Συρία: Αυξάνονται οι «φωνές» για αποκλιμάκωση – Φόβοι για πλήρη αναζωπύρωση του πολέμου

Σε εξέλιξη είναι η επίθεση τζιχαντιστών και ανταρτών που οδήγησε στην κατάληψη πελώριων τομέων στη βόρεια Συρία, προκαλώντας ανησυχία για πλήρη αναζωπύρωση του πολέμου, με διάρκεια πάνω από δέκα χρόνια.

Μάλιστα, πολλαπλασιάστηκαν οι εκκλήσεις για αποκλιμάκωση χθες Δευτέρα.

Χιλιάδες οι εκτοπισμοί στη Συρία

Ο σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ κατήγγειλε προσπάθεια να «χαραχθεί ξανά» ο χάρτης της Μέσης Ανατολής καθώς οι εχθροπραξίες, οι πρώτες αυτού του εύρους από το 2020, κι οι ρωσικοί και συριακοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί έχουν πλέον στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 500 ανθρώπους, σύμφωνα με μια ΜΚΟ.

Ως το Σάββατο πάνω από 48.500 άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί στην Ιντλίμπ και στο βόρειο Χαλέπι, σε βορειοδυτικούς τομείς της χώρας, οι μισοί και πλέον από τους οποίους είναι παιδιά, ανέφερε χθες το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) των Ηνωμένων Εθνών, κάνοντας λόγο για ταχύτατα μεταβαλλόμενη κατάσταση.

«Ανησυχητικό. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν τραπεί σε φυγή», σχολίασε ο επικεφαλής του OCHA Τομ Φλέτσερ μέσω X.

Διάχυτη η ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο

Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είναι «θορυβημένος» για την «πρόσφατη κλιμάκωση της βίας» κι απευθύνει έκκληση για τον «άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών», δήλωσε στον Τύπο ο εκπρόσωπός του, ο Στεφάν Ντουζαρίκ.

Η Ουάσιγκτον κάλεσε «όλες τις χώρες» να αναλάβουν πρωτοβουλία για να εξασφαλιστεί η «αποκλιμάκωση», ομοίως η Ευρωπαϊκή Ένωση, που ταυτόχρονα «καταδίκασε» τους ρωσικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς «εναντίον πυκνοκατοικημένων περιοχών».

Για πρώτη φορά από το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, την άνοιξη του 2011, το συριακό καθεστώς απώλεσε τον έλεγχο ολόκληρου του Χαλεπιού, του δεύτερου μεγαλύτερου αστικού κέντρου της χώρας — η ήττα είναι εξαιρετικά οδυνηρή για τη Δαμασκό—, μετά την ευρείας κλίμακας επίθεσης τζιχαντιστών και ανταρτών που έχουν συμμαχήσει μαζί τους.

Μεγάλη η αβεβαιότητα

Σε ανταπόδοση, η αεροπορία της Ρωσίας και της Συρίας βομβάρδισαν τομείς που ελέγχουν οι οργανώσεις αυτές στην επαρχία Ιντλίμπ και στη γειτονική επαρχία του Χαλεπιού, σκοτώνοντας 15 αμάχους, ανάμεσά τους παιδιά, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Σε οπτικό υλικό του Γαλλικού Πρακτορείου διακρίνονται οπλισμένοι τζιχαντιστές κι αντάρτες να περιπολούν στην πόλη του Χαλεπιού, κοντά στο ιστορικό φρούριο και το διεθνές αεροδρόμιο της πόλης περίπου δυο εκατομμυρίων κατοίκων.

«Επικρατεί αβεβαιότητα, δεν ξέρουμε τι θα γίνει», είπε κάτοικος τηλεφωνικά στο πρακτορείο, χωρίς να δώσει το όνομά του.

Είπε πως άκουσε χθες «αεροπορική επιδρομή, αλλά όχι πυροβολισμούς». Η κατάσταση «είναι αρκετά ήρεμη», πρόσθεσε, αναφέροντας ότι η απαγόρευση κυκλοφορίας που επέβαλαν οι αντικαθεστωτικοί «τερματίστηκε στις επτά το πρωί. Ανάμεσα στις επτά και τις δέκα, οι δρόμοι ήταν άδειοι, μετά (…) βγήκε κόσμος για να κάνει προμήθειες».

Οι αντικαθεστωτικοί «δεν ενόχλησαν κανέναν» αλλά «κάποιοι είπαν σε κορίτσια να καλυφθούν» (σ.σ. να φορέσουν μαντίλα).

Συνεχίζονται οι εχθροπραξίες

Οι τζιχαντιστές και οι αντάρτες κυρίευσαν κυβερνητικά κτήρια, φυλακές, το διεθνές αεροδρόμιο, στρατιωτικό αεροδρόμιο, ανέφερε το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ΜΚΟ με έδρα τη Βρετανία που διαθέτει ευρύ δίκτυο πηγών στην εμπόλεμη χώρα.

