Οι επτά σιωπηλές νίκες του 2024 για το περιβάλλον

Φέτος σημειώθηκαν ορισμένες εξαιρετικές ανακαλύψεις για το περιβάλλον και τη φύση.

Το BBC συγκέντρωσε μερικές από τις μεγαλύτερες νίκες για τον πλανήτη μας από το περασμένο έτος.

Το τέλος του άνθρακα από εκεί που ξεκίνησε

Το Ηνωμένο Βασίλειο έκλεισε τον τελευταίο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα το 2024.

Ήταν μια συμβολική στιγμή, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που χρησιμοποίησε άνθρακα για τη δημόσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και το ορυκτό καύσιμο αποτέλεσε την πρώτη ύλη της βιομηχανικής επανάστασης.

The UK’s last coal power station, at Ratcliffe-on-Soar near #Nottingham, ends operations today.https://t.co/GnFJF2muAa

— No1tingham (@No1tingham) September 30, 2024

Στις 30 Σεπτεμβρίου, οι τουρμπίνες του σταθμού παραγωγής ενέργειας Ratcliffe-on-Soar στο Nottinghamshire σίγησαν και οι καμινάδες του σταμάτησαν να βγάζουν καπνούς.

Καθώς οι χώρες επιδιώκουν την ταχεία απεξάρτηση από τον άνθρακα στις οικονομίες τους, πολλοί πρώην σταθμοί παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα αποδεικνύονται πολλά υποσχόμενοι χώροι για μπαταρίες βιομηχανικής κλίμακας.

Ένα παγκόσμιο κύμα πράσινης ενέργειας

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται ραγδαία σε όλο τον κόσμο.

Στις ΗΠΑ, η παραγωγή αιολικής ενέργειας σημείωσε ρεκόρ τον Απρίλιο, ξεπερνώντας την παραγωγή ενέργειας με καύση άνθρακα.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) αναμένει ότι ο κόσμος θα προσθέσει 5.500 GW ισχύος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι το 2030 και ότι η παγκόσμια ισχύς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αυξηθεί κατά 2,7 φορές σε σύγκριση με το 2022, υπολειπόμενη ελαφρώς του στόχου του ΟΗΕ για τριπλασιασμό της ισχύος μέχρι το 2030.

Μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρόκειται να καλύψουν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η φύση απκτά νομική προσωπικότητα

Πίσω στο 2021, η κυβέρνηση του Ισημερινού εξέδωσε μια απόφαση-ορόσημο, σύμφωνα με την οποία η εξόρυξη στο δάσος νεφών Los Cedros παραβιάζει τα δικαιώματα της φύσης.

Μια άλλη απόφαση στον Ισημερινό ανέφερε ότι η ρύπανση παραβίασε τα δικαιώματα του ποταμού Machángara που διασχίζει την πρωτεύουσα Κίτο.

Φέτος, δημοσιεύθηκε μια έκθεση που διαπίστωσε ότι τέτοιες αποφάσεις μπορούν πράγματι να βοηθήσουν στην προστασία των οικοσυστημάτων που απειλούνται με εξαφάνιση.

Πέρα από τον Ισημερινό, ένας αυξανόμενος αριθμός φυσικών χαρακτηριστικών και χώρων απέκτησε νομική προσωπικότητα το 2024.

Στη Νέα Ζηλανδία, οι κορυφές του Εθνικού Πάρκου Egmont – που μετονομάστηκε σε Te Papakura o Taranaki – αναγνωρίστηκαν ως προγονικά βουνά και έγιναν από κοινού νομικό πρόσωπο, γνωστό ως Te Kāhui Tupua.

Στη Βραζιλία, ένα μέρος του ωκεανού απέκτησε νομική προσωπικότητα – με την παράκτια πόλη Linhares να αναγνωρίζει τα κύματά της ως ζωντανά όντα, παρέχοντάς τους το δικαίωμα στην ύπαρξη, την αναγέννηση και την αποκατάσταση.

The city of Linhares, Brazil, has made history by granting legal personhood to its ocean waves, marking the first known instance of part of the ocean receiving legal rights. pic.twitter.com/xIrjgRcFcM

— 1440 (@Join1440) September 15, 2024

Εν τω μεταξύ, μια νέα συνθήκη που διαμορφώθηκε από τους ηγέτες των ιθαγενών του Ειρηνικού είδε τις φάλαινες και τα δελφίνια να αναγνωρίζονται επίσημα ως «νομικά πρόσωπα».

«Η νομική προσωπικότητα παρέχει την κατανόηση ότι η φύση και τα ζωντανά μη ανθρώπινα όντα θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως υποκείμενα –και όχι αντικείμενα- με εγγενή αξία, συμφέροντα και δικές τους ανάγκες», λέει Ζακλίν Γκαλάντ, δικηγόρος που ασχολείται με την κλιματική αλλαγή.

