορκέζικα, προεδρικά – που έχουν συλλεχθεί όλα αυτά τα χρόνια από τους ιδιοκτήτες του Keens, μεταξύ των οποίων ένα μενού υπογεγραμμένο από τον θρύλο του μπέιζμπολ Τζο Ντι Μάτζιο, μια φωτογραφία των μελών της αμερικανικής Ολυμπιακής ομάδας του 1908, ένας πίνακας γεννήσεων του 1903 που δείχνει ότι περισσότερα μωρά γεννιούνται στο Lower East Side από ό,τι στο Upper West Side, και ένα ζευγάρι ελαιογραφιών με ένα θλιμμένο ζευγάρι μεταναστών.

Οι τέσσερις τραπεζαρίες του δεύτερου ορόφου έχουν η καθεμία το δικό της χαρακτήρα.

Στο δωμάτιο Λίνκολν, για παράδειγμα, εκτίθεται ένα καδραρισμένο άρθρο που υποστηρίζει ότι ο Λίνκολν βρισκόταν στο θέατρο Ford’s στις 14 Απριλίου 1865, όταν πυροβολήθηκε από τον Τζον Γουίλκς Μπουθ.

Όταν ο Άντονι Μπουρντέν είχε επισκεφθεί το Keens 

‘Όταν στο Keens μπήκαν (και) οι γυναίκες

Το Bull Moose, μια τραπεζαρία αφιερωμένη στον Τέντι Ρούσβελτ και γενικά στους Αμερικανούς προέδρους, έχει ένα βαλσαμωμένο κεφάλι ελαφιού πάνω από το τζάκι.

«Πάντα θεωρούσα το Keens, με την αρρενωπή ατμόσφαιρά του, το ποτό και το κρέας του, κάτι σαν οχυρό για άντρες» γράφει η Ρέτζι Νάντελσον των New York Times και συνεχίζει:

«Πάνω από το κεντρικό μπαρ, στον κάτω όροφο, υπάρχει ένας πίνακας με μια γυμνή κυρία, γνωστή ως Miss Keen, ξαπλωμένη σε έναν καναπέ σε μια τέλεια πόζα του fin de siècle.

»Όταν μεγάλωνα, ο πατέρας μου, οι φίλοι του και ένα ή δύο από τα αδέλφια του (ήταν έξι) πήγαιναν στο Keens για ειδικές περιστάσεις, αν και ήταν μια εποχή που υπήρχαν παντού στη Νέα Υόρκη καλά steakhouse. Στο Γκρίνουιτς Βίλατζ, όπου μέναμε, ήταν το Steak Joint.

»Ακόμη και μέχρι τη δεκαετία του 1970, υπήρχαν παμπ στη Νέα Υόρκη που δεν δέχονταν γυναίκες, ανάμεσά τους το McSorley’s Old Ale House στην East Seventh Street, το οποίο μηνύθηκε επιτυχώς από δικηγόρους της Εθνικής Οργάνωσης Γυναικών.

»Το Keens ήταν επίσης ένα μαγαζί μόνο για κυρίους, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1900, όταν η Αγγλίδα ηθοποιός Λίλι Λάνγκτρι, που είχε όρεξη για αρνίσια μπριζόλα, δεν είχε δικαίωμα εισόδου στο steakhouse.

»Πήγε το Keens στα δικαστήρια και κέρδισε. Πήρε την μπριζόλα της και μια από τις επάνω τραπεζαρίες πήρε το όνομά της».

500 με 600 δείπνα το βράδυ – Μερικά ήταν του Μοχάμεντ Άλι

Σε ένα περίπτερο στην κύρια τραπεζαρία, ο σεφ Μπιλ Ρότζερς, 64 ετών, ο οποίος εργάστηκε για τον σεφ Τόμας Κέλερ, είναι σαν στρατηγός, επιβλέποντας περισσότερους από 50 βοηθούς σεφ, κρεοπώλες, μεταφορείς και ανθρώπους του πλυντηρίου.

Υπάρχουν δύο κουζίνες – η μία πίσω από την κύρια τραπεζαρία και η άλλη κάτω, δίπλα στην αίθουσα ψυχρής παλαίωσης, η οποία είναι μονίμως παγωμένη και μυρίζει από το κρέας που είναι στοιβαγμένο σε συρμάτινα ράφια σχεδόν μέχρι το ταβάνι: τα παϊδάκια, οι μπριζόλες porterhouse σε μέγεθος μικρών χειραποσκευών, τα παϊδάκια που, τυλιγμένα, είναι μεγαλύτερα από μπάλες του μπάσκετ.

