Η έρευνα και η ανάπτυξη (R & D) και η διάχυσή τους στην οικονομία αποτελούν ,για πολλούς,  τη «λυδία λίθο» των αναπτυξιακών προοπτικών μιας οικονομίας και της συνολικής προόδου και ευημερίας μιας χώρας. Ταυτόχρονα, αποτελούν μετρήσιμο παράγοντα της ισχύος των κρατών, όχι μονον σήμερα, αλλα απο τις απαρχές , ακόμα, της συγκρότησης των κρατών.

Η ανάληψη των καθηκόντων απο το νέο Αμερικανό προέδρο στο Λευκό Οίκο αλλα κυρίως η υλοποίηση των όσων έχει εξαγγείλει και ειδικά η άσκηση σκληρής εμπορικής πολιτικής, με την επιβολή υψηλών δασμών, αποτελούν βασικό θέμα όχι μόνον στα μέσα ενημέρωσης και στους παράγοντες διαμόρφωσης πολιτικής αλλά και ευρύτερα στην κοινή γνώμη που εύκολα μπορει να διαισθανθει ότι μια περιοριστική πολιτική προστατευτισμού και δασμών, μπορεί να επηρεάσει όχι μονον την καθημερινότητα αλλά σχεδόν να την απειλήσει, στην περίπτωση που ως αποτέλεσμα οδηγήσει σε μείωση εξαγωγών και κατ΄επεκταση κλείσιμο εργοστασίων.

Στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, με την απειλή της επιβολής υψηλών δασμών απο τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον κίνδυνο ενός -αμοιβαία ζημιογόνου- εμπορικου πολέμου αναμεσα σε Ευρώπη και Κίνα, η κάθε πλευρά οργανώνει την επίθεση ή τις άμυνες της αλλά -παράλληλα- προσπαθει να οχυρώσει και να αξιοοποίησει τα πλεονεκτήματά της.

Η έρευνα και η καινοτομία ήταν πάντοτε προνόμιο των μεγάλων κρατών και των πολυεθνικών επιχειρήσεων ακριβως επειδή η έρευνα και η ανάπτυξη απαιτει πόρους. Μερικές φορές βέβαια μπορει να είναι και θέμα επιλογής και στόχευσης όπως είναι οι περιπτωσεις κρατών όπως η Ταϊβάν, η Σιγκαπούρη και το Ισραήλ.

Η «σύγκρουση» των γιγάντων στην έρευνα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στην κορυφή,  με δαπάνες για ερευνα που για το 2023 εκτιμώνται στα 877 δισ. ευρώ και βέβαια, στο μέγεθος αυτο αθροίζονται ιδιωτικές και κρατικές δαπάνες. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, η Κίνα με δαπάνες  435 δισ. ευρώ. Με βάση την κατάταξη της Statista (για το 2022. ) , στον πίνακα της οποίας οι τιμές είναι σε δολάρια ΗΠΑ, στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ιαπωνία με 180 δισ. δολαρια και ακολουθει η Γερμανία με 131 δισ.δολάρια.

Ειδικότερα, στην Ευρωπαική Ενωση και στην Ευρωπη συνολικά, η πρωτιά ανήκει στη Γερμανία, η οποία σύμφωνα με την οικονομική εφημεριδα Handelsblatt δαπάνησε 133 δισεκατομμυρια ευρώ για έρευνα και ανάπτυξη το 2023 .

Οπως εξηγεί η γερμανική εφημεριδα το ποσοστό των γερμανικών δαπανών για Ε&Α από το κράτος και τις επιχειρήσεις αυξήθηκε στο 3,11 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το 2023, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία τάσης από το Stifterverband, ενας γερμανικός οργανισμος που υποστηριζει την εκπαίδευση και την καινοτομια.

Αποτελέσματα επενδύσεων σε ΗΠΑ και Γερμανία

Το κορυφαίο γερμανικό ινστιτούτο DIW (Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών) επιχειρώντας να απαντήσει στη διαφορετική «μόχλευση» αλλα και τα αποτελέσματα των επενδύσεων σε ΗΠΑ και Γερμανία υπογράμμιζε πως «το σύστημα έρευνας και καινοτομίας των Ηνωμένων Πολιτειών επωφελείται από ένα κοινωνικό κλίμα που ευνοεί το ρίσκο και την επιχειρηματικότητα, ενισχύοντας έτσι τις ιδιωτικές καινοτόμες δραστηριότητες.

Έτσι, η διεθνής ανταγωνιστικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις δυναμικές νεοφυείς επιχειρήσεις και τα spin-offs τους».

Το σχέδιο Ντράγκι, που προκάλεσε εντονες συζητήσεις στους κόλπους της Ενωσης, είναι ενας «οδικός χάρτης» τον οποίο υποσχεθηκε πως θα ακολουθησει στη διάρκεια της δεύτερης θητείας της η Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατα την πανηγυρικη παρουσίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων στη δεύτερη θητεια της. Μένει να αποδειχθεί, αν οι προτάσεις του τέως διοικητή της Ευρωπαικής Κεντρικής Τραπεζας και πρωην πρωθυποουργου θα καταφέρουν να «ξυπνησουν» τον ευρωπαικό γίγαντα..

Ερευνα και Ανάπτυξη (R&D) στην ΕΕ

Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2023, οι συνολικές πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού για Ε&Α (GBARD) σε ολόκληρη την ΕΕ ανέρχονταν σε 123, 6 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 0,73% του ΑΕΠ. Πρόκειται για αύξηση 5,3% σε σύγκριση με το 2022 (117, 4 δισ. ευρώ) και 54,8% σε σύγκριση με το 2013 (79, 8 δισ. ευρώ).

Το 2023, οι πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού για Ε&Α σε επίπεδο ΕΕ ανέρχονταν σε 275,6 ευρώ ανά άτομο, σημειώνοντας αύξηση 53,3% σε σύγκριση με το 2013 (181,0 ευρώ ανά άτομο).

Τα υψηλότερα κονδύλια καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (646,6 ευρώ ανά άτομο), ακολουθούμενα με απόσταση από τη Δανία (552,4 ευρώ) και τη Γερμανία (529,3 ευρώ).

Από την άλλη πλευρά, οι χώρες της ΕΕ με τα χαμηλότερα κονδύλια του προϋπολογισμού Ε&Α ανά άτομο ήταν η Ρουμανία (21,2 ευρώ ανά άτομο), η Βουλγαρία (33,1 ευρώ) και η Ουγγαρία (48,1 ευρώ).

Τα ποσά αυτα δεν περιλαμβάνουν τις ιδιωτικές τοποθετησεις και τις επενδύσεις που κάνουν επιχειρήσεις και ιδιώτες και είναι ποσά που δεν κατανέμονται απο κρατικούς προυπολογισμούς (δημοσια – κρατική δαπάνη).

Πιστώσεις των κρατικών προυπολογισμών για έρευνα, ποσα κατα κεφαλήν στα κράτη-μελη της ΕΕ.

Headlines