Σαν σήμερα, στις 14 Δεκεμβρίου 1914 ιδρύθηκε στην Αθήνα η Ένωση Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων

Στις αρχές του περασμένου αιώνα, παράλληλα με τις κοινωνικό πολιτικές εξελίξεις είναι η εποχή της ανάπτυξης του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος. Εκείνη ακριβώς τη χρονική περίοδο κάνουν την εμφάνιση τους οι πρώτες εργατικές οργανώσεις και τα πρώτα επαγγελματικά σωματεία.

Πρώτος πρόεδρος ο Ιωάννης Κονδυλάκης

Στις 14 Δεκεμβρίου του 1914 ιδρύεται στην Αθήνα η Ένωση Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων (ΕΣΑΕ), με πρόεδρο τον λογοτέχνη και χρονογράφο Ιωάννη Κονδυλάκη, ο οποίος εκείνη την περίοδο διατελούσε διευθυντής σύνταξης και χρονογράφος στην εφημερίδα Εμπρός.

Μία από τις πιο αξιοσημείωτες φυσιογνωμίες της ελληνικής δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας. Ο ίδιος προσέδωσε στο χρονογράφημα λογοτεχνική αξία και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της «Ενώσεως Συντακτών» (από το 1947, «Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών», γνωστή με τα αρχικά ΕΣΗΕΑ).

Στο πρώτο ΔΣ εκλέχθηκαν επίσης ο Γεώργιος Μαραγκόπουλος, στη θέση του αντιπροέδρου, ο Ριχάρδος Παρίσης ως γενικός γραμματέας, ο Κίμων Θεοδωρόπουλος ως ειδικός γραμματέας κ.ά.

Ιωάννης Κονδυλάκης

Ανάμεσα στα πρώτα μέλη συγκαταλέγονταν δημοσιογράφοι-λογοτέχνες

Ο Κωστής Παλαμάς, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και ο Κώστας Ουράνης. Το 1919 ο ζωγράφος Γεώργιος Ν. Ροϊλός φιλοτέχνησε 13 πορτρέτα που κοσμούν σήμερα τη Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας», εκ των οποίων δύο απεικονίζουν τις μορφές του Κ. Παλαμά και του Γ. Ξενόπουλου.

Από τα πρώτα χρόνια της δράσης της η Ένωση Συντακτών μερίμνησε για την κατοχύρωση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, τη στέγασή της, τη σύσταση δημοσιογραφικής σχολής, την ίδρυση βιβλιοθήκης.

Η ίδρυση

Η ίδρυση της Ενώσεως Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων (ΕΣΑΕ) συνδέεται με ένα θλιβερό γεγονός, το θάνατο ενός άπορου δημοσιογράφου, η κηδεία του οποίου έγινε με έρανο των συναδέλφων του.

Στο πρωτόκολλο της απόφασης για την ίδρυσή της προβλεπόταν και ταμείο αλληλοβοήθειας. Το πρακτικό ίδρυσης κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών στις 14 Δεκεμβρίου 1914 και κατοχυρώθηκε με απόφασή του στις 17 Ιανουαρίου 1915.

Είναι η εποχή ακριβώς της ανάπτυξης του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος, με την εμφάνιση, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, των πρώτων εργατικών οργανώσεων.

Ο νόμος «Περί σωματείων» του 1914 (Ν. 281/1914) εξασφάλιζε το δικαίωμα σύστασης σωματείων και παρείχε για πρώτη φορά τη δυνατότητα σύστασης μη μεικτών (εργοδοτών-εργατών) επαγγελματικών σωματείων.

Μεταξύ των ιδρυτικών μελών της συμπεριλαμβάνονταν αρθρογραφούντες λόγιοι και πνευματικές προσωπικότητες, που άλλωστε ποτέ δεν έλειψαν σε όλη τη διαδρομή της ιστορίας της Ένωσης.

Τα πρώτα αιτήματα της Ένωσης από την ίδρυσή της

Ήταν η περίθαλψη, ασφάλιση, πρόνοια και αλληλοβοήθεια των μελών της με τη δημιουργία αντίστοιχων ταμείων και η παροχή έκτακτης αρωγής, όπως στην περίπτωση των συντακτών προσφύγων το 1922.

Παράλληλα, ήδη από την πρώτη δεκαπενταετία της λειτουργίας της, η Ένωση έθεσε και ειδικότερα θέματα, όπως την κατοχύρωση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, τη στέγασή της, την ίδρυση ιδιόκτητης λέσχης, τη σύσταση δημοσιογραφικής σχολής, τον κερδοφόρο θεσμό του ετήσιου χορού, τη δημιουργία βιβλιοθήκης, την ίδρυση Μουσείου Τύπου.

Επίσης, υποστήριξε την έκδοση σατιρικής επιθεώρησης, του Φανού των Συντακτών, η οποία γνώρισε μεγάλη κυκλοφορία και τα κέρδη της ενίσχυαν τα έσοδα της Ένωσης.

Το 1998 ιδρύεται με προεδρικό διάταγμα το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ

με σκοπό την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την εν γένει «προαγωγή του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας και ειδικότερα των δημοσιογράφων».

Η ΕΣΗΕΑ είναι ιδρυτικό μέλος –μαζί με τις υπόλοιπες τέσσερις δημοσιογραφικές ενώσεις: Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ), Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ), Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Ευβοίας (ΕΣΗΕΘΣΕΕ), Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ)– της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ), το 1994, με πρώτο πρόεδρο τον Δημήτρη Γκλαβά, πρόεδρο και της ΕΣΗΕΑ.

Επίσης, είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (IFJ) και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (EFJ).