Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι γνωστό ότι αρέσκεται στις απλές φόρμουλες. Ο Σκοτ Μπέσεντ, ο υποψήφιός του για υπουργός Οικονομικών, έχει μια τέτοια φόρμουλα, την λεγόμενη «3-3-3». Θέλει να μειώσει το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της Αμερικής στο 3% του ΑΕΠ, να αυξήσει την ετήσια οικονομική ανάπτυξη στο 3% και να ενισχύσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας κατά 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (b/d) έως το 2028, από 30 εκατομμύρια το 2024.
Το τελευταίο κομμάτι του σχεδίου είναι το πιο προχωρημένο. Η κυβέρνηση Τραμπ θα αδειοδοτήσει περισσότερα ομοσπονδιακά εδάφη και θαλάσσια οικόπεδα για γεωτρήσεις και θα εγκρίνει άδειες για έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ο Τραμπ θέλει να δημιουργήσει ένα Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας για να μειώσει τη γραφειοκρατία σε όλα, από την έκδοση αδειών έως τη διανομή. Και βέβαια θέλει να τελειώνει με τις πράσινες επιδοτήσεις και τους κανόνες του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Ο στόχος; Παγκόσμια «ενεργειακή κυριαρχία», σύμφωνα με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ.
Οι εταιρείες εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου έχουν ελάχιστα κίνητρα για περισσότερες γεωτρήσεις εκτός εάν οι τιμές του πετρελαίου φτάσουν τα 89 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με έρευνα της Federal Reserve του Κάνσας Σίτι
Μια έκρηξη πετρελαίου θα προωθούσε πολλούς από τους άλλους στόχους του. Περισσότερες εξαγωγές θα μείωναν το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής. Η αύξηση των φόρων θα ενίσχυε τον προϋπολογισμό της. Ένα άλμα στην παραγωγή πετρελαίου θα επέτρεπε στον «θείο Σαμ» να αυστηροποιήσει τις κυρώσεις στο Ιράν, διατηρώντας παράλληλα φθηνά τα καύσιμα στην αυτή των ΗΠΑ. Περισσότερο αμερικανικό αέριο θα βοηθούσε επίσης στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας από την τεχνητή νοημοσύνη, ενώ θα ενίσχυε την οικονομική εξάρτηση της Ευρώπης από τον διατλαντικό εταίρο της. Το πρόβλημα είναι ότι η επιθυμία του κ. Τραμπ για το περιβόητο πλέον μότο του «drill, baby, drill», θα έρθει σε αντίθεση με τις σκληρές πραγματικότητες της αγοράς ενέργειας. Ο εκλεγμένος πρόεδρος θέτει υποψηφιότητα με όλα τα παραπάνω για να… αποτύχει, όπως σημειώνει εμφατικά σε ανάλυσή του ο Economist, καθώς ο χρόνος μετρά αντίστροφα και ο Τραμπ όλο και πλησιάζει προς τον Λευκό Οίκο και την ανάληψη των νέων καθηκόντων του.
ΗΠΑ: Ο μεγαλύτερος παραγωγός αργού στον κόσμο
Σε αντίθεση με τα περισσότερα “πετροκράτη”, όπου οι κρατικές εταιρείες κυριαρχούν στις γεωτρήσεις, το αμερικανικό πετρέλαιο αντλείται από ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις. Έχουν αυξήσει τόσο πολύ την παραγωγή τους από το 2022, όταν η Ευρώπη άρχισε να αποφεύγει τα ρωσικά βαρέλια, που οι HΠΑ είναι ήδη ο μεγαλύτερος παραγωγός αργού στον κόσμο. Τον Οκτώβριο σημείωσαν ρεκόρ με 13,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως από 11,5 εκατ. που ήταν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Για να προχωρήσουν παραπέρα, οι πετρελαϊκοί γίγαντες των ΗΠΑ χρειάζονται έναν πειστικό λόγο.
Μπορεί να μην βρουν κανένα τέτοιο λόγο. Το σχιστολιθικό πετρέλαιο της Αμερικής, το οποίο αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής των ΗΠΑ, αντλούνταν από χιλιάδες μικροσκοπικές, χαρούμενες επιχειρήσεις, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Economist.
