Γιατί οι Κούρδοι, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ είναι υπό απειλή στη Συρία

Στους λόγους που η Τουρκία επιθυμεί την εξουδετέρωση των Κούρδων στην Συρία και το κίνδυνο που αποτελεί μια σύγκρουση Κούρδων με τους υποστηριζόμενους από την Άγκυρα μαχητές για τα συμφέροντα των ΗΠΑ αναφέρεται άρθρο των New York Times.

Στο άρθρο με τίτλο «Γιατί οι Κούρδοι, σύμμαχοι της Αμερικής βρίσκονται υπό απειλή στη Συρία», οι ΝΥΤ σημειώνουν ότι ο 13χρονος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της κυβέρνησης της Συρίας και των ανταρτών μαχητών έχει λήξει. Αλλά ο κίνδυνος δεν έχει τελειώσει για τους Κούρδους της Συρίας.

Διάφορες ένοπλες φατρίες εξακολουθούν να διεκδικούν τον έλεγχο μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ. Περιλαμβάνουν τις υπό κουρδική ηγεσία Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, οι οποίες έχουν συμμαχήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την καταπολέμηση του εξτρεμιστικού Ισλαμικού Κράτους, και τον Συριακό Εθνικό Στρατό, μια πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από την Τουρκία, η οποία είναι εχθρική προς τις κουρδικές δυνάμεις.

Ο αξιόπιστος εταίρος των ΗΠΑ

Όπως επισημαίνουν οι ΝΥΤ για περισσότερο από μια δεκαετία, οι στρατιώτες υπό κουρδική ηγεσία ήταν ο πιο αξιόπιστος εταίρος της Αμερικής στη Συρία, απελευθερώνοντας πόλεις που είχαν καταληφθεί από την εξτρεμιστική οργάνωση και συλλαμβάνοντας περίπου 9.000 μαχητές της.

Αλλά η Τουρκία, η οποία συνορεύει με τη Συρία, θεωρεί εδώ και καιρό τους Κούρδους εχρούς της. Η τουρκική κυβέρνηση πιστεύει ότι οι Κούρδοι μαχητές στη Συρία είναι σύμμαχοι του αυτονομιστικού Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, ή ΡΚΚ, το οποίο πολεμά το τουρκικό κράτος εδώ και δεκαετίες.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υποστηρίζει τις ομάδες ανταρτών που ανέτρεψαν το καθεστώς Άσαντ, φαίνεται πρόθυμος να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που δημιουργεί η πολιτική αλλαγή στη Συρία για να ακολουθήσει τη δική του ατζέντα εναντίον των Κούρδων μαχητών.

Η μορφή της νέας συριακής κυβέρνησης, της οποίας ηγείται η ισλαμιστική ομάδα Hayat Tahrir al-Sham, εξακολουθεί να τελεί υπό διαμόρφωση. Αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι και αναλυτές της Μέσης Ανατολής συμφωνούν στο ότι η Τουρκία θα έχει τεράστια επιρροή.

Μειώνονται τα ερείσματα των Κούρδων

Αυτό σημαίνει ότι τα ερείσματα των κουρδικών ομάδων στα βορειοανατολικά μοιάζουν όλο και πιο «ισχνά», δήλωσε ο Wa’el Alzayat, ειδικός σε θέματα Συρίας και πρώην Αμερικανός διπλωμάτης. Η Τουρκία «θα έχει τη μεγαλύτερη επιρροή σε ό,τι συμβαίνει, και θα συμβεί, στη Συρία για το ορατό μέλλον», είπε.

Καθώς η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ και οι σύμμαχοί της πήραν τον έλεγχο από τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, «έφεραν μαζί τους μια παλίρροια τουρκικής δύναμης και επιρροής στο μέλλον της Συρίας», δήλωσε ο Νίκολας Χέρας, ανώτερος αναλυτής στο Ινστιτούτο New Lines.

Το διακύβευμα

Σύμφωνα με τους ΝΥΤ το υψηλό διακύβευμα για τους Κούρδους και για τις δυτικές δυνάμεις που είναι αποφασισμένες να αποτρέψουν μια νέα απειλή του ISIS, φωτίστηκε νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα. Ακόμη και όταν η Hayat Tahrir al-Sham και οι σύμμαχοί της ανέλαβαν την εξουσία, οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία αντάρτες επιτέθηκαν στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, με την υποστήριξη των τουρκικών αεροπορικών επιδρομών και των πυρών πυροβολικού.

Ο διοικητής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, στρατηγός Mazloum Abdi, δήλωσε στους New York Times ότι αναγκάστηκε να εκτρέψει μαχητές που υπερασπίζονταν τις φυλακές που κρατούνται κατηγορούμενα μέλη του ISIS για να πολεμήσουν τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία μαχητές.

