«Ο Κύκλος του Αγγέλου»: Ο παράξενος απόγονος μιας καλλιτεχνικής και σεξουαλικής πρωτοπορίας
Μια φωτογραφία στο συρτάρι ενός γυναικολόγου, που απεικόνιζε ένα ίντερσεξ άτομο, έγινε το έργο ζωής για τις Μαρία Κλωνάρη και Κατερίνα Θωμαδάκη - τέχνη πολιτική, ποιητική και κοινωνική ταυτόχρονα.
Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά όταν, σε ηλικία 13 ή 14 ετών, η Μαρία Κλωνάρη ανακάλυψε μια φωτογραφία στο αρχείο του πατέρα της, γυναικολόγου και μαιευτήρα. Ο πατέρας της είχε στην κατοχή του πολλές αντίστοιχες φωτογραφίες ιατρικού περιεχομένου, αλλά αυτή ήταν πραγματικά ξεχωριστή.
Ο λόγος; Απεικόνιζε ένα ίντερσεξ άτομο, όρθιο, καμαρωτό, με το πηγούνι ψηλά, με τα μάτια ερμητικά καλυμμένα, με έναν αέρα υπερηφάνειας και πρόκλησης που εντυπωσίασε τη νεαρή τότε Μαρία Κλωνάρη. Το κορίτσι που σάστισε μπρος στη φωτογραφία δεν ήξερε τίποτα για το άτομο που έβλεπε να πρωταγωνιστεί στο υλικό του πατέρα της, ήξερε όμως ένα πράγμα: Πως αυτό που αντίκρυσε ήταν ένας άγγελος στη γη.
Όταν γνώρισε την Κατερίνα Θωμαδάκη, η Μαρία Κλωνάρη μοιράστηκε την εμμονή της για τον «άγγελο» που είχε αντικρίσει με τη γυναίκα που έμελλε να γίνει σύντροφός της στη ζωή και την τέχνη.
Το ζευγάρι και καλλιτεχνικό δίδυμο, που εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1975, ανέπτυξε από κοινού τον «Κύκλο του Αγγέλου», ένας κύκλος με transmedia έργα που επεξεργάζονται ακούραστα την πρωτότυπη φωτογραφία που έκανε τη μικρή Μαρία Κλωνάρη να γνωρίσιε την έκσταση.
«Αυτό το πρόσωπο με τα δεμένα μάτια μεταμόρφωσε τη δημιουργία μας, όσο κι εμείς μεταμορφώσαμε την εικόνα της», γράφει η Κατερίνα Θωμαδάκη στο προοίμιο της έκθεσης ‘J’accède à l’ange par ton extase’ στο παρισινό κέντρο τέχνης Bétonsalon, την οποία αφιέρωσε στη μνήμη της Μαρίας, δέκα χρόνια μετά τον αιφνίδιο θάνατό της το 2014.
«Εδώ και αρκετές δεκαετίες εξερευνούμε την παρουσία και τη σιωπή της Μαρίας. Μαζί ακονίσαμε τα θεωρητικά μας όπλα πάνω στη μεταβαλλόμενη πολυπλοκότητα των σεξουαλικών ταυτοτήτων».
Εκπρόσωποι του πειραματικού κινηματογράφου της εποχής και φεμινίστριες, η Μαρία Κλωνάρη και η Κατερίνα Θωμαδάκη άφησαν ένα ανεξίτηλο στίγμα τη δεκαετία του 1970 ως θεωρητικοί ενός φεμινιστικού «cinéma corporel», στον οποίο τα πάντα έπρεπε να επαναπροσδιοριστούν: «Για να βρούμε μια ταυτότητα για τις γυναίκες, για τα σώματά τους, για ό,τι καταπιέζεται, πρέπει να ακολουθήσουμε δρόμους διαφορετικούς από εκείνους στους οποίους μας έχει συνηθίσει η κουλτούρα», είχε δηλώσει η Κατερίνα Θωμαδάκη στη Libération το 1978, σε μια κοινή συνέντευξη του ζευγαριού από τη φεμινίστρια δημοσιογράφο Μαρτίν Στορτί. Οι συνηθισμένες εικόνες είναι συνένοχες σε όλες τις κοινωνικές μορφές, σε όλες τις ιδεολογίες από τις οποίες θέλουμε να ξεφύγουμε».