Ένα κύμα αποτυχιών από τα τέλη της δεκαετίας του 2010, όταν η υπερπαραγωγή προκάλεσε πτώση των τιμών, οδήγησε σε κύμα συγχωνεύσεων και πλέον ο κλάδος κυριαρχείται από μερικές μεγάλες εταιρείες που απεχθάνονται τον κίνδυνο. Οι μέτοχοί τους απαιτούν σταθερά μερίσματα και διψήφιες αποδόσεις. Επιπλέον, το ακριβότερο κεφάλαιο έρχεται πέρα από το αυξανόμενο κόστος: καθώς η παραγωγή έχει αυξηθεί, τα καλύτερα πηγάδια έχουν εξαντληθεί. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες σχιστόλιθου έχουν ελάχιστα κίνητρα για περισσότερες γεωτρήσεις εκτός εάν οι τιμές του πετρελαίου φτάσουν τα 89 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με έρευνα της Federal Reserve του Κάνσας Σίτι. Σε λιγότερο από 70 δολάρια το βαρέλι σήμερα, το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate (WTI), το σημείο αναφοράς για την τιμή του πετρελαίου της Αμερικής, απέχει πολύ από αυτό το όριο.
Αφθονη η προσφορά πετρελαίου
Η αγορά φαίνεται απίθανο να κινηθεί προς μια χρήσιμη κατεύθυνση για τον κ. Τραμπ. Όχι μόνο η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου είναι άφθονη, αλλά τα μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών (ΟΠΕΚ) έχουν πολλά αποθέματα. Ταυτόχρονα, η ζήτηση είναι ασθενής λόγω της χαμηλής παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης και της αντικατάστασης των βενζινοκίνητων αυτοκινήτων από ηλεκτρικά οχήματα. Δεν είναι περίεργο που η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας (EIA), μια ομοσπονδιακή υπηρεσία, αναμένει ότι η παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ θα αυξηθεί μόνο κατά 0,6 εκατομμύρια b/d έως το 2028. Στις 5 Δεκεμβρίου η Chevron, η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία της Αμερικής, μείωσε τις προβλέψεις της για τις κεφαλαιουχικές δαπάνες για το 2025.
Αν και ο Τραμπ πιθανότατα θα καταργήσει τους φόρους στις ενεργειακές εταιρείες που εισήγαγε ο κ. Μπάιντεν, όπως ο φόρος για τις διαρροές μεθανίου, κάτι τέτοιο θα ωφελήσει κυρίως τις μικρότερες πετρελαϊκές εταιρείες που ευθύνονται για δυσανάλογη ποσότητα εκπομπών. Ο Michael Haigh της τράπεζας Société Générale, εκτιμά ότι η μείωση των φόρων για τις ενεργειακές επιχειρήσεις μπορεί να αυξήσει την παραγωγή κατά 200.000 b/d το πολύ. Η πλήρης επιδότηση της παραγωγής, εν τω μεταξύ, θα ήταν καταστροφική για την κυβέρνηση και θα περιόριζε έναν άλλο από τους στόχους του κ. Μπέσεντ: τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Η διοίκηση σχεδιάζει να επιταχύνει τις άδειες για νέους αγωγούς. Αυτό μπορεί να κάνει πιο βιώσιμα τα πηγάδια με περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά, αλλά δεν είναι σαφές πόσα τέτοια πηγάδια υπάρχουν. Με τις υπηρεσίες αδειοδότησης που πιθανόν να στελεχώνονται από αρχάριους, τα έργα θα μπορούσαν να παραπαίουν, όπως συνέβη στην πρώτη θητεία του κ. Τραμπ, όταν οι αξιωματούχοι έκοψαν τα μονοπώλια, καθιστώντας τις άδειες ευάλωτες σε αγωγές. Για να καταστήσει βιώσιμα περισσότερα πηγάδια, ο κ. Τραμπ θα μπορούσε να προσπαθήσει να τονώσει τις τιμές του πετρελαίου επιβάλλοντας κυρώσεις σε όποιον αγοράζει βαρέλια από το Ιράν ή τη Βενεζουέλα, καθώς και σε όσους τους βοηθούν. Ωστόσο, για πόσο καιρό αυτό θα λειτουργήσει είναι αβέβαιο, καθώς άλλα μέλη του ΟΠΕΚ πιθανότατα θα αύξαναν την παραγωγή για να κερδίσουν μερίδιο αγοράς.