Τώρα, προέβλεψε ο κ. Heras, οι Άραβες που είχαν ενταχθεί στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις για να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσαν να διαλυθούν ή να αυτομολήσουν σε άλλες ομάδες ανταρτών, υπό την πίεση της Τουρκίας και της Hayat Tahrir al-Sham. Αυτό θα αποδυνάμωνε περαιτέρω τις κουρδικές δυνάμεις.

Το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο

Το καλύτερο σενάριο για τους Κούρδους, είπαν αξιωματούχοι και αναλυτές, θα μπορούσε να τους δει να λαμβάνουν αρκετή υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να εξασφαλίσουν τα εδάφη που κατέχουν στη βορειοανατολική Συρία.

Όπως αναφέρουν οι ΝΥΤ αυτό θα μπορούσε να τους δώσει μοχλό πίεσης προς τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό για να επιδιώξουν ένα πλήρως αυτόνομο κράτος, κάτι που οι μειονοτικοί Κούρδοι στη Συρία επιδιώκουν εδώ και καιρό.

Στη χειρότερη περίπτωση, οι Κούρδοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια εν θερμώ σύγκρουση με τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία μαχητές, να αναγκαστούν να παραχωρήσουν τον έλεγχο τουλάχιστον μέρους της πλούσιας σε πετρέλαιο επικράτειάς τους και, αν ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αποφασίσει να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα, χάνοντας ζωτικής σημασίας βοήθεια στο έδαφος.

Ο ρόλος της Αμερικής στη Συρία θα είναι καθοριστικός

«Πρέπει πραγματικά να υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία κατάπαυσης του πυρός/ειρήνης μεταξύ των Τούρκων και των Κούρδων με την οποία να μπορούν να συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές», δήλωσε η Natasha Hall, ειδικός σε θέματα Συρίας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν αγωνίζεται να διαπραγματευτεί ακριβώς αυτό πριν αποχωρήσει από τη διοίκηση τον επόμενο μήνα.

Μετά από συναντήσεις στην Τουρκία την περασμένη εβδομάδα, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε το Σάββατο ότι «το να βεβαιωθούμε ότι το ISIS είναι στο κουτί» παραμένει επείγουσα προτεραιότητα στη Συρία. Είπε ότι οι Κούρδοι μαχητές «παίζουν κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια αυτής της αποστολής».

Αλλά η διπλωματική ισορροπία που αντιμετώπιζε ήταν σαφής: Οι συναντήσεις του στην Τουρκία περιλάμβαναν συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι «οποιοδήποτε παρακλάδι του ΡΚΚ στη Συρία δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμος εταίρος».

Και την Παρασκευή, όπως υπενθυμίζουν οι ΝΥΤ ο κ. Φιντάν αναφέρθηκε αιχμηρά στο PΚΚ καθώς περιέγραφε τις προσπάθειες να μην επιτρέψουν στις τρομοκρατικές οργανώσεις να εκμεταλλευτούν το πολιτικό χάος στη Συρία.

Η αμερικανική επιρροή

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η αμερικανική διπλωματία έχει επιρροή.

Την περασμένη εβδομάδα, ένας Αμερικανός διοικητής, ο στρατηγός Michael E. Kurilla, επισκέφθηκε τη βορειοανατολική Συρία, όπου βρίσκονται 900 Αμερικανοί στρατιώτες. Λίγες ώρες αργότερα, ανακοινώθηκε κατάπαυση του πυρός μεταξύ των κουρδικών δυνάμεων και μιας υποστηριζόμενης από την Τουρκία ομάδας ανταρτών, γνωστής ως Συριακός Εθνικός Στρατός, στη βόρεια πόλη Μανμπίτζ, όπου οι δύο πλευρές συγκρούονται συχνά.

Ο στρατηγός Αμπντί, ο διοικητής των Κούρδων, δήλωσε στο X ότι η εκεχειρία επετεύχθη με τη μεσολάβηση των Αμερικανών. Σύμφωνα με τη συμφωνία, είπε, οι κουρδικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τη Μανμπίτζ, μια πόλη με αραβική πλειοψηφία, την οποία κατέλαβαν από το Ισλαμικό Κράτος το 2016, αλλά έκτοτε έχει γίνει εστία ανάφλεξης μεταξύ των μαχόμενων φατριών που μάχονται για τον έλεγχο. Αλλά ο ίδιος και άλλοι Κούρδοι της Συρίας ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι η υποχώρησή τους από τη Μανμπίτζ είναι μόνο η αρχή.

