Για την Πελικό: Το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι διχάζει και προκαλεί

Το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι προκαλεί αντιδράσεις, μισό αιώνα μετά. Η Γαλλική Ταινιοθήκη στο Παρίσι (French Cinémathèque) ακύρωσε την προβολή της ταινίας Το Τελευταίο Τανγκό Στο Παρίσι μετά από διαμαρτυρίες οργανώσεων για τα δικαιώματα των γυναικών που επιτέθηκαν στην αίθουσα για την επιλογή της.

Στην ταινία εξελίσσεται η διαβόητη σκηνή βιασμού που γυρίστηκε χωρίς τη συγκατάθεση της ηθοποιού, Mαρία Σνάιντερ, με την επιμονή του συμπρωταγωνιστή της Μάρλον Μπράντο και του σκηνοθέτη Μπερνάρντο Μπερτολούτσι.

Η Γαλλική Ταινιοθήκη δήλωσε ότι απέσυρε την ταινία μετά από απειλές σύμφωνα με την The Guardian.

«Είμαστε κινηματογραφική αίθουσα, όχι φρούριο. Δεν μπορούμε να παίρνουμε ρίσκα με την ασφάλεια του προσωπικού και του κοινού μας», δήλωσε ο Frédéric Bonnaud, διευθυντής της Cinémathèque, που χρηματοδοτείται εν μέρει από το κράτος.

«Βίαια άτομα άρχιζαν να απειλούν και η διεξαγωγή αυτής της προβολής και της συζήτησης αποτελούσε έναν εντελώς δυσανάλογο κίνδυνο. Έτσι, έπρεπε να την ακυρώσουμε» είπε.

Το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι, που ολοκληρώθηκε το 1972 από τον σκηνοθέτη Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, είχε προγραμματισμένη προβολή  το βράδυ της Κυριακής ως μέρος μιας αναδρομικής έκθεσης του Μάρλον Μπράντο.

Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι είναι μία γαλλό-ιταλική ερωτική-δραματική ταινία, του 1972, σε σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και σε σενάριο του ιδίου και του Φράνκο Αρκάλλι.

Η ταινία επικεντρώνεται σε έναν χήρο Αμερικανό, που ταξιδεύει στο Παρίσι και συνάπτει ερωτικές σχέσεις με μία νεαρή Παριζιάνα. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Μάρλον Μπράντο, Μαρία Σνάιντερ και Ζαν-Πιερ Λεό.

Ο βιασμός της Μαρία Σνάιντερ

Η σκηνή του βιασμού κινηματογραφήθηκε όταν η Σνάιντερ ήταν 19 ετών. Όπως υποστήριξε η ίδια στη συνέχεια ένιωσε κακοποιημένη καθώς η σκηνή γυρίστηκε χωρίς ενημέρωση, προειδοποίηση ή προετοιμασία.

Οι ισχυρισμοί της διατυπώθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970 αλλά αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

«Ένιωσα βιασμένη, τόσο από τον Μάρλον όσο και από τον Μπερτολούτσι», είπε η Σνάιντερ τέσσερα χρόνια πριν από το θάνατό της το 2011. Είπε ότι η ταινία της είχε καταστρέψει τη ζωή και την είχε οδηγήσει σε χρόνια κατάχρησης ναρκωτικών.

«Αισθάνομαι ένοχος, δεν μετανιώνω»

Ο Μπερτολούτσι αργότερα απάντησε στους ισχυρισμούς επιμένοντας ότι η σκηνή δεν ήταν αυτοσχεδιασμός την ημέρα των γυρισμάτων, αλλά παραδέχτηκε ότι η  Σνάιντερ δεν είχε ενημερωθεί.

Ο σκηνοθέτης ομολόγησε ότι είχε πάρει μια «καλλιτεχνική απόφαση» και δεν την είχε ενημερώσει για να «αποτυπώσει την ειλικρινή αντίδρασή της».

«Ήθελα να ανταποκριθεί ως κορίτσι, όχι ως ηθοποιός. Αισθάνομαι ένοχος, αλλά δεν το μετανιώνω», είπε.

«Είμαστε όλες Ζιζέλ»

Η Judith Godrèche, ηθοποιός και ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος #MeToo της Γαλλίας, είχε ασκήσει κριτική στην απόφαση της Cinémathèque να προβάλει την ταινία χωρίς να έχει ενημερώσει τους θεατές για όσα είχαν συμβεί στα γυρίσματα.

«Ήρθε η ώρα να ξυπνήσετε, αγαπητή Cinémathèque, και να αποκαταστήσετε την ανθρωπιά σε μια 19χρονη ηθοποιό, να συμπεριφεθρείτε ανθρώπινα», ανάρτησε στον λογαριασμό της στο Instagram.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Judith Godreche (@judithgodreche1)

Οι κριτικοί είχαν επίσης επιτεθεί στην ώρα της προβολής, η οποία θα ερχόταν προς το τέλος της δίκης του σκηνοθέτη Christophe Ruggia, ο οποίος κατηγορείται για  σεξουαλική κακοποίηση της Adèle Haenel κατά τη διάρκεια και μετά τα γυρίσματα της ταινίας του 2002 Les Diables (The Devils ) όταν ήταν 12 ετών.

