Συρία: Οι λύκοι έγιναν πράγματι αρνάκια;

Τα πρώτα σημάδια είναι καθησυχαστικά. Τόσο ο Αχμέντ αλ Σαραά, ή Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζουλάνι, ο ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), της οργάνωσης που ηγήθηκε της ανατροπής του Μπασάρ αλ Ασαντ, όσο και ο Μοχάμεντ αλ-Μπασίρ, ο πρώην επικεφαλής της Κυβέρνησης Σωτηρίας των ανταρτών στην Ιντλίμπ που διορίστηκε υπηρεσιακός πρωθυπουργός μιας μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία μέχρι την 1η Μαρτίου του 2025, στέλνουν συνεχώς μηνύματα ενότητας και συμπερίληψης.

Η HTS έχει ρίζες στην Αλ Κάιντα και είναι καταχωρισμένη ως τρομοκρατική από ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ και Τουρκία

Διαβεβαιώνουν ότι «εγγυώνται» τα δικαιώματα όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων, και ότι η Συρία δεν πρόκειται να βρεθεί σε έναν νέο πόλεμο, υπόσχονται «σταθερότητα» και «ηρεμία» στον συριακό λαό, καλούν τους πρόσφυγες να επιστρέψουν ώστε να βοηθήσουν στην «αναγέννηση» της χώρας τους.

Η HTS δεν παύει ωστόσο να είναι μια οργάνωση με ρίζες στην Αλ Κάιντα, καταχωρισμένη ως τρομοκρατική από τις ΗΠΑ, τον ΟΗΕ, την ΕΕ, ακόμα και την Τουρκία, και ο Αλ Σαραά δεν παύει να είναι ένας πρώην τζιχαντιστής που πολέμησε τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ μεταξύ 2003 και 2006, φυλακίστηκε εκεί για πέντε χρόνια, και επέστρεψε στη Συρία για να παίξει σημαντικούς ρόλους στις εκστρατείες τόσο του ISIS όσο, στη συνέχεια, και της Αλ Κάιντα – πριν τα σπάσει οριστικά μαζί της το 2017.

ΕΕ και ΗΠΑ τηρούν λοιπόν στάση αναμονής, αφήνοντας τον χρόνο να απαντήσει στο ερώτημα: ο λύκος έγινε πράγματι αρνάκι ή απλά περιφέρεται μεταμφιεσμένος;

«Ενας άνθρωπος στα 20 του θα έχει διαφορετική προσωπικότητα από κάποιον στα 30 ή τα 40 του, και σίγουρα κάποιον στα 50 του. Είναι η ανθρώπινη φύση», δήλωσε ο ίδιος ο ηγέτης της HTS σε μία συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN. Και οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν καταγγελθεί στην Ιντλίμπ, τον θύλακο που κυβερνούσε η οργάνωσή του τα τελευταία οκτώ χρόνια; Υπεύθυνα ήταν «ορισμένα άτομα σε περιόδους χάους, αλλά αντιμετωπίσαμε αυτά τα ζητήματα».

Συρία: Η μετάβαση από τον εξτρεμισμό στη μετριοπάθεια

Πολλοί αναλυτές λένε ότι η απόφαση που έλαβε, μπαίνοντας στη Δαμασκό, να εγκαταλείψει το nom de guerre του, το ψευδώνυμο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζουλάνι, επιστρέφοντας στο όνομα που είχε όσο μεγάλωνε σε μία προοδευτική οικογένεια της Δαμασκού και σπούδαζε ιατρική, Αχμέντ αλ-Σαραά, είναι μόνο μία από τις πολλές ενδείξεις ότι η μετάβαση από τον εξτρεμισμό των τζιχαντιστών σε κάτι πιο μετριοπαθές είναι γνήσια.

Σημειώνουν επίσης ότι στο Χαλέπι η HTS προσέφερε αμνηστία σε πρώην στρατιώτες του καθεστώτος (όπως έκανε στη συνέχεια πανεθνικά), πήγε πόρτα πόρτα ώστε να διαβεβαιώσει τους χριστιανούς κατοίκους ότι δεν θα πάθουν κακό και έστειλε μήνυμα στους Κούρδους λέγοντας ότι «η διαφορετικότητα είναι μια δύναμη για την οποία είμαστε υπερήφανοι».

Από την άλλη πλευρά, από κανέναν δεν ξέφυγε το γεγονός ότι ο αλ-Σαραά επέλεξε να απευθύνει την πρώτη του ομιλία ως απελευθερωτής στη Δαμασκό, μετά την αποχώρηση του Ασαντ, με φόντο όχι κάποιο κοσμικό σημείο αλλά το Μέγα Τέμενος των Ομεϋαδών – και ότι η ομιλία του εμπεριείχε ξεκάθαρες νότες σουνιτικής θριαμβολογίας. Ολοι πρόσεξαν, επίσης, την τζιχαντιστική σημαία, με το ισλαμικό δόγμα πίστης, που υπήρχε σε περίοπτη θέση κατά την πρώτη συνεδρίαση της μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον Μοχάμεντ αλ-Μπασίρ, μαζί με την τρίχρωμη σημαία της συριακής αντιπολίτευσης.

Οταν ρωτήθηκε από την «Corriere della Sera» αν το νέο Σύνταγμα της Συρίας θα είναι ισλαμικό, ο αλ-Μπασίρ αρκέστηκε να απαντήσει πως «αυτές οι λεπτομέρειες» θα διευκρινιστούν κατά τη διαδικασία κατάρτισής του. Και μόλις προχθές, το πρακτορείο Reuters μετέφερε την ανησυχία «τεσσάρων πηγών της αντιπολίτευσης και τριών διπλωματών» για τη συμπεριληπτικότητα της μέχρι τώρα διαδικασίας διαμόρφωσης της νέας μεταβατικής κυβέρνησης – όπου κυριαρχεί απόλυτα η HTS, η ισχυρότερη μεταξύ των ενόπλων ομάδων που κατάφεραν να ανατρέψουν τον Ασαντ.

«Μέχρι στιγμής, ο αλ-Σαραά λέει όλα τα σωστά πράγματα… και πραγματικά ελπίζω να είναι αυτός που λέει ότι είναι», συνοψίζει, στο Politico, ο Χουσεΐν Αμπντούλ-Χουσεΐν, ειδικός στο Ιδρυμα για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας, στην Ουάσιγκτον. «Αλλά η χώρα είναι σε κατάσταση χάους. Δεν υπάρχει οικονομία, δεν υπάρχουν χρήματα. Υπάρχει εγκληματικότητα, φτώχεια, εκατομμύρια πρόσφυγες που θέλουν να επιστρέψουν. Τώρα όλοι είναι χαρούμενοι, όμως αργά ή γρήγορα η πραγματικότητα θα κυριαρχήσει και ο φόβος μου είναι ότι θα επιστρέψει στο Ισλάμ του».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»