Το Κομπάνι θα μπορούσε να είναι το επόμενο σημείο ανάφλεξης

Την περασμένη Τρίτη, ένας ανώτερος αξιωματικός της Hayat Tahrir al-Sham δήλωσε ότι τοπικές φυλές που συμμαχούν με την ομάδα του πήραν τον έλεγχο της ανατολικής πόλης Deir al-Zour από Κούρδους μαχητές που είχαν επικρατήσει ενώ οι δυνάμεις του κ. al-Assad κατέρρευσαν λίγες ημέρες νωρίτερα.

Και τις ημέρες που ακολούθησαν, οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία αντάρτες έχουν επανειλημμένα συγκρουστεί με τις κουρδικές δυνάμεις στην περιοχή γύρω από τον ποταμό Ευφράτη.

Ο κ. Heras, ο αναλυτής της New Lines, είπε ότι πιστεύει ότι αυτές οι αψιμαχίες θα μπορούσαν να είναι στρατιωτικές προετοιμασίες για μια εισβολή στο Κομπάνι, μια πόλη που αποτελείται κατά πλειοψηφία από Κούρδους.

Η πόλη, ακριβώς νότια των τουρκικών συνόρων, έχει βαθιά συναισθηματική σημασία για τις κουρδικές δυνάμεις, οι οποίες πολέμησαν μαζί με τα αμερικανικά στρατεύματα για να την ανακτήσουν μετά από τετράμηνη πολιορκία του Ισλαμικού Κράτους που ξεκίνησε στα τέλη του 2015.

Ο στρατηγός Αμπντί φαίνεται τώρα να προετοιμάζεται για μια πιθανή εισβολή των μαχητών συμμάχων της Τουρκίας. Ο κ. Heras δήλωσε ότι οι κάτοικοι εγκαταλείπουν το Κομπάνι κατά χιλιάδες, παρά την επισφαλή συμφωνία εκεχειρίας την περασμένη εβδομάδα που είχε ως στόχο να κερδίσει χρόνο για διαπραγματεύσεις.

Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την κρίση στη Συρία

«Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την κρίση στη Συρία για να αποσταθεροποιήσει την περιοχή και να καταλάβει τα εδάφη μας, ενώ ισχυρίζεται ότι πολεμάει τρομοκράτες», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο Σινάμ Σέρκανι Μοχάμαντ, επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας των Κούρδων μαχητών στην Ουάσινγκτον. «Αλλά δεν είμαστε τρομοκράτες, είμαστε δημοκρατικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ».

Ο Τζέιμς Φ. Τζέφρι, πρώην Αμερικανός πρεσβευτής στην Τουρκία, ο οποίος ήταν επικεφαλής απεσταλμένος για τη Συρία κατά την πρώτη διακυβέρνηση του κ. Τραμπ, δήλωσε ότι οποιαδήποτε εισβολή στο Κομπάνι θα παραβίαζε μια συμφωνία του 2019 που διαπραγματεύτηκαν οι ΗΠΑ για την αποκλιμάκωση, «και είτε γίνει από τους Τούρκους, είτε γίνει από συριακές δυνάμεις που συνδέονται με τους Τούρκους, δεν έχει καμία διαφορά».

Εν τω μεταξύ, ο στρατηγός Abdi προσπάθησε να ενισχύσει τη σχέση των Κούρδων μαχητών με τη Hayat Tahrir al-Sham, λέγοντας ότι επιδιώκει απευθείας σχέσεις με τους ηγέτες της ομάδας.

Αξιωματούχοι και αναλυτές  όπως επισημαίνουν οι ΝΥΤ δήλωσαν ότι η Τουρκία μπορεί να περιμένει μέχρι να κλειδώσουν τα συμφέροντά της με τη νέα συριακή κυβέρνηση προτού αποφασίσει αν θα εξαπολύσει μια ολοκληρωτική στρατιωτική επίθεση εναντίον των κουρδικών δυνάμεων.

Μπορεί επίσης να παρακολουθεί μέχρι να δει αν ο κ. Τραμπ θα αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα και πώς η κυβέρνησή του θα αντιμετωπίσει τον κ. Ερντογάν, έναν ομοϊδεάτη ισχυρό άνδρα του οποίου η σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξε συχνά θυελλώδης.

Προειδοποίηση

Το άρθρο καταλήγει με την προειδοποίηση του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι είναι έτοιμος να προωθήσει οικονομικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, εάν επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις, κάτι που, όπως είπε, θα «υποκινούσε μια απόδραση από τη φυλακή του ISIS». Και πρόσθεσε: «Εάν η Τουρκία αναλάβει στρατιωτική δράση κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, θα θέσει σε δραματικό κίνδυνο τα συμφέροντα της Αμερικής».