Ελλάδα και Τουρκία στρώνουν ξανά τα τραπέζια της «θετικής ατζέντας» και πολιτικού διαλόγου

Στην Αθήνα φτάνει ο τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών, Μεχμέτ Κεμάλ Μποζάι προκειμένου να στρωθούν τα δύο τραπέζια του ελληνοτουρκικού διαλόγου στις 2 και 3 Δεκεμβρίου. Αυτό της θετικής ατζέντας και του πολιτικού διαλόγου αντίστοιχα.

Απέναντι του θα βρεθούν για τη θετική ατζέντα ο ΥΦΥΠΕΞ, Κώστας Φραγκογιάννης και για τον πολιτικό διάλογο η ΥΦΥΠΕΞ, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.

Η συνάντηση ακολουθεί την επίσκεψη του τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου και τη συνάντηση του με το Γιώργο Γεραπετρίτη, στην οποία διαπιστώθηκε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει το έδαφος για έναρξη της συζήτησης για το κεφάλαιο υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Μητσοτάκης: Δεν έχει επιτευχθεί πρόοδος

Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναφέρει σε δηλώσεις του (ALPHA) πως «η Τουρκία επιμένει στις θέσεις της και εμείς επιμένουμε στις δικές μας θέσεις. Άρα, αυτή τη στιγμή περιθώριο να συζητήσουμε σε μεγαλύτερο βάθος τη μία διαφορά, από τη στιγμή που η Τουρκία θέλει να συζητήσουμε και άλλα πράγματα τα οποία εμείς δεν είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε, σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή στον τομέα αυτόν δεν έχει επιτευχθεί καμία ουσιαστική πρόοδος».

Επιμένοντας παράλληλα ότι «εμείς θα εξακολουθούμε να συζητούμε με την Τουρκία. Θα εξακολουθούμε να επιδιώκουμε ήρεμα νερά με την Τουρκία», αφού όπως συμπλήρωσε «μπορούμε να συμφωνούμε και ότι διαφωνούμε. Αυτό είναι ενδεχομένως και το πιο πιθανό σενάριο αυτή τη στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε μονίμως σε καθεστώς έντασης, να μην συζητούμε άλλες πτυχές των σχέσεων μας και να είμαστε μονίμως με το «δάχτυλο στην σκανδάλη» και με τον φόβο ενός θερμού επεισοδίου. Δεν νομίζω ότι οι Έλληνες θέλουν αυτό».

Γεραπετρίτης: Τρεις δρόμοι στα ελληνοτουρκικά

Την ίδια στιγμή ο Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη του (REAL FM) αναγνώρισε ότι υπάρχουν τρεις δρόμοι με την Τουρκία.

Ο δρόμος του διαλόγου σύμφωνα με τον οποίο «συζητούμε με την Τουρκία και μπορούμε, μολονότι εκφράζονται οι διαφωνίες μας και εκφράζονται με έναν τρόπο ο οποίος είναι ανοιχτός και εν πολλοίς ειλικρινής, παρά ταύτα, να μπορούμε να συνεργαζόμαστε για να προλαμβάνουμε κρίσεις και να χτίζουμε τουλάχιστον σε αυτά, τα οποία μας ενώνουν. Είναι σημαντικό σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον να μπορούμε να συζητούμε και να διαμορφώνουμε μια γειτονιά ηρεμίας και ειρήνης».

Ο δρόμος της αδράνειας, «ο οποίος μας λέει ότι δεν συζητούμε, δεν προάγουμε διάλογο. Και στην περίπτωση αυτή το μόνο που κάνουμε είναι να αναμένουμε την επόμενη ένταση και κρίση, η οποία νομοτελειακά θα έρθει». Με τον ΥΠΕΞ να αναφέρει ότι «η αδράνεια και η ακινησία οδήγησε στην πραγματικότητα σε μία ακόμη μεγαλύτερη εντατικοποίηση των αξιώσεων της Τουρκίας. Η αδράνεια και η ακινησία δεν μπορεί να είναι επιλογή, διότι στην πραγματικότητα αυτό που πράττει είναι να διευρύνει τις διαφορές, να δημιουργεί περαιτέρω εντάσεις. Και ανά πάσα στιγμή να βρισκόμαστε στον κίνδυνο να έχουμε ένα θερμό επεισόδιο και να έχουμε μία νέα περίπτωση Σμηναγού Ηλιάκη».

Ως τρίτο δρόμο, ο Γεραπετρίτης ανέφερε τον πόλεμο.

Για να σημειώσει ότι «μεταξύ αυτών των τριών δρόμων η δική μας επιλογή είναι η επιλογή του διαλόγου. Μία επιλογή, η οποία έρχεται με σύνεση και με σωφροσύνη». Τονίζοντας ότι «δεν είναι επιλογή η αδράνεια και η ακινησία. Πολλώ δε μάλλον δεν είναι επιλογή ο πόλεμος».

