Άκαρπες οι διαπραγματεύσεις για το τσουνάμι ρύπανσης από πλαστικά

Χωρίς αποτέλεσμα έληξε η πέμπτη, και υποτίθεται τελευταία, σύνοδος του ΟΗΕ για το μείζον ζήτημα της ρύπανσης από πλαστικά.

Περισσότερες από 100 χώρες συμφώνησαν ότι πρέπει να μπει πλαφόν στην παραγωγή πλαστικών, ενώ μια μικρή ομάδα χωρών που παράγουν πετρέλαιο –πρώτη ύλη για την παραγωγή πολυμερών- ήθελε κανόνες που θα στόχευαν μόνο την πλαστική ρύπανση.

Η συνάντηση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαπραγμάτευσης στο Μπουσάν ολοκληρώθηκε έτσι τη Δευτέρα στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας χωρίς να δώσει το ζητούμενο, μια διεθνή δεσμευτική συνθήκη για τα πλαστικά απορρίμματα που καταλήγουν σε ποτάμια και από εκεί σε θάλασσες και ακτές.

Οι βασικές αποφάσεις αναβλήθηκαν για επόμενη συνάντηση, της οποίας η ημερομηνία δεν έχει καθοριστεί.

«Είναι σαφές ότι υπάρχει ακόμα διχογνωμία» δήλωσε σύμφωνα με το Reuters η Ίνγκερ Άντερσεν, εκτελεστική διευθύντρια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP).

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει τα τελευταία χρόνια ότι τα πλαστικά διασπώνται στο περιβάλλον σε μικροσκοπικά κομμάτια που ανιχνεύονται πλέον στον αέρα, το νερό, τα τρόφιμα και όλα τα ανθρώπινα όργανα, ακόμα και τον εγκέφαλο ή τον πλακούντα των εμβρύων.

Αν και οι μελέτες δεν έχουν δώσει ακόμα σαφή συμπεράσματα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα σωματίδια αυτά και τα χημικά που απελευθερώνουν ίσως απειλούν τις τροφικές αλυσίδες και την ανθρώπινη υγεία.

Χιλιάδες διαδήλωσαν κατά της πλαστικής ρύπανσης στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας (Reuters)

Στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ,  τα ζητήματα που διχάζουν περισσότερο είναι η επιβολή ορίων στην παραγωγή, ο έλεγχος των παραγωγών πλαστικών και πρώτων υλών για πλαστικά, καθώς και η παροχή οικονομικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν τη ζητούμενη διεθνή συνθήκη.

Η πρόταση του Παναμά για πλαφόν στην παραγωγή βρήκε στήριξη από 100 χώρες αλλά τελικά δεν υιοθετήθηκε.

Οι διαφωνίες ήταν εμφανείς σε σχέδιο συμφωνίας που παρουσιάστηκε την Κυριακή από τον προεδρεύοντα των συνομιλιών Λουίς Βάγιας Βαλντιβιέσο, σχέδιο που θα μπορούσε μελλοντικά να αποτελέσει τη βάση για μια διεθνή συνθήκη, έδινε όμως μια ποικιλία επιλογών για τα πλέον ευαίσθητα θέματα.

«Μια συνθήκη που […] βασίζεται μόνο σε εθελοντικά μέτρα θα ήταν απαράδεκτη» δήλωσε η Τζούλιετ Καμπέρα, διευθύντρια της Αρχής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της  Ρουάντας.

«Είναι ώρα να πάρουμε στα σοβαρά το θέμα και να διαπραγματευτούμε μια συμφωνία που δεν είναι σχεδιασμένη να αποτύχει» σχολίασε.

Γυναίκα ψάχνει για ανακυκλώσιμα πλαστικά σε παράνομη χωματερή στις Φιλιππίνες (Reuters)

Μια μικρή ομάδα χωρών με ισχυρή πετροχημική βιομηχανία, όπως η Σαουδική Αραβία, αντιτίθεται σθεναρά κατά της μείωσης της παραγωγής και επικαλούνται διαδικαστικά θέματα για να φρενάρουν τη διαδικασία.

«Ομοφωνία δεν υπήρξε ποτέ» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Σαουδικής Αραβίας Αμπβτουλραμάν Αλ Γκουιάς. «Υπάρχουν κάποιες παράγραφοι που με κάποιο τρόπο παραμένουν [στο σχέδιο συμφωνίας] παρόλο που συνεχίζουμε να επιμένουμε ότι δεν εντάσσονται στο αντικείμενο» των συνομιλιών.

Σύμφωνα με δεδομένα της Eunomia, οι πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή πλαστικών το 2023 ήταν οι ΗΠΑ, η Ινδία, η Νότια Κορέα και η Σαουδική Αραβία.

Η διακοπή των διαπραγματεύσεων ήρθε λίγες εβδομάδες μετά την COP29, τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα που πραγματοποιήθηκε στο Αζερμπαϊτζάν, με κύριο θέμα το κρίσιμο ζήτημα της χρηματοδότησης.

Οι πλούσιες χώρες συμφώνησαν να αυξήσουν στα 300 δισ. δολάρια την ετήσια οικονομική βοήθεια για την προσαρμογή του αναπυσσόμενου κόσμου στη νέα πραγματικότητα, ποσό που υπολείπεται σημαντικά των 1,3 τρισ. δολαρίων που υπολογίζεται ότι χρειάζονται.