Κοινωφελής εργασία: Θετικό πρόσημο από την εφαρμογή της – Οι φορείς που έχουν ενταχθεί

Θετικό πρόσημο έχει αποκτήσει ο νεοπαγής θεσμός της παροχής κοινωφελούς εργασίας που αποτελεί μια εναλλακτική μορφή έκτισης της ποινής που έχει θεσμοθετηθεί με στόχο οι δράστες ήσσονος σημασίας ποινικών αδικημάτων να μην οδηγούνται στη φυλακή αλλά να εκτίουν την ποινή τους παρέχοντας κοινωφελή εργασία με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.

Τα πρώτα στοιχεία από την εφαρμογή της παροχής Κοινωφελούς Εργασίας έως σήμερα, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι θετικά καθώς έχουν ενταχθεί 216 Φορείς του Δημοσίου Τομέα, ανάμεσά τους Ο.Τ.Α πρώτου βαθμού και Περιφέρειες, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, Δικαστήρια και Εφορείες Αρχαιοτήτων.

Μεταξύ αυτών είναι ο Δήμος Αθηναίων, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Ιωαννίνων, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Γενικό Νοσοκομείο Διδυμοτείχου, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης, το Πρωτοδικείο Χαλκίδας, ο Δήμος Καστοριάς, ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, και άλλοι Φορείς του Δημοσίου Τομέα, καλύπτοντας γεωγραφικά όλες τις περιοχές της Χώρας.

Συγκεκριμένα οι Φορείς αυτοί προσφέρουν 2.863 θέσεις απασχόλησης σε τομείς καθαριότητας πρασίνου, φύλαξης κ.α. Ήδη από την 1η Μαΐου 2024, παρέχεται κοινωφελής εργασία από 243 καταδικασθέντες, βάσει δικαστικής απόφασης που τους επέβαλε την παροχή της και κατόπιν αίτησης των τελευταίων, σε φορείς κοινής ωφέλειας που έχουν δεσμευτεί μέσω της πρότυπης ψηφιακής πλατφόρμας του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Μεταξύ αυτών είναι: ο Δήμος Αθηναίων, το Εφετείο Αθηνών, ο Δήμος Καρδίτσας, ο Δήμος Καβάλας, ο Δήμος Λοκρών κ.α.

Τι λέει ο υπουργός Δικαιοσύνης

Για τον θεσμό της κοινωφελούς εργασίας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Γιώργος Φλωρίδης, τόνισε:

«Με τις αλλαγές του νέου Ποινικού Κώδικα, η πολιτεία προχώρησε σε μια τολμηρή μεταρρύθμιση συστηματικής καταπολέμησης της μικρής και μεσαίας εγκληματικότητας και αντιστροφής του κλίματος της ατιμωρησίας που είχε καλλιεργηθεί τα προηγούμενα χρόνια.

Βασικό εργαλείο αυτής της πολιτικής είναι η έκτιση των ποινών. Ποινή όμως δεν σημαίνει υποχρεωτικά φυλάκιση. Η πολιτεία προβλέπει εναλλακτικές μορφές έκτισης των ποινών με κυριότερη την παροχή κοινωφελούς εργασίας.

Για τις καταδίκες σε ποινές φυλάκισης μέχρι 2 έτη, δίνεται η δυνατότητα μετατροπής τους σε παροχή κοινωφελούς εργασίας».

Παράλληλα ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε: «Η εφαρμογή του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας υπηρετεί δύο ζητούμενα: Την πρόληψη και αποτροπή της παραβατικότητας και την αναμόρφωση και την ομαλή επανένταξη του παραβάτη μέσω της παροχής εργασίας σε τομείς κοινωνικού ενδιαφέροντος και προσφοράς, όπως Νοσοκομεία, κοινωνικές υπηρεσίες των Ο.Τ.Α κ.ά.

Τον εναλλακτικό αυτό τρόπο έκτισης των μικρών ποινών, που θεσμοθετήθηκε στην Ελλάδα το 1997 αλλά 27 χρόνια παρέμεινε μέτρο ανενεργό, η κυβέρνηση αναμόρφωσε θεσμικά και κυρίως
έθεσε σε εφαρμογή προς όφελος της δικαιοσύνης και των πολιτών».