Ο Ruggia αποκάλεσε τις κατηγορίες «καθαρά ψέματα».

Αν είχε προχωρήσει, η προβολή θα έπεφτε χρονικά και με το τέλος της δίκης μαζικού βιασμού της Ζιζέλ Πελικό στη Μαζάν, στην οποία αναμένονται ετυμηγορίες και καταδίκες αργότερα αυτή την εβδομάδα.

Ο 72χρονος Ντομινίκ Πελικό αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και 20 ετών επειδή νάρκωνε τη σύζυγό του, Ζιζέλ, 73 ετών, και καλούσε αγνώστους να τη βιάσουν. Άλλοι 50 άνδρες που κατηγορούνται για βιασμό ή σεξουαλική κακοποίηση είναι κατηγορούμενοι στην πολύκροτη δίκη που έχει σοκάρει τη Γαλλία.

Η σκηνή που σοκάρει

Στη διαβόητη σκηνή της ταινίας, ο Μπράντο, ο οποίος υποδύεται έναν θλιμμένο άνδρα ονόματι Πολ, βιάζει τη Σνάιντερ, η οποία υποδύεται μια νεαρή γυναίκα ονόματι Ζαν, αυτοσχεδιάζοντας με βούτυρο ως λιπαντικό.

Ο Μπερτολούτσι και ο Μπράντο συνωμότησαν για να γυρίσουν τη σκηνή, η οποία, όπως ισχυρίστηκε η Σνάιντερ, δεν υπήρχε στο αρχικό σενάριο και έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή της.

«Ένα πρωί, ο Μπερτολούτσι παίρνει τον Μπράντο στην άκρη και του προτείνει μια σκηνή που δεν υπάρχει στο σενάριο. Οι άνδρες συμφωνούν ότι δεν πρέπει να ειπωθεί τίποτα που να σε προϊδεάζει – ότι είναι καλύτερα να σε αιφνιδιάσει εντελώς» γράφει η Βανέσα Σνάιντερ στο βιβλίο, Η Ξαδέρφη Μου Μαρία Σνάιντερ, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2018 στη Γαλλία.

Στη συνέχεια, μιλώντας σε δεύτερο πρόσωπο, υποθετικά στην ξαδέρφη της, Μαρία Σνάιντερ, συνεχίζει:

«Αισθάνθηκες μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα στο πλατό εκείνη την ημέρα, είδες συναινετικά βλέμματα μεταξύ του σκηνοθέτη, των ηθοποιών και του συνεργείου; Ή μήπως ήσουν ήδη πολύ κουρασμένη μέχρι εκείνη τη στιγμή για να αμφισβητήσεις οτιδήποτε; Ποιος σκέφτηκε το βούτυρο; Ήταν ο Μπράντο, ο Μπερτολούτσι ή και οι δύο;».

«Γύρισμα, δράση… Εσύ και ο Μπράντο είστε ξαπλωμένοι στο πάτωμα, ντυμένοι. Ξαφνικά, ο Μπράντο σε γυρίζει από την άλλη, κατεβάζει άγαρμπα το τζιν σου και, πιάνοντας ένα σωρό βούτυρο στο χέρι του, το σπρώχνει ανάμεσα στα πόδια σου, ενώ σπρώχνει τη λεκάνη του πάνω στα οπίσθιά σου. Αντιστέκεσαι, ουρλιάζεις και κλαις. Είναι αδύνατο να ξεφύγεις- το σώμα του Μπράντο σε καθηλώνει στο πάτωμα».

«Ο Μπερτολούτσι κρατάει την κάμερα προσηλωμένη στον θυμό και τον τρόμο σου. Υπάρχει μόνο μια λήψη. Δεν διαρκεί πολύ, αλλά για σένα είναι μια αιωνιότητα. Ο Μπράντο αφήνει τη λαβή του και εσύ σηκώνεσαι και τους κοιτάς και τους δύο με δολοφονική οργή. Μέσα στην οργή σου, καταστρέφεις το πλατό. Μετά, πηγαίνεις στο καμαρίνι σου και παραμένεις πεσμένη στο πάτωμα για ώρες. Ο σκηνοθέτης δεν νοιάζεται καθόλου- πήρε αυτό που ήθελε. Δεν θα μπορούσε να ονειρευτεί κάτι καλύτερο» γράφει η Γαλλίδα δημοσιογράφος και μυθιστοριογράφος, Βανέσα Σνάιντερ.

Εξαιτίας της ωμότητας και της πρόκλησης, η ταινία έγινε επιτυχία για τον Μπερτολούτσι, έφερε τον ξεχασμένο μέχρι τότε Μάρλον Μπράντο ξανά στην επικαιρότητα και κατέστρεψε τη Μαρία Σνάιντερ.

Ήταν ο «σταυρός που έπρεπε να σηκώσει» γράφει η Βανέσα Σνάιντερ.

Η Σνάιντερ πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα το 2011, ατιμασμένη από συνεργάτες και κακοποιημένη για πάντα -δημόσια.