Αποκλειστικό: Επισημάνσεις και παρατηρήσεις της αυτοδιοίκησης για το νομοσχέδιο της ύδρευσης

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του in, η επιτροπή διαχείρισης υδάτων και κυκλικής οικονομίας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), κάνει σημαντικές επισημάνσεις για το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου των Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης».

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπογραμμίζει ότι η προώθηση του Νομοσχεδίου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πραγματοποιείται με διαδικασίες κατεπείγοντος, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και με χρονοδιαγράμματα που παραπέμπουν σε πρακτικές τύπου fast track. Παράλληλα, επισημαίνεται το γεγονός ότι το αρμόδιο για τις ΔΕΥΑ και εποπτεύον Υπουργείο Εσωτερικών δεν φαίνεται να έχει ενεργό ρόλο στην πρωτοβουλία αυτή, εγείροντας ερωτήματα για την καταλληλότητα της διαδικασίας.

Κρίσιμες Ελλείψεις και Εσφαλμένες Υποθέσεις

Επισημαίνονται σύμφωνα με τις πηγές του in τα εξής κρίσιμα ζητήματα:

1. Ανεπαρκής Διαβούλευση και Έλλειψη Ολιστικής Μελέτης
   Η απουσία ουσιαστικής ανάλυσης της υφιστάμενης κατάστασης των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης είναι εμφανής, ενώ οι συνενώσεις που προβλέπονται βασίζονται σε οριζόντια και μη λειτουργικά κριτήρια. Το γεγονός αυτό θεωρείται ότι θα οδηγήσει σε αναποτελεσματικές συγχωνεύσεις και πιθανές δυσλειτουργίες.
2. Υποστελέχωση και Ενεργειακά Ζητήματα
   Η έλλειψη πρόβλεψης για την επίλυση των προβλημάτων υποστελέχωσης και του υψηλού ενεργειακού κόστους παραμένει καίριο πρόβλημα. Στο σχέδιο νόμου όπως υποστηρίζεται, δεν προβλέπεται ειδικό τιμολόγιο για τις ΔΕΥΑ, ούτε μέτρα για την ενεργειακή αυτάρκεια. Αντίθετα, ανατίθεται η διαχείριση ακραίων ζητημάτων λειψυδρίας σε εταιρεία θυγατρική της ΕΥΔΑΠ, η οποία δεν διαθέτει ακόμη την απαιτούμενη εμπειρία ή τεχνογνωσία.
3. Οικονομικές Ρυθμίσεις Δύο Ταχυτήτων
   Υποστηρίζεται επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ότι το Άρθρο 47 του Νομοσχεδίου περιέχει διατάξεις που συνδέουν την αποπληρωμή οφειλών των ΔΕΥΑ με τη συγχώνευση ή μη των φορέων. Προβλέπονται οικονομικές ενισχύσεις με διαφορετικούς όρους (70% επιδότηση για τις συνενωμένες ΔΕΥΑ, έναντι 30% για τις μη συνενωμένες), δημιουργώντας συνθήκες άνισης μεταχείρισης και προκαλώντας αντιδράσεις.
4. Υποβάθμιση Τοπικών Ιδιαιτεροτήτων
   Η λειτουργία των ΔΕΥΑ, που χαρακτηρίζεται από την τοπικότητα και την άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, φαίνεται να υποτιμάται. Η κεντρικοποίηση των αποφάσεων και η μη αξιοποίηση της τοπικής εμπειρίας εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε επιδείνωση των προβλημάτων αντί για την επίλυσή τους.

Η εισήγηση ωστόσο τονίζει την ανάγκη για μία ολιστική μεταρρύθμιση που θα εστιάζει στη διοικητική ικανότητα και την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση του τομέα ύδρευσης και αποχέτευσης. Επιπλέον, προτείνεται η ανάπτυξη μεσοχρόνιου Επιχειρησιακού Προγράμματος που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις, έργα και μέτρα, αντί για αποσπασματικές νομοθετικές παρεμβάσεις.

Βελτιώσεις αλλά και Προβληματισμοί

Πάντα σύμφωνα με πληροφορίες, αναφέρεται στις παρατηρήσεις της αρμόδιας επιτροπής της ΚΕΔΕ, ότι στο Νομοσχέδιο περιλαμβάνονται, πάντως, ορισμένες βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενο σχέδιο. Ειδικότερα, δεν εντάσσονται υποχρεωτικά στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ οι ΔΕΥΑ των νησιών, διασφαλίζοντας την αυτοτέλειά τους. Ωστόσο, η υποχρεωτική συνένωση στις ηπειρωτικές περιοχές συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις, με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για την αποτελεσματικότητα αυτής της πολιτικής.

Η τελική έκθεση και οι Προτάσεις της ΚΕΔΕ

Η ΚΕΔΕ, μαζί με την Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), παραμένει ανοιχτή στη διαβούλευση και επιμένει στη βελτίωση της υφιστάμενης πρότασης μέσω της υιοθέτησης ενός ολιστικού και συναινετικού σχεδίου. Οι προτάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) και της Διαχειριστικής Αρχής του Υπουργείου Οικονομικών, που βρίσκονται σε εξέλιξη, θεωρούνται κρίσιμες για την ορθή αναδιάρθρωση του τομέα.

Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς θα καθορίσουν το μέλλον της διαχείρισης υδάτων και αποχέτευσης στη χώρα μας.