Ερευνητές διάβασαν βουλωμένο γράμμα σε χριστιανικό φυλαχτό του 3ου αιώνα

Ένα μικρό ασημένιο φυλαχτό που ανακαλύφθηκε στη Γερμανία προσφέρει νέα στοιχεία για την εξάπλωση του χριστιανισμού στην Ευρώπη την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εκτιμούν οι επιστήμονες που αποκρυπτογράφησαν το κείμενό του.

Το ασημένιο αντικείμενο, μήκους 3,5 εκατοστών, βρέθηκε το 2018 δίπλα σε έναν σκελετό του ρωμαϊκού νεκροταφείου της Νίδα έξω από τη Φρανκφούρτη, έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του κρατιδίου της Έσσης. Πιθανότατα φοριόταν περασμένο σε κορδέλα γύρω από τον λαιμό.

Μέχρι πρόσφατα, όμως, κανείς δεν είχε μελετήσει ένα φύλλο αλουμινίου που κρυβόταν μέσα στο ασυνήθιστο αντικείμενο. Ήταν τόσο εύθραυστο που οι αρχαιολόγοι φοβούνταν ότι θα διαλυόταν αν επιχειρούσαν να το ξετυλίξουν.

Το κείμενο περιέχει απόσπασμα της Επιστολής προς Φιλιππησίους του Αγίου Παύλου

Το 2019, ακτινογραφίες έδειξαν ότι το φύλλο έφερε χαραγμένες λέξεις. Πέρασαν όμως πέντε ακόμα μέχρι να βρουν τρόπο να το αποκρυπτογραφήσουν οι ερευνητές του Αρχαιολογικού Μουσείου της Φρανκφούρτης.

Μοντέλο του αλουμινένιου φύλλου που αποτυπώνει το ανάγλυφο των χαρακτήρων (LEIZA, Mainz/I. Calandra and J. Stelzner)

Σε συνεργασία με ειδικούς του Κέντρου Αρχαιολογίας «Λάιμπνιτς» στο Μάινζ (LEIZA), οι ερευνητές υπέβαλαν το αλουμινένιο φύλλο σε αξονική τομογραφία.

«Η πρόκληση ήταν ότι το φύλλο αλουμινίου ήταν τυλιγμένο. Έπειτα από περίπου 1800 χρόνια, ήταν επίσης τσαλακωμένο και πατικωμένο. Χρησιμοποιώντας αξονικό τομογράφο, μπορέσαμε να το σκανάρουμε σε πολύ υψηλή ανάλυση και να δημιουργήσουμε ένα τρισδιάστατο μοντέλο» εξήγησε ο Ιβάν Καλάντρα, επικεφαλής του εργαστηρίου απεικόνισης στο LEIZA.

Χάρη στο τρισδιάστατο μοντέλο, η ομάδα μπόρεσε να ξετυλίξει εικονικά το φύλλο και να διακρίνει 18 γραμμές λατινικού κειμένου με πολλαπλές αναφορές στον Ιησού και τον Άγιο Τίτο, μαθητή του Αγίου Παύλου.

Δεδομένου ότι ο τάφος όπου βρέθηκε το φυλαχτό χρονολογείται μεταξύ του 230 και του 270 μ.Χ.. το αντικείμενο είναι η αρχαιότερη ένδειξη χριστιανικής πίστης βόρεια των Άλπεων, λένε οι αρχαιολόγοι. Οι αμέσως επόμενες ενδείξεις είναι περίπου μισό αιώνα νεότερες.

Την εποχή της ταφής, ο χριστιανισμός γινόταν όλο και πιο δημοφιλής στην Ευρώπη, αν και παρέμενε ριψοκίνδυνο να δηλώνει κανείς ανοιχτά χριστιανός.

Ο νεκρός άνδρας, ηλικίας 35-45 ετών, φαίνεται πως ήθελε να πάρει την πίστη του μαζί του στον τάφο.

Το αλουμινένιο φύλλο «είναι μια από τις αρχαιότερες ενδείξεις που διαθέτουμε για την διάδοση της Καινής Διαθήκης στην ρωμαϊκή Γερμανία, δεδομένου ότι παραθέτει απόσπασμα της Επιστολής προς Φιλιππησίους 2:10-11 σε λατινική μετάφραση» δήλωσε ο Βόλφραμ Κίντσιγκ του Πανεπιστημίου της Βόννης, ο οποίος συμμετείχε στην προσπάθεια αποκρυπτογράφησης.

«Πρόκειται ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που δείχνει πώς οι βιβλικές ρήσεις χρησιμοποιούνταν στη μαγεία για την προστασία των νεκρών» είπε.