Πρωτοπόρες στο είδος τους, η Μαρία Κλωνάρη και η Κατερίνα Θωμαδάκη έκαναν πριν χρόνια αυτό που κάνουν όλοι σήμερα σε αυτό που ονόμασαν ο «Κύκλος του Αγγέλου». Είναι απίστευτο αν σκεφτεί κανείς πως από μια φωτογραφία σε ένα ιατρείο ενός ατόμου, απογυμνωμένου από τα κοινωνικά στάνταρ, γεννήθηκε ένας κόσμος που κινείται ανάμεσα στην αναλογική και ψηφιακή πραγματικότητα. Ένας κόσμος αγγέλων με μοτίβα vintage πατίνας και ποίησης που εξιστορεί queer θεωρίες που περιγράφουν την ρευστότητα των κόσμων και των φύλων.
«Η δουλειά μας είναι πολιτική, ποιητική και κοινωνική», δήλωσε η Μαρία Κλωνάρη στη Libération το 1978.
Το επόμενο βήμα θα είναι να υπερβούμε αυτές τις νόρμες που αποικίζουν ακόμη και τα σώματά μας. «Το ιατρικό πλαίσιο δηλώνει αυτό το σώμα ως προβληματικό, ‘άρρωστο’, ένα σώμα που η κοινωνία δεν αποδέχεται, ένα είδος τέρατος», έγραφαν οι καλλιτέχνες τη δεκαετία του 2000 για τον δικό τους «άγγελο».
Η μούσα τους είναι ένα σώμα αντιφρονούντα, «που δεν συμμορφώνεται με την καθιερωμένη τάξη», γράφει η Μωντ Ζακίν, μία από τις δύο επιμελήτριες της έκθεσης. Είναι «ο παράξενος απόγονος μιας καλλιτεχνικής και σεξουαλικής πρωτοπορίας», λέει η Μαρία Κλωνάρη στην εγκατάσταση «Personal Statement».
Αυτό που κάνουν οι δυο τους, θα μπορούσε κανείς να πει, πως είναι η επιτομή της ριζοσπαστικής τέχνης. Και οι καιροί ουρλιάζουν στην ανάγκη να γεννηθεί κάτι τέτοιο ξανά.
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ και ένας ιδιώτης έχουν κληθεί στο πλαίσιο της διενέργειας κατεπείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης που ζήτησε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου για τα Τέμπη
Το σπίτι στο Αλμπουκέρκι του «Breaking Bad» μπορεί να έχει τιμή που ταιριάζει σε «βασιλιά» μεθαμφεταμίνης, αλλά η ιδιοκτήτριά του προειδοποιεί τους αγοραστές για εκατοντάδες επισκέπτες την ημέρα.
Έξω φρενών είναι στη Λίβερπουλ, με το σκληρό μαρκάρισμα του Μπέργκβαλ στον Τσιμίκα, λίγο πριν ο πρώτος σκοράρει το γκολ που έκρινε τον πρώτο ημιτελικό ανάμεσα στους Reds και την Τότεναμ.
Ο εκατομμυριούχος στο μήνυμα που ανάρτησε έταζε να δώσει σε ιδιώτες πυροσβέστες «οποιοδήποτε ποσό» για να προστατεύσουν την πολυτελή κατοικία του από την πυρκαγιά στο Palisades του Λος Άντζελες
Μία από τις πιο αναμενόμενες ταινίες της χρονιάς, το «Nosferatu» του Ρόμπερτ Έγκερτ ήρθε με το ξεκίνημα του 2025 και μας βάζει ξανά στον κόσμο του Μπραμ Στόκερ.
![Ποιες χώρες έχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού – Η θέση της Ελλάδας [γράφημα]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/01/gold-scaled-315x220.jpg)
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Πέμπτη 09.01.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/01/pexels-captainfrank_-696992066-18071661-600x401.jpg)