«Κάνουμε 500 με 600 δείπνα το βράδυ, 100 γεύματα την ημέρα και κατά μέσο όρο 10 ιδιωτικά πάρτι κάθε εβδομάδα», λέει η Μπόνι Τζέκινγκς, γενική διευθύντρια του Keens.

Αγαπάει το μέρος περισσότερο απ’ όλα για τις ιστορίες και τις δεκάδες αξιόλογες προσωπικότητες που έχει γνωρίσει, συμπεριλαμβανομένου του Μοχάμεντ Άλι. «Ήταν τόσο ευγενικός. Τον κάναμε επίτιμο μέλος του Pipe Club», λέει.

«Το Keens ήταν επίσης ένα μαγαζί μόνο για κυρίους, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1900, όταν η Αγγλίδα ηθοποιός Λίλι Λάνγκτρι, που είχε όρεξη για αρνίσια μπριζόλα, δεν είχε δικαίωμα εισόδου στο steakhouse»

139 χρόνια λειτουργίας

Το 1928, ο εστιάτορας και κτηματομεσίτης Χέρμαν Ζουτς αγόρασε το Keen’s Old English Chop House και το λειτούργησε με την οικογένειά του μέχρι λίγο πριν πεθάνει το 1971.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Ντέιβιντ Ζουτς, γιος του Χέρμαν, έβγαλε το εστιατόριο στην αγορά. Γράφοντας για το κλείσιμό του το 1977 στους New York Times, η Μαίρη Μπλίστιντ αναφέρει την αύξηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και του κόστους των τροφίμων ως μερικούς από τους λόγους που ένα από τα παλαιότερα εστιατόρια της πόλης, «ένα αρχιτεκτονικό ορόσημο της παλιάς Νέας Υόρκης με τα σκούρα δοκάρια», είχε περάσει δύσκολες στιγμές.

«Ο Ντέιβιντ Ζουτς λέει ότι δεν έχει πλέον την οικονομική δυνατότητα να το λειτουργεί με τον τρόπο που οι πελάτες του έχουν συνηθίσει», γράφει.

Μια μυστική πόρτα στο παρελθόν της Νέας Υόρκης

Οι Μπέρνσταϊν, Τζέκινγκς και Ρότζερς αναγνωρίζουν στον επόμενο ιδιοκτήτη, τον ογκολόγο ακτινοβολίας Τζορτζ Ζβαρτς, ότι έφερε το Keens πίσω στη ζωή.

Εβραίος πρόσφυγας από τη ναζιστική Γερμανία, ο Σβαρτς είχε ήδη ανοίξει μια χούφτα άλλα δημοφιλή εστιατόρια της Νέας Υόρκης, όπως το One Fifth, το Elephant and Castle και το NoHo Star, όταν αυτός και η σύζυγός του, η καλλιτέχνις Κίκι Κόγκελνικ, αποφάσισαν να αγοράσουν το Keens και να επενδύσουν 1,4 εκατομμύρια δολάρια για να το επαναφέρουν στη σημερινή του αίγλη.

Η Κόγκελνικ επέβλεψε τον σχεδιασμό. «Ο Τζορτζ όχι μόνο κράτησε το Keens ζωντανό, αλλά το έκανε αυτό που είναι τώρα», λέει η Μπόνι Τζέκινγκς.

Ο Ζβαρτς πέθανε το 2016, αλλά δημιούργησε ένα καταπίστευμα, στο οποίο ανήκει τώρα το εστιατόριο. Μετά από 139 χρόνια, το Keens είναι τόσο ζωντανό όσο και η ίδια η πόλη, ένα μέρος όπου οι λάτρεις της χρυσής εποχής και της μυθιστοριογράφου Ίντιθ Γουόρτον μπορεί να συναντήσουν τους οπαδούς των New York Knicks, ακόμη και τους παίκτες, πάνω από ένα σπάνιο porterhouse.

«Θυμάμαι όταν πρωτοήρθα στο Keens», λέει η Τζέκινγκς. «Ήταν σαν να άνοιγε μια μυστική πόρτα στο παρελθόν της Νέας Υόρκης».

*Με στοιχεία από nytimes.com | Αρχική Φωτό: Keens Steakhouse / Instagram