Ο Κλοντ Μονέ κράτησε τη σχέση του με την Καμίλ μυστική από την οικογένειά του

Υπάρχει κάτι πολύ οικείο και ρομαντικό στα έργα τέχνης που οι καλλιτέχνες ζωγράφισαν τις μούσες τους, τις γυναίκες με τις οποίες ήταν ερωτευμένοι. Είναι σχεδόν σαν να μιλάμε τη μυστική τους γλώσσα. Αυτή είναι η περίπτωση του Κλοντ Μονέ και της Καμίλ.

Ο Κλον Μονέ γνώρισε την Καμίλ Ντονσιέ το 1865, όταν εκείνη ήταν 18 ετών και εκείνος 25. Η Καμίλ άρχισε να γίνεται μοντέλο για τον Κλοντ και σύντομα συνδέθηκαν ερωτικά. Δύο χρόνια αργότερα, το 1867, απέκτησαν τον πρώτο τους γιο, τον Τζιν.

Το 1870, παντρεύτηκαν παρά την επιθυμία των γονέων του Κλοντ και απέκτησαν τον δεύτερο γιο τους, Μισέλ, το 1878.

Ο Κλοντ Μονέ ζωγράφισε την Καμίλ πάνω από πενήντα φορές

Το φως στη ζωή του

Ο Μονέ ήταν βαθιά αφοσιωμένος στην Καμίλ. Σπάνια ζωγράφιζε ανθρώπους, έχοντας εμμονή με την αποτύπωση των επιδράσεων του φωτός σε φυσικά τοπία, αλλά ζωγράφιζε την Καμίλ ξανά και ξανά.

Την ζωγράφισε πάνω από πενήντα φορές: ήταν το φως του.

Η Καμίλ έπαιξε τον ρόλο του μοντέλου για μερικούς από τους πιο σημαντικούς πίνακες του Μονέ, όπως το περιβόητο Γεύμα στη Χλόη.

Εδώ, η Καμίλ είναι η γυναίκα που κάθεται στο κέντρο, το επίκεντρο του πίνακα. Το φως του ήλιου διαχέεται στο χέρι της και στο πλάι του προσώπου της.

Είναι ντυμένη στα λευκά, ενώ οι σύντροφοί της γύρω της είναι ντυμένοι στα γκρίζα και μαύρα, κάνοντας τα μάτια του θεατή να μεταφέρονται φυσικά στην Καμίλ.

Αυτή είναι μια οπτική εκδήλωση του ότι η Καμίλ είναι το φως του Κλοντ στη ζωή του.

Όταν τα πράγματα έφταναν σε απόγνωση, αυτός και η Καμίλ χώριζαν επανειλημμένα, μόνο και μόνο για να λάβει ο Μονέ την οικονομική βοήθεια των γονιών του

Στο Γεύμα στη Χλόη η Καμίλ είναι η γυναίκα που κάθεται στο κέντρο, το επίκεντρο του πίνακα / Photo: Public Domain

«Νομίζω ότι θα τρελαινόμουν»

Ο Μονέ ξεκίνησε αυτό το έργο τέχνης την άνοιξη του 1865. Αρχικά επρόκειτο να είναι ένα μεγάλο έργο, με διαστάσεις πάνω από τέσσερα επί έξι μέτρα, αλλά ο ζωγράφος εγκατέλειψε αργότερα το έργο και κράτησε μόνο τρία μέρη, ένα από τα οποία είναι ο πίνακας όπως τον γνωρίζουμε.

Παρόλα αυτά, ο Μονέ σχολίασε για τον πίνακά του σε ένα γράμμα: «Δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα άλλο παρά μόνο τον πίνακά μου και αν έπρεπε να τον αφήσω, νομίζω ότι θα τρελαινόμουν».

Η Καμίλ είναι επίσης το θέμα του αριστουργήματος του Μονέ «Γυναίκα με ομπρέλα».

Απεικονίζεται να στέκεται σε ένα χορταριασμένο λιβάδι, περιτριγυρισμένη από σύννεφα, ποζάροντας κάτω από μια ζωντανή ομπρέλα με τον πρώτο της γιο, τον Τζιν, στο πλευρό της.