Η παροχή Κοινωφελούς Εργασίας, όπως προβλέπεται στον Ποινικό Κώδικα και εφαρμόζεται από την 23η Φεβρουαρίου 2024, επιβάλλεται από το Δικαστήριο, ως κύρια ποινή σε πλημμελήματα για τα οποία προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως 2 έτη αλλά και ως εναλλακτικός τρόπος έκτισης ποινής φυλάκισης, αν το δικαστήριο κρίνει ότι ο εγκλεισμός του καταδικασθέντος σε σωφρονιστικά καταστήματα, δεν θα είναι αναγκαίος για να τον αποτρέψει από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.

Ο θεσμός αυτός αποτελεί ένα σημαντικό εκσυγχρονιστικό παράγοντα του ελληνικού δικαιϊκού συστήματος και θεωρείται ιδανικός για την πρόληψη και την καταπολέμηση της
εγκληματικότητας μεσαίας κλίμακας, εξυπηρετώντας κοινωνικούς, πολιτιστικούς και επιστημονικούς σκοπούς.

Αναλογική ποινή

Ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης, κ. Ιωάννης Μπούγας, ανέφερε επ’ αυτού πως «O θεσμός βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάγκη να επιβληθεί μία δίκαιη ποινή που θα εκλαμβάνεται ως ορθή και αναλογική, όχι μόνο από την έννομη τάξη, την κοινωνία και το θύμα, αλλά από τον ίδιο τον καταδικασθέντα, διότι συνεισφέρει στην πρόληψη της υποτροπής, στην αντεγκληματική πολιτική και στην παροχή μετασωφρονιστικής αρωγής.

Ο συγκεκριμένος τρόπος έκτισης ποινών, γίνεται προς όφελος της κοινότητας που υπέστη την εγκληματική προσβολή, καθότι επιδιώκεται να καταδειχθεί, στο μεν δράστη το κοινωνικά επιβλαβές της πράξης του, στη δε κοινωνία, ότι υπάρχει και άλλη λύση για την καταστολή της παραβατικότητας. Η δικαιοσύνη στοχεύει στην αντιμετώπιση του καταδικασθέντα με την παιδαγωγική προσέγγιση της συμμετοχής του σε κοινωφελείς δραστηριότητες, με σκοπό την κοινωνική του επανένταξη και την καλλιέργεια των δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων του, ταυτόχρονα σε ένα υγιές και μη ανταγωνιστικό επαγγελματικό πεδίο.»

Το πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα καθώς και οι Φορείς στους οποίους παρέχεται η κοινωφελής εργασία ρυθμίζεται ειδικότερα με Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών.

Ειδικότερα, ως Φορείς παροχής κοινωφελούς εργασίας ορίζονται εκείνοι, που δύνανται να αξιοποιούν προς όφελός τους την παρεχόμενη από τους καταδικασθέντες κοινωφελή εργασία, κατ’ εφαρμογή των ειδικότερων διατάξεων της δικαστικής απόφασης.

Ως εκ τούτου, η έγκριση των υπό ένταξη φορέων στην ψηφιακή εφαρμογή με την ταυτόχρονη πιστοποίηση της συνδρομής των προϋποθέσεων του νόμου προς τούτο, γίνεται από συσταθείσα κατά
τις προβλέψεις της ΚΥΑ επιτροπή παρακολούθησης στην οποία προεδρεύει ο εκάστοτε Εισαγγελέας εκτέλεσης Ποινών Αθηνών και έχει ως αντικείμενο τη γενικότερη εποπτεία της εύρυθμης λειτουργίας του θεσμού.

Αντιστοίχως, η ψηφιακή πλατφόρμα παροχής κοινωφελούς εργασίας ήδη λειτουργεί και υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τα στοιχεία του κάθε Φορέα και των διαθέσιμων θέσεων εργασίας που
παρέχονται με αναλυτική περιγραφή τους.