Κονστάντσε Γκάιγκερ: Το παιδί θαύμα του 19ου αιώνα

Η Βιέννη έχει ήδη αρχίσει να γιορτάζει τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τη γέννηση του Γιόχαν Στράους του νεότερου, γνωστού ως βασιλιά του βαλς. Όμως, στο κατώφλι περιμένει η Κονστάντσε Γκάιγκερ, η οποία επίσης συνέθεσε με επιτυχία για το είδος. Το «Ferdinandus Waltