Η Γάζα η πιο επικίνδυνη περιοχή για τους δημοσιογράφους

Ανησυχητική αύξηση των επιθέσεων σε δημοσιογράφους αποκαλύπτει η ετήσια έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF) για το 2024.

Ειδικά σε ζώνες συγκρούσεων, όπου – όπως τονίζεται -χάθηκαν  περισσότεροι από τους μισούς επαγγελματίες της ενημέρωσης που έχασαν τη ζωή τους φέτος.

Δολοφονίες δημοσιογράφων

Η Γάζα – σύμφωνα με την ίδια πηγή – ξεχωρίζει ως η πιο επικίνδυνη περιοχή στον κόσμο, με τον μεγαλύτερο αριθμό δημοσιογράφων που οι δολοφονίες τους συνδέονται με τη δουλειά τους τα τελευταία πέντε χρόνια.

Από τον Οκτώβριο του 2023, περισσότεροι από 145 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από τον ισραηλινό στρατό, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 35 των οποίων οι θάνατοι συνδέονται με τη δημοσιογραφία όπως αναφέρουν οι RSF.

Τονίζουν ακόμα ότι 550 δημοσιογράφοι είναι σήμερα φυλακισμένοι σε όλο τον κόσμο, αύξηση 7% από πέρυσι.

Σύμφωνα με τους RSF η αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους δημοσιογράφους υπό κράτηση στη Ρωσία (+8) και στο Ισραήλ (+17).

Οι μεγαλύτερες φυλακές δημοσιογράφων

Το Ισραήλ όπως αναφέρουν έγινε η τρίτη μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο για δημοσιογράφους.

Σύμφωνα με την έκθεση οι τέσσερις μεγαλύτερες φυλακές του κόσμου για δημοσιογράφους είναι η Κίνα (124, εκ των οποίων 11 στο Χονγκ Κονγκ), η Μιανμάρ (61), το    Ισραήλ (41) και η Λευκορωσία (40) που έχουν κρατούν φυλακισμένους σχεδόν τους μισούς κρατούμενους δημοσιογράφους στον κόσμο.

Αυτή η βία —που συχνά διαπράττεται από κυβερνήσεις και ένοπλες ομάδες με πλήρη ατιμωρησία— χρειάζεται άμεση απάντηση. Η RSF καλεί για επείγουσα δράση για την προστασία των δημοσιογράφων και της δημοσιογραφίας.

Οι δημοσιογράφοι δεν πεθαίνουν σκοτώνονται

«Οι δημοσιογράφοι δεν πεθαίνουν, σκοτώνονται. Δεν είναι στη φυλακή, τα καθεστώτα τους κλειδώνουν. Δεν εξαφανίζονται, απάγονται. Αυτά τα εγκλήματα —που συχνά ενορχηστρώνονται από κυβερνήσεις και ένοπλες ομάδες με πλήρη ατιμωρησία— παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και πολύ συχνά μένουν ατιμώρητα. Πρέπει να βάλουμε τα πράγματα σε κίνηση, να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ως πολίτες ότι οι δημοσιογράφοι πεθαίνουν για εμάς, να μας κρατούν ενήμερους. Πρέπει να συνεχίσουμε να μετράμε, να κατονομάζουμε, να καταδικάζουμε, να ερευνούμε και να διασφαλίζουμε ότι αποδίδεται δικαιοσύνη. Η μοιρολατρία δεν πρέπει ποτέ να νικήσει. Η προστασία όσων μας ενημερώνουν προστατεύει την αλήθεια» σημειώνει ο Τιμπό Μπρούτιν Γενικός Διευθυντής της RSF.

Ο ισραηλινός στρατός

Τόσο οι RSF όσο και η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) αποδίδουν στις ετήσιες εκθέσεις τους στον ισραηλινό στρατό, το το μεγαλύτερο ποσοστό των θανάτων δημοσιογράφων σε παγκόσμια κλίμακα το 2024.

Ο απολογισμός της ΜΚΟ, αναφέρει ότι «οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις είναι υπεύθυνες για τον θάνατο» 18 δημοσιογράφων φέτος, 16 στη Λωρίδα της Γάζας και άλλων 2 στον Λίβανο.

Πρόκειται για το ένα τρίτο του συνόλου των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν κατά την άσκηση ή εξαιτίας του επαγγέλματός τους σε διεθνές επίπεδο το 2024, που ανήλθαν σε 54 με βάση της καταμέτρηση των RSF (καταμέτρηση η οποία σταματά την 1η Δεκεμβρίου).

Στη δική της έκθεση, που δόθηκε στη δημοσιότητα την  Τρίτη, η ΔΟΔ ανέφερε από την πλευρά της πως οι μισοί και πλέον από τους δημοσιογράφους οι οποίοι σκοτώθηκαν φέτος (55 από τους 104) έχασαν τη ζωή τους στη Γάζα.

Η απάντηση του Ισραήλ

«Απορρίπτουμε αυτούς τους αριθμούς, δεν θεωρούμε ότι είναι σωστοί», ήταν η απάντηση του εκπροσώπου της ισραηλινής κυβέρνησης Δαυίδ Μένσερ σε ερώτηση του Γαλλικού Πρακτορείου.

«Ξέρουμε πως οι περισσότεροι δημοσιογράφοι στη Γάζα δρουν πιθανόν υπό την αιγίδα ης Χαμάς κι όσο δεν έχει καταστραφεί η Χαμάς δεν τους επιτρέπεται να μεταδίδουν πληροφορίες ελεύθερα», συνέχισε.

Η διαφορά στους αριθμούς

Οι ετήσιοι απολογισμοί της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων και της RSF γενικά παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις, λόγω ασυμφωνίας των μεθόδων τους.

Η RSF δεν αναφέρεται σε θανάτους δημοσιογράφων παρά μόνο αφού έχει στα χέρια της τεκμήρια ότι σκοτώθηκαν «εξαιτίας της δραστηριότητάς τους» κι όχι για λόγους «ανεξάρτητους από το επάγγελμά τους», ούτε για όσους δεν έχει ακόμη επαληθεύσει τη «σχέση με τη δουλειά τους».

Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως πέρα από τους αριθμούς, η RSF και η ΔΟΔ συμφωνούν στη εξής διαπίστωση: «η Παλαιστίνη είναι η πιο επικίνδυνη χώρα για τους δημοσιογράφους», καταγράφοντας «τον υψηλότερο αριθμό θανάτων από κάθε άλλη χώρα εδώ και πέντε χρόνια», τονίζει σήμερα η ΜΚΟ, που έχει έδρα το Παρίσι.

Συνολικά, «πάνω από 145» δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από τον ισραηλινό στρατό από τον Οκτώβριο του 2023 στη Λωρίδα της Γάζας, ανάμεσά τους «τουλάχιστον 35 κατά την άσκηση των καθηκόντων τους», κατά τη ΜΚΟ. Οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται αντίστοιχα στους 155 και στους 40 αν συμπεριληφθεί ο Λίβανος, προσθέτει η RSF, κάνοντας λόγο περί «εκατόμβης άνευ προηγουμένου».

Εγκλήματα πολέμου

Η οργάνωση επισημαίνει ακόμη πως υπέβαλε τέσσερις αναφορές στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για «εγκλήματα πολέμου σε βάρος δημοσιογράφων από τον ισραηλινό στρατό».

«Η δημοσιογραφία απειλείται με εξαφάνιση στον θύλακα της Γάζας», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Αν Μποκαντέ, διευθύντρια εκδόσεων της RSF.

Έκανε λόγο για «blackout» που έχει «πολλαπλές διαστάσεις«: πέρα από τις «ωμότητες που διαπράττονται απευθείας σε βάρος δημοσιογράφων», στη Λωρίδα της Γάζας συνεχίζει «να απαγορεύεται η πρόσβαση για πάνω από έναν χρόνο» και πλέον «ολόκληροι τομείς είναι πλέον εντελώς αδιάβατοι, επομένως δεν γνωρίζουμε τι γίνεται εκεί».

«Σφαγή»

Την ίδια στιγμή ο  Άντονι Μπελανζέρ, ο γενικός γραμματέας της ΔΟΔ, που έχει έδρα τις Βρυξέλλες, κατήγγειλε από την πλευρά του τη «σφαγή που διαπράττεται μπροστά στα μάτια του κόσμου ολόκληρου στην Παλαιστίνη».

Το Ισραήλ «προφανώς δεν στοχοποιεί δημοσιογράφους», ήταν η απάντηση του Δαυίδ Μένσερ.

Σύμφωνα με την RSF, οι τοποθεσίες που ήταν οι πιο φονικές για τους δημοσιογράφους το 2024 μετά τη Γάζα ήταν το Πακιστάν (7 νεκροί), το Μπανγκλαντές και το Μεξικό (5 σε καθεμιά χώρα).

Πέραν των δημοσιογράφων που έχασαν τη ζωή τους, η RSF καταγράφει επίσης τις φυλακίσεις επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης. Ήταν 550 σε διεθνή κλίμακα ως την 1η Δεκεμβρίου (έναντι 513 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι).

Παράλληλα 55 δημοσιογράφοι κρατούνται όμηροι το τρέχον διάστημα, από τους οποίους δύο απήχθησαν το 2024. Σχεδόν οι μισοί (25) βρίσκονται στα χέρια της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.

Ακόμα 95 δημοσιογράφοι αγνοούνται, από τους οποίους τέσσερις προστέθηκαν σε αυτόν τον τραγικό κατάλογο το 2024.

Το 2023, ο αριθμός των δημοσιογράφων οι οποίοι σκοτώθηκαν σε διεθνές επίπεδο ανερχόταν σε 45 ως την 1η Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την RSF (55 κατά τον οριστικό απολογισμό της οργάνωσης για την περασμένη χρονιά).