Πώς κατέληξε ο Άγιος Βασίλης να φορά κόκκινα;

Αν σκεφτεί κανείς τον Άγιο Βασίλη στις μέρες μας, σίγουρα θα τον φανταστεί ως ένα γεματούλη κύριο με μακριά λευκά γένια, που φορά κόκκινη στολή με λευκές γούνινες λεπτομέρειες και μαύρες μπότες.

Αυτό είναι το… πρότυπο του ανθρώπου που φέρνει τα δώρα στα παιδιά και κάνει κάθε σπίτι χαρούμενο. Όμως ήταν πάντα έτσι;

Οι πρωτοπόροι

Οι πρώτοι «Άη Βασίληδες» ήταν ο πρωτοχριστιανός επίσκοπος Άγιος Νικόλαος, ο Ολλανδός επίσκοπος Sinterklaas, ο Γάλλος Père Noël που σημαίνει «μπαμπάς Χριστούγεννα», αλλά και το μωρό Christkindl των Γερμανών που δίνει δώρα.

Ωστόσο, ο Άγιος Βασίλης του αγγλοσαξονικού κόσμου ξεκίνησε να διαμορφώνεται γύρω στο 1820, ενώ εξελίχθηκε μέσα από τη λαϊκή εικονογράφηση και την… ποίηση!

Άλλωστε, το σημερινό πρότυπο του Άη Βασίλη, με τη μορφή που παρουσιάζεται παντού σήμερα, έγινε κανόνας μετά το ποίημα του Clement Clarke Moore «A Visit from St. Nicholas» (γνωστό και ως «Twas the Night Before Christmas») του 1823.

Ωστόσο, όπως τόνισε ο ιστορικός και… βιογράφος του Santa Claus, Gerry Bowler μιλώντας στο CNN, «χρειάστηκαν περίπου 80 χρόνια για να καταλήξουν οι Αμερικανοί καλλιτέχνες στην ένδυση του Άγιου Βασίλη. Μέχρι τότε μπορούσες να τον ντύσεις με οποιοδήποτε χρώμα, με κάθε είδους ρόμπες και παραλλαγές τους».

Η κόκκινη στολή

Αρχικά υπήρξαν διάφορες εικονογραφήσεις του «Άη Βασίλη», όπως εκείνη του Αγίου Νικολάου με την παραδοσιακή φορεσιά σε κίτρινο χρώμα του επισκόπου ή η πρώτη ζωγραφιά του σκιτσογράφου του Harper’s Weekly, Thomas Nast ο οποίος τον φαντάστηκε με μια στολή με αστέρια και ρίγες καθώς μοίραζε δώρα σε στρατιώτες το 1863.

Ωστόσο, ο Nast το 1881 δημιουργεί την εικόνα που έμελλε να καθορίσει όσο καμία άλλη την εικόνα του αγίου που φέρνει τα δώρα στα παιδιά. Τον ζωγραφίζει με κόκκινη στολή, με μια χαρακτηριστική μαύρη ζώνη στη μέση και λευκή γενειάδα.

Στη συνέχεια, υπήρξαν και άλλοι σκιτσογράφοι που αποτύπωσαν με τον ίδιο τρόπο τον… Άγιο, όπως οι καλλιτέχνες Norman Rockwell και J.C. Leyendecker που τον σχεδίασαν για το The Saturday Evening Post.

Η εταιρεία αναψυκτικών

Αν και αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι στην εικόνα του Άη Βασίλη έπαιξε ρόλο δημοφιλής εταιρεία αναψυκτικών, φαίνεται ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Οι πρώτες διαφημίσεις της εταιρείας με χριστουγεννιάτικα θέματα ξεκίνησαν δεκαετίες μετά τα σκίτσα του Άη Βασίλη, το 1931. Τότε ο Haddon Sundblom σχεδίασε τον Άη Βασίλη για την εταιρεία, με τον ίδιο να τονίζει ότι επηρεάστηκε και αυτός από το ποίημα του Clement Clark Moore.

«Πιστεύω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι η εταιρεία αναψυκτικών είχε κάποια σχέση με την καθιέρωση της ερυθρόλευκης στολής του Άγιου Βασίλη… το βλέπετε σίγουρα σε όλο το διαδίκτυο», είπε ο Bowler στο CNN.

«Αλλά δεν είναι αλήθεια. Η εμβληματική στολή του Άγιου Βασίλη είχε (καθοριστεί) δεκαετίες πριν» συμπλήρωσε ο ιστορικός, εξηγώντας ότι δεν ήταν η πρώτη εταιρεία που είχε χρησιμοποιήσει τον Άη Βασίλη για την προώθηση των προϊόντων της. Είχε προηγηθεί η White Rock Beverages κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.