Απερίσκεπτα άστρα βρέθηκαν να γυροφέρνουν τη μαύρη τρύπα του Γαλαξία

Σαν πρόβατα που ξύνονται στη γκλίτσα του τσοπάνη, δύο νεαρά άστρα βρέθηκαν να περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο σε μικρή απόσταση από έναν θανάσιμο κίνδυνο, την πελώρια μαύρη τρύπα που κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία.

Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στο Nature Coommunications προκάλεσε έκπληξη στους ερευνητές, οι οποίοι πίστευαν ότι το πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο της μαύρης τρύπας θα ανάγκαζε τα δύο άστρα του ζεύγους είτε να χωρίσουν είτε να συγχωνευτούν.

«Τα αποτελέσματα μού προκάλεσαν έκπληξη» σχολίασε στον δικτυακό τόπο του Science ο Τούαν Ντο, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες που δεν συμμετείχε στη μελέτη.

«Δείχνει ότι, παρόλο που παρακολουθούμε αυτή τη μικρή περιοχή του ουρανού εδώ και δεκαετίες, πάντα υπάρχει περιθώριο για νέες ανακαλύψεις» είπε.

Όπως όλοι οι γαλαξίες, ο δικός μας «Μίλκι Ουέι» κρύβει στο κέντρο του μια «υπέρμαζη» μαύρη τρύπα, με μάζα 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, γνωστή στους αστρονόμους ως Τοξότης Α* ή Sgr A*.

H θέση του δυαδικού συστήματος D9 σε σχέση με τη μαύρη τρύπα (Sgr A*) στο γαλαξιακό κέντρο ( Peißker et al.; S. Guisard/European Southern Observatory)

Η ύπαρξή της επιβεβαιώθηκε πριν από περίπου δύο δεκαετίες εξετάζοντας τις κινήσεις άστρων που γυροφέρνουν το αόρατο τέρας με μεγάλη ταχύτητα –οι κινήσεις αυτές θα ήταν αδύνατο να εξηγηθούν αν δεν υπήρχε ένα αντικείμενο μεγάλης μάζας που τα επηρέαζε με το βαρυτικό πεδίο του.

Τα νεογέννητα άστρα που περιγράφει η νέα μελέτη είναι μέλη του «σμήνους S», της ομάδας άστρων που γυροφέρνουν τον Τοξότη Α. Η διεθνής ομάδα που υπογράφει τη νέα μελέτη διαπίστωσε ότι το φως του ζεύγους, ή δυαδικού συστήματος στην αστρονομική ορολογία, αλλάζει περιοδικά καθώς τα άστρα κινούνται το ένα γύρω από το άλλο και ενίοτε πλησιάζουν ή απομακρύνονται σε σχέση με τη Γη.

Το δυαδικό σύστημα, το οποίο οι ερευνητές βάφτισαν D9, αποτελείται από δύο νεαρά άστρα ηλικίας μικρότερης των 3 εκατ. ετών, από τα οποία το ένα έχει 2,8 φορές τη μάζα του Ήλιου και το δεύτερο 0,7 φορές.

Η ανάλυση υποδεικνύει μάλιστα ότι τα δύο άστρα σχηματίστηκαν κοντά στη μαύρη τρύπα και δεν μετανάστευσαν κοντά της από μεγάλες αποστάσεις.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η αστρογένεση και ο σχηματισμός δυαδικών συστημάτων είναι εφικτά ακόμα και στο βίαιο περιβάλλον γύρω από υπέρμαζες μαύρες τρύπες.

«Οι μαύρες τρύπες δεν είναι τόσο καταστροφικές όσο νομίζαμε» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Φλόριαν Πάισκερ του Πανεπιστημίου της Κολωνιας, επικεφαλής της μελέτης.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το ζευγάρι δεν αναμένεται να ζήσει πολύ: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της μελέτης, η θανάσιμη έλξη του Τοξότη Α* είναι έτοιμη να διαλύσει το δυαδικό σύστημα από στιγμή σε στιγμή.

Ίσως σε ένα εκατομμύριο χρόνια, ίσως αύριο.