Η αγορά φυσικού αερίου
Η υπερμεγέθης παραγωγή φυσικού αερίου φαίνεται πιο εύκολη – τουλάχιστον στα χαρτιά. Από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, το αμερικανικό δίκτυο αγωγών LNG, το οποίο ήταν ήδη εκτεταμένο, έχει επιμηκυνθεί. Η Rystad Energy, μια συμβουλευτική εταιρεία, αναμένει ότι η εξαγωγική ικανότητα της χώρας θα φτάσει τα 22,4 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια την ημέρα το 2030 σε περίπτωση που ο Τραμπ εφαρμόσει τις δεσμεύσεις της προεκλογικής του εκστρατείας, από 11,3 δισεκατομμύρια το 2023 – αύξηση που ισοδυναμεί με 1,9 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου (mboe) ανά ημέρα σε όρους ενέργειας. Το τι σημαίνει αυτό από την άποψη της πραγματικής παραγωγής δεν είναι καθόλου βέβαιο. Η Rystad προβλέπει ότι θα αυξηθεί κατά 2,1 mboe ημερησίως έως το 2028, με ένα μέρος από αυτό να καταναλώνεται στο σπίτι. Άλλοι είναι λιγότερο αισιόδοξοι. Ακόμη και στο πιο θετικό σενάριο, η EIA αναμένει ότι η παραγωγή θα είναι κατά μέσο όρο μόλις 0,5 mboe ανά ημέρα περισσότερο εκείνο το έτος σε σχέση με το 2024.
Για να αυξηθεί πραγματικά η παραγωγή, οι τιμές του φυσικού αερίου θα πρέπει να αυξηθούν πέρα από τα 4,24 δολάρια ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες (mbtu), σύμφωνα με τους παραγωγούς που συμμετείχαν σε έρευνα από την Fed του Κάνσας Σίτι. Ωστόσο, αυτοί οι παραγωγοί αναμένουν ότι οι τιμές θα φτάσουν μόλις τα 3,33 δολάρια ανά mbtu σε δύο χρόνια (από περίπου 3 δολάρια σήμερα). Αν και η ζήτηση για φυσικό αέριο, το λιγότερο βρώμικο ορυκτό καύσιμο, πρόκειται να αυξηθεί, πολλή νέα παραγωγή από την Αυστραλία, το Κατάρ και άλλες χώρες, πρόκειται να διατεθεί στην αγορά κατά τη διάρκεια της θητείας του Τραμπ, γεγονός που θα περιορίσει τις τιμές.
Προβλήματα για τον Τραμπ
Όλα αυτά δημιουργούν προβλήματα για τις φιλοδοξίες των κυρίων Τραμπ και Μπέσεντ, καταλήγει ο Economist. «Το πόσο οι ΗΠΑ θα αντλούν τα επόμενα χρόνια θα εξαρτηθεί πολύ περισσότερο από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στη Βιέννη [όπου συνεδριάζει ο ΟΠΕΚ] παρά στην Ουάσιγκτον», λέει ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρώην σύμβουλος του προέδρου Τζορτζ Μπους. Οι πολιτικές του Τραμπ θα μπορούσαν ακόμη και να βλάψουν την παραγωγή. Οι δασμοί του μπορεί να κάνουν υλικά όπως το αλουμίνιο και ο χάλυβας πιο ακριβά για τις εταιρείες πετρελαίου. Άλλες χώρες ενδέχεται να αντεπιτεθούν επιβάλλοντας δασμούς στις εξαγωγές ενέργειας των ΗΠΑ. Και οι εμπορικοί πόλεμοι θα μειώσουν την ανάπτυξη παντού, αποδυναμώνοντας τη ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
«Το να τιμώμαι με αυτόν τον τρόπο από το συγκεκριμένο φεστιβάλ είναι για μένα βαθιά συγκινητικό», δήλωσε η Τίλντα Σουίντον για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Οι αρχές φαίνεται ότι έχουν αποκλείσει την ισλαμιστική τρομοκρατία σχετικά με την επίθεση στο Μαγδεμβούργο- Την έρευνα απασχολεί τώρα το προφίλ του Σαουδάραβα δράστη
Έχουν περάσει 34 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε, θεωρείται μια από τις πιο κλασικές xmas ταινίες, ωστόσο μέχρι και σήμερα κάποιες ιστορίες από το «Μόνος στο Σπίτι» ήταν εντελώς άγνωστες.
«Ο λαός θέλει σταθερότητα και αλλαγή. Εμείς τα προσφέρουμε και τα δύο», υποστήριξε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης- Τα πυρά στην κυβέρνηση και τα καρφιά για ΣΥΡΙΖΑ
Η παράσταση «Στο Τσακ» θα παρουσιαστεί στις και 25 και 26 Δεκεμβρίου στο Radio City της Θεσσαλονίκης, ενώ από τις 16 Ιανουαρίου θα μεταφερθεί στο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης στην Αθήνα.