«Εάν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες»

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την πρώτη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους, το 2023, ο Γεραπετρίτης – τουλάχιστον δημοσίως – επαναλάμβανε ότι οι συζητήσεις Ελλάδας – Τουρκίας εστιάζονται στο να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν οι συνθήκες ώστε να μπει ο πολιτικός διάλογος στα «βαθιά νερά» της συζήτησης περί οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Τονίζοντας παράλληλα ότι η Ελλάδα δεν υποχωρεί σε ζητήματα «κυριαρχίας». Επιλέγοντας τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσει ως καθηγητής.

Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας

Με αυτά τα δεδομένα το βάρος πέφτει για μία ακόμα φορά στη «θετική ατζέντα» και την προετοιμασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο χρόνο στην Τουρκία.

Μία συνάντηση που θα δείξει εάν το Μέγαρο Μαξίμου και το Ακσαράι θα δείξουν διάθεση να επαναλάβουν την προσπάθεια να προχωρήσουν στα δύσκολα ή θα οχυρωθούν στις φαινομενικά ασφαλείς θέσεις των «ήρεμων νερών».

Γιατί τα ήρεμα νερά σε ακινησία μπορεί να βαλτώσουν και να αποδειχθούν τελικά τοξικά και ίσως πιο επικίνδυνα, χωρίς τις απαιτούμενες ενέργειες που θα εξασφαλίζουν ηρεμία σε βάθος χρόνου. Ενέργειες που απαιτούν αμοιβαίους συμβιβασμούς. Και αποφάσεις σε επίπεδο ηγετών και μόνο.

Θετική ατζέντα

Φραγκογιάννης και Μποζάι δημόσια στις 2 Δεκεμβρίου αναμένεται να κάνουν ανακοινώσεις για το hackathon ή αλλιώς μαραθώνιο προγραμματισμού.

Ωστόσο στην ατζέντα είναι σειρά νέων μέτρων που γίνεται προσπάθεια να προετοιμαστούν. Καθώς στη θετική ατζέντα βασίζεται η ενίσχυση των διμερών σχέσεων με άξονα την οικονομία, οι οποίες δίνουν έναυσμα και για την συζήτηση των πιο δύσκολων ζητημάτων.

Υπενθυμίζεται ότι πριν τη συνάντηση για τη θετική ατζέντα ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, βρέθηκε στην Τουρκία για συνάντηση με τον τούρκο Υπουργό Μεταφορών, Αμπντούλκαντιρ Ουράλογλου, σημειώνοντας στις δηλώσεις του. Με το Στυλιανίδη να αναφέρει στις δηλώσεις του ότι «ο ναυτιλιακός τομέας είναι αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι της «θετικής ατζέντας» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».

Πολιτικός διάλογος

Της συνάντησης για τον πολιτικό διάλογο δε προηγήθηκε ένα ακόμα ραντεβού αυτό του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια στο περιθώριο της διάσκεψης της Βουδαπέστης,

Στο τραπέζι του πολιτικού διαλόγου, Παπαδοπούλου και Μποζάι θα συζητήσουν για διμερή θέματα με έμφαση στο μεταναστευτικό, χωρίς να αποκλείεται να τεθούν και ζητήματα που ενοχλούν τις δύο πλευρές, αλλά και περιφερειακά θέματα με έμφαση στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και πώς επηρεάζουν Ελλάδα και Τουρκία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν τις συναντήσεις για τη θετική ατζέντα και τον πολιτικό διάλογο είχε πραγματοποιηθεί και η συνάντηση για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στην Τουρκία, με τον πρέσβη Θεοχάρη Λαλάκο να κάθεται τότε στο τραπέζι με τον Μποζάι.

Παραμένει η ανάγκη για αποδραματοποίηση

Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι μετά τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν αρμόδιες πηγές τόνιζαν στο in ότι για να φτάσουμε σε συνομιλίες για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης απαιτείται χρόνος και όχι χρονοδιαγράμματα. Θα πρέπει όπως έλεγαν να έχει παγιωθεί το καλό κλίμα, να αναπτυχθεί η απαιτούμενη εμπιστοσύνη, κάτι που χτίζεται μέσα από την επίλυση πρωτίστως των ζητημάτων της καθημερινότητας και μία συνέχεια των επαφών και όχι «διά του Τύπου».

Τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη για «αποδραματοποίηση» των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας προκειμένου αυτές να μπουν σε μία ροή κανονικότητας και της αναζήτησης μίας πρακτικής διευθέτησης επί του εδάφους, όταν ανακύπτουν ζητήματα που άπτονται των διαφορών χωρίς να οδηγούμαστε σε επικίνδυνες εντάσεις.