Πρόκειται συνολικά για ένα πανέμορφο έργο τέχνης. Ως θεατές, το έργο έρχεται ως μια αισθητηριακή εμπειρία περισσότερο παρά ως ένας ακίνητος πίνακας -μπορούμε σχεδόν να νιώσουμε το αεράκι που κυματίζει στα μαλλιά και το φόρεμα της Καμίλ, το φως του ήλιου που φιλτράρεται μέσα από τα σύννεφα.

Ως καλλιτέχνης, ο Μονέ ήταν εξαιρετικά φτωχός και χρεωμένος. Δεν μπορούσε να συντηρήσει μόνος του την Καμίλ και τους δύο γιους του

Η Καμίλ είναι επίσης το θέμα του αριστουργήματος του Μονέ «Γυναίκα με ομπρέλα» / Photo: Public Domain

Καμίλ, η αιώνια έμπνευση του Κλοντ Μονέ

Ταυτόχρονα, μπορούμε να αισθανθούμε την εφήμερη φύση της στιγμής μέσα από την ονειρική της ποιότητα, που ενισχύεται από τον εντυπωσιακό αυθορμητισμό του πίνακα.

Η Καμίλ είναι τοποθετημένη διαγώνια στον καμβά- οι κυματισμοί στο φόρεμά της και το ελαφρύ λίκνισμα του γρασιδιού, σε συνδυασμό με τις σκιές που ρίχνει η ομπρέλα στο φόρεμά της και στο έδαφος, κάνουν το έργο τέχνης να μοιάζει με στιγμιότυπο μιας φευγαλέας στιγμής.

Εκτός από την τεχνική της αρτιότητα, η «Γυναίκα με την ομπρέλα» είναι επίσης μια απόδειξη της αγάπης του Μονέ για την Καμίλ.

Στον πίνακα, ο Μονέ απεικονίζει την Καμίλ με έναν τρόπο σχεδόν αγγελικό.

Η ανοδική γωνία υπό την οποία είναι ζωγραφισμένο το έργο μεγεθύνει την παρουσία της, κάνοντάς την να μοιάζει σαν να γεμίζει ολόκληρο το έργο. Αυτή είναι μια πολύ κυριολεκτική αναπαράσταση του μεγάλου θαυμασμού και της εκτίμησης του Μονέ για τη σύζυγό του.

Απογοητευμένος από την οικονομική του κατάσταση, ο Μονέ επιχείρησε κάποτε να αυτοκτονήσει πέφτοντας στον Σηκουάνα

Ο Μονέ ζωγραφίζει την Κλοντ με το παιδί τους / Photo: Wikimedia Commons

Ο Μονέ χώριζε την Καμίλ για να πάρει χρηματική βοήθεια από τους γονείς του

Παρά τη βαθιά αγάπη του Μονέ για την Καμίλ, η σχέση τους ήταν ταραχώδης. Οι γονείς του Μονέ αποδοκίμαζαν τη σχέση του με την Καμίλ και αρνούνταν να παράσχουν οικονομική υποστήριξη στον Μονέ.

Ως καλλιτέχνης, ο Μονέ ήταν εξαιρετικά φτωχός και χρεωμένος. Δεν μπορούσε να συντηρήσει μόνος του την Καμίλ και τους δύο γιους του.

Όταν τα πράγματα έφταναν σε απόγνωση, αυτός και η Καμίλ χώριζαν επανειλημμένα, μόνο και μόνο για να λάβει ο Μονέ την οικονομική βοήθεια των γονιών του.

Απογοητευμένος από την οικονομική του κατάσταση, ο Μονέ επιχείρησε κάποτε να αυτοκτονήσει πέφτοντας στον Σηκουάνα. Ήταν το 1868, ένα χρόνο μετά τη γέννηση του πρώτου του γιου, του Τζιν.

Ο «Θάνατος της Καμίλ» / Photo: Wikimedia Commons

Ο θάνατος της Καμίλ

Όταν η Καμίλ αρρώστησε από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μετά τη γέννηση του δεύτερου γιου της, ο Μονέ ήταν απαρηγόρητος.