Νοτιότερα, οι αντάρτες βομβάρδισαν χθες με ρουκέτες τη Χάμα, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, που ελέγχεται από τα κυβερνητικά στρατεύματα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν έξι άμαχοι, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Σύμφωνα με το συριακό υπουργείο Άμυνας, «σφοδρές εχθροπραξίες» μαίνονταν χθες ανάμεσα σε κυβερνητικά στρατεύματα, με υποστήριξη της αεροπορίας, και «τρομοκρατικές οργανώσεις στο βόρειο τμήμα» της Χάμας.

Ανάγκη για περισσότερη στρατιωτική βοήθεια

Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον ιρανό ομόλογό του Μασούντ Πεζεσκιάν, ο σύρος πρόεδρος Άσαντ σημείωσε πως «η κλιμάκωση των τρομοκρατών» σκοπό έχει να «κομματιάσει» την περιοχή, «να θρυμματίσει τις χώρες της και να χαράξει νέο χάρτη της περιφέρειας βάσει των συμφερόντων και των στόχων της Αμερικής και της Δύσης».

Ο κ. Άσαντ, που έχει στηρίγματα το Ιράν και τη Ρωσία, ζητεί από τους συμμάχους του περισσότερη στρατιωτική βοήθεια, εν μέσω της επίθεσης που έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 514 νεκρούς από την 27η Νοεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων 92 αμάχων σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Εξάλλου, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο κ. Πεζεσκιάν εξέφρασαν την «άνευ όρων» υποστήριξή τους στον κ. Άσαντ και κάλεσαν να υπάρξει συντονισμός με την Τουρκία, που υποστηρίζει κάποιες οργανώσεις ανταρτών.

Ο πόλεμος

Η Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), οργάνωση στην οποία κυρίαρχος είναι ο άλλοτε συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα, κι οργανώσεις σύρων ανταρτών, κάποιες υποστηριζόμενες από την Άγκυρα, εξαπέλυσαν έφοδο με ορμητήριο την επαρχία Ιντλίμπ, το έσχατο οχυρό των αντικαθεστωτικών, και κατέλαβαν αστραπιαία δεκάδες κοινότητες στις επαρχίες του Χαλεπιού, της Ιντλίμπ και της Χάμας, νοτιότερα. Το Σάββατο, κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης του Χαλεπιού, με την εξαίρεση βόρειων συνοικιών, όπου κατοικούν κυρίως Κούρδοι.

Η Συρία κατατεμαχίστηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου σε διάφορες ζώνες επιρροής, ιδίως εκεί όπου οι αντιμαχόμενες πλευρές υποστηρίχτηκαν από περιφερειακές ή διεθνείς δυνάμεις.

Χάρη κυρίως στη στρατιωτική υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης, η Δαμασκός εξαπέλυσε το 2015 αντεπίθεση που της επέτρεψε να ανακτήσει προοδευτικά τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της χώρας και το 2016 τον πλήρη έλεγχο του Χαλεπιού, οικονομικού πνεύμονα της Συρίας προπολεμικά, τμήμα του οποίου είχαν καταλάβει οι αντικαθεστωτικοί από το 2012.

Ο πόλεμος στη Συρία, που ξέσπασε την άνοιξη του 2011 με έναυσμα την αιματηρή καταστολή διαδηλώσεων που είχαν κεντρικό αίτημα τον εκδημοκρατισμό του καθεστώτος, έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους και μετέτρεψε εκατομμύρια ανθρώπους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες.

Οι πρόσφατες εξελίξεις

Ο συριακός στρατός ανέφερε χθες πως έγιναν αεροπορικά πλήγματα, ρωσικά και συριακά, εναντίον «θέσεων, αποθηκών και γραμμών ανεφοδιασμού των τρομοκρατών» στις επαρχίες Χαλέπι και Ιντλίμπ.

Η ΧΤΣ και οργανώσεις που έχουν συμμαχήσει μαζί της έλεγχαν ήδη σχεδόν όλη την επαρχία Ιντλίμπ, καθώς και τομείς των γειτονικών επαρχιών του Χαλεπιού, της Χάμας και της Λαττάκειας.

Ως την επίθεση αυτή, στη βορειοδυτική Συρία επικρατούσε τα τελευταία χρόνια επισφαλής ηρεμία, έπειτα από ανακωχή που συμφωνήθηκε με μεσολάβηση της Μόσχας και της Άγκυρας τον Μάρτιο του 2020.

Οι ΗΠΑ, που έχουν επίσης ανεπτυγμένα στρατεύματα στο πεδίο, στη βορειοανατολική Συρία, προσφέρουν —προς μεγάλη αγανάκτηση της Άγκυρας— από τη δική τους πλευρά υποστήριξη στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ), παράταξη στην οποία το κυρίαρχο στοιχείο είναι οι Κούρδοι των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG). Η συμμαχία, που υπήρξε αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), ελέγχει μεγάλο μέρος της βόρειας Συρίας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ – AFP