Νέα προστασία των ωκεανών στις Αζόρες

Στον Βόρειο Ατλαντικό ανακοινώθηκε μια νέα θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή από τις Αζόρες.

Όταν δημιουργηθεί, θα είναι η μεγαλύτερη στην περιοχή, καλύπτοντας το 30% της θάλασσας γύρω από το πορτογαλικό αρχιπέλαγος.

Η περιοχή περιλαμβάνει εννέα υδροθερμικές πηγές, 28 είδη θαλάσσιων θηλαστικών και 560 είδη ψαριών, μεταξύ πολλών άλλων.

Η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου σε νέο χάμηλό ρεκόρ

Η αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας μειώθηκε στο πιο χαμηλό επίπεδο των τελευταίων 9 ετών το 2024, μειούμενη κατά περισσότερο από 30% τους 12 μήνες έως τον Ιούλιο, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το εθνικό ινστιτούτο διαστημικών ερευνών της Βραζιλίας.

Η αποψίλωση των δασών μειώθηκε παρά το γεγονός ότι οι πυρκαγιές στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας αυξήθηκαν σχεδόν 18 φορές κατά την ίδια χρονική περίοδο μετά από μια ιστορική ξηρασία.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται σχεδόν δύο χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο οποίος δεσμεύτηκε να τερματίσει την αποψίλωση των δασών έως το 2030 και να πατάξει την παράνομη υλοτομία.

Η προστασία της πανίδας

Μια μεγάλη ανασκόπηση των πρωτοβουλιών προστασίας ζωντανώ οργανισμών φέτος διαπίστωσε ότι τις περισσότερες φορές είναι αποτελεσματικές στην επιβράδυνση ή την αναστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας.

Οι επιστήμονες εξέτασαν 665 δοκιμές μέτρων σε όλο τον κόσμο και διαπίστωσαν ότι είχαν θετικό αποτέλεσμα σε δύο στις τρεις περιπτώσεις.

Αντιλόπη saiga

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Πρωτοβουλία Διατήρησης Altyn Dala, η οποία εργάστηκε στο Καζακστάν για να σώσει την απειλούμενη με εξαφάνιση αντιλόπη Saiga στα λιβάδια της Χρυσής Στέπας.

Σήμερα, 2,86 εκατομμύρια αντιλόπες περιφέρονται στη Χρυσή Στέπα, και έχει μετακινηθεί από το καθεστώς «σοβαρά απειλούμενη» στο καθεστώς «σχεδόν απειλούμενη» στον Κόκκινο Κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης.

Οι προσπάθειες των ιθαγενών

Στην Καλιφόρνια, η άγρια ζωή έχει επωφεληθεί από τις προσπάθειες δεκαετιών της φυλής των ιθαγενών Αμερικανών Yurok να αναπληρώσει τα ζώα στα εδάφη της φυλής.

Το 2024, αυτό κορυφώθηκε με την επιστροφή του σολομού στον ποταμό Κλάμαθ.

Here is a video of salmon getting ready to spawn in a tributary above Iron Gate Dam. pic.twitter.com/a7aaVsyETA

— Yurok Tribe (@TheYurokTribe) November 26, 2024

Μετά από απουσία 100 ετών, τα ψάρια εντοπίστηκαν στη λεκάνη του ποταμού Κλάμαθ στο Όρεγκον, μετά από μια ιστορική απομάκρυνση φράγματος πιο κάτω στο τμήμα του Κλάμαθ στην Καλιφόρνια.

Εν τω μεταξύ, ένα εντατικό πρόγραμμα για την επανεισαγωγή των κονδόρων της Καλιφόρνιας, σημείωσε επίσης αυξανόμενη επιτυχία.

Η φυλή τρέχει από το 2008 ένα πρόγραμμα απελευθέρωσης του πτηνού που μοιάζει με γύπα, το οποίο θεωρείται ιερό.

Earlier this week, the Northern California Condor Restoration Program released condor A9 back into the wild after receiving 3 rounds of chelation therapy for extremely elevated blood lead levels. The bird was only in the wild for 2 weeks. To learn more –https://t.co/AykOTz3I1R pic.twitter.com/HoRdUQPyVn

— Yurok Tribe (@TheYurokTribe) November 22, 2024

Στις 4 Οκτωβρίου η φυλή ανέβασε το σύνολο των κονδόρων της Καλιφόρνιας στην επικράτεια των Yurok σε 18.

«Τα πάνε περίφημα», λέει η Τιάνα Γουίλιαμς, διευθύντρια του Τμήματος Άγριας Ζωής της Φυλής Yurok και μέλος του Έθνους Yurok.

«Είναι πραγματικά συναρπαστικό να βλέπουμε το σμήνος να επεκτείνεται και να αλλάζει η δυναμική του».