Τις ημέρες που προηγήθηκαν του θανάτου της, ο Κλοντ Μονέ δεν έφυγε ποτέ από το κρεβάτι της. Αποτύπωσε τις τελευταίες της στιγμές στον πίνακα «Η Καμίλ στο νεκροκρέβατο», που ζωγράφισε το 1879.

«Παρατηρώντας το τραγικό μέτωπό της, σχεδόν μηχανικά παρατηρώντας τα χρώματα που ο θάνατος επέβαλε στο άκαμπτο πρόσωπό της. Μπλε, κίτρινο, γκρι, τι ξέρω εγώ; Πόσο φυσικό είναι να θέλει κανείς να αναπαράγει την τελευταία εικόνα της, που έφευγε για πάντα».

Αυτό είναι σχεδόν μια άμεση αντιπαράθεση με τους άλλους πίνακες του Μονέ, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τις λεπτές πινελιές, τις μαλακές άκρες και τον αυθορμητισμό τους.

Εδώ, οι πινελιές είναι πιο σύντομες, πιο σκληρές, πιο καθορισμένες. Σχεδόν θυμωμένες κατά κάποιο τρόπο. Πρόκειται για ένα ζωντανό πορτρέτο της θλίψης και της ζωγραφικής του Μονέ που μεταφέρεται στον καμβά.

Η Καμίλ με γιαπωνέζικο κιμονό σε παλιές ευτυχισμένες ημέρες με τον Κλοντ Μονέ (1876)  / Photo: Wikimedia Commons

Η Καμίλ εγκλωβισμένη στις σκληρές πινελιές του Κλοντ Μονέ

Δεν υπάρχει καμία αίσθηση κίνησης ή δόνησης. Η Καμίλ είναι ξαπλωμένη με τα μάτια της κλειστά, εγκλωβισμένη στις σκληρές πινελιές του Μονέ.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια υποβόσκουσα ομοιότητα μεταξύ αυτού του πίνακα και πολλών άλλων έργων του Μονέ.

Σε αυτούς, αποτυπώνει την ομορφιά και την αγωνία των εφήμερων στιγμών, είτε πρόκειται για τις φευγαλέες επιδράσεις του φωτός είτε για τις τελευταίες στιγμές της σύντομης ζωής της γυναίκας του.

Στον πίνακα, η Καμίλ είναι καλυμμένη με βουβές μωβ και γκρι πινελιές που απηχούν τα χρώματα του πένθους ή του θανάτου.

Κατά κάποιο τρόπο, μοιάζουν με φτερά, παραπέμποντας στη μετά θάνατον ζωή. Αυτό συνολικά δίνει την εντύπωση ότι η Καμίλ ξεθωριάζει.

Ήδη, το μεγαλύτερο μέρος του σώματός της είναι αδύνατο να το διακρίνει κανείς- μόνο το πρόσωπό της παραμένει, σαν να την τραβούν κάτω από το νερό.

Η Καμίλ με εντυπωσιακό ντύσιμο, το 1866 / Photo: Wikimedia Commons

Η μυστική γλώσσα της Καμίλ και του Κλοντ Μονέ

Ίσως ο Μονέ να ήθελε μια οπτική αναπαράσταση του ίδιου που πνίγεται στη θλίψη του. Ή ίσως ο Μονέ ήλπιζε ότι, ζωγραφίζοντάς την, θα μπορούσε να τη μνημονεύσει με την τέχνη του και στις αναμνήσεις του.

Η τέχνη ήταν πάντα η επιλεγμένη μορφή έκφρασης του Μονέ – είναι αυτό που χρησιμοποίησε για να απαθανατίσει την αγάπη του για την Καμίλ όταν εκείνη ζούσε.

Έτσι, είναι επόμενο να τη χρησιμοποιήσει και πάλι για να απαθανατίσει τη θλίψη του για εκείνη μετά το θάνατό της.

Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, είναι σαφές ότι η τέχνη ήταν για πάντα η μυστική γλώσσα της Καμίλ και του Κλοντ, από τη στιγμή που συναντήθηκαν μέχρι τις τελευταίες τους στιγμές μαζί.

*Ο Κλοντ Μονέ πέθανε στις 5 Δεκεμβρίου του 1926, στο Ζιβερνύ της Γαλλίας.