Αστρονομικό το κόστος των ξηρασιών – Ο κίνδυνος ερημοποίησης της Ελλάδας

Οι ξηρασίες που φέρνουν η κλιματική αλλαγή και η υπεράντληση υπόγειων υδάτων θα επηρεάζουν σύντομα το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, προειδοποποιεί ο ΟΗΕ στη σύνοδο για την ερημοποίηση, ένα πρόβλημα που αναμένεται να επηρεάσει και μεγάλο μέρος της Ελλάδας.

Ήδη το κόστος των ξηρασιών αγγίζει τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, υπολογίζει μελέτη που παρουσίασε ο ΟΗΕ στην COP16, τη σύνοδο για την ερημοποίηση που πραγματοποιείται στην Σαουδική Αραβία. Η έκθεση ζητά επείγουσες επενδύσεις για φυσικές λύσεις όπως η αναδάσωση και η διαχείριση των βοσκοτόπων, λύσεις που παράλληλα βοηθούν τη βιοποικιλότητα και το κλίμα,

Οι ξηρασίες αναμένεται να επηρεάσουν το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ως το 2050, επισημαίνεται στην έκθεση του ΟΗΕ, με τίτλο Οικονομία της Ξηρασίας: Επενδύσεις σε λύσεις που βασίζονται στη φύση για την ανθεκτικότητα έναντι των ξηρασιών.

«Υπάρχουν περιοχές  της Ελλάδας όπου το νερό δεν επαρκεί»

Η έκθεση δεν εξετάζει ειδικά την Ελλάδα, ωστόσο εκτιμήσεις από υπολογιστικά μοντέλα της Ακαδημίας Αθηνών βλέπουν ερημοποίηση της ηπειρωτικής Ελλάδας από τη Λάρισα και νοτιότερα μέχρι τη Σπάρτη και τη Λακωνία, έχει προειδοποιήσει ο φυσικός της Ατμόσφαιρας Χρήστος Ζερεφός.

Πρωτοφανής ξηρασία στον ποταμό Γκαν στην επαρχία Τσιανγκσί της Κίνας το καλοκαίρι του 2022 (Reuters)

Όπως εξηγούσε φέτος η καθηγήτρια Γεωλογίας του ΕΚΠΑ Νίκη Ευελπίδου, ερημοποίηση δεν σημαίνει απαραίτητα απέραντες εκτάσεις γεμάτες άμμο.

«Όταν ακούει κάποιος τη λέξη έρημο πάει το μυαλό του στη Σαχάρα σε μία θάλασσα άμμου […] Η ερημοποίηση σημαίνει μία περιοχή, η οποία έχει λίγο νερό και το έδαφος έχει χάσει τα θρεπτικά του συστατικά και άρα δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Στην Ελλάδα συμβαίνει ήδη αυτό, και είναι πολλές οι περιοχές που μάς συμβαίνει. Υπάρχουν περιοχές οι οποίες σήμερα το νερό τους δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών», σημειώνει η κυρία Ευελπίδου.

Τέτοιες περιοχές, ανέφερε, είναι η Ελαφόνησος αλλά και νησιά των Κυκλάδων.

Φυσικές λύσειςΜελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Global Change Biology συμπέραινε ότι «οι επενδύσεις που βασίζονται στη φύση αποδεικνύονται τις περισσότερες φορές το ίδιο αποτελεσματικές, ακόμη και πιο αποτελεσματικές» στο 59% των περιπτώσεων, «από ό,τι άλλες παρεμβάσεις για την καταπολέμηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής».

Το 2024, το οποίο θα είναι σχεδόν σίγουρα το πιο ζεστό έτος που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη, χαρακτηρίστηκε από καταστροφικές ξηρασίες στη Μεσόγειο, τον Ισημερινό, τη Βραζιλία, το Μαρόκο, τη Ναμίμπια, το Μαλάουι, οι οποίες προκάλεσαν πυρκαγιές, ελλείψεις νερού και τροφής.

Το κόστος τους «ξεπερνά τις άμεσες αγροτικές απώλειες, έχει συνέπειες στο σύνολο των αλυσίδων εφοδιασμού, μειώνει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, έχει αντίκτυπο στα μέσα διαβίωσης και προκαλεί προβλήματα μακροπρόθεσμα, όπως η πείνα, η ανεργία, η μετανάστευση», υπογράμμισε ο Κάβε Μαντάνι, μέλος της συντακτικής ομάας έκθεσης και διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του ΟΗΕ για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία (UNU-INWEH).

Άδειοι οι ταμιευτήρες της νότιας Ισπανίας στη μεγάλη ξηρασία του 2023 (Reuters)

«Η διαχείριση της γης μας και των υδάτινων πόρων μας κατά τρόπο βιώσιμο είναι ζωτικής σημασίας για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων που έχουν εγκλωβιστεί σε έναν κύκλο ξηρασίας» τόνισε η Αντρέα Μέσα, αναπληρώτρια εκτελεστική γραμματέας της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (CNULCD).

Η υπηρεσία της είναι αυτή που διοργανώνει την COP16 που διεξάγεται αυτήν την εβδομάδα στο Ριάντ στη Σαουδική Αραβία.

«Καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες για μια ιστορική απόφαση για την ξηρασία, η έκθεση καλεί τους παγκόσμιους ηγέτες να αναγνωρίσουν τα υπερβολικά και αποτρέψιμα κόστη των ξηρασιών και να χρησιμοποιήσουν προληπτικές λύσεις που στηρίζονται στη φύση για να εξασφαλίσουν την ανθρώπινη ανάπτυξη εντός των ορίων του πλανήτη», κατέληξε η Μέσα.

Για την αντιμετώπιση της ερημοποίησης και της υποβάθμισης εδαφών ο ΟΗΕ ζητά τώρα επενδύσεις 2,6 τρισ. δολαρίων τον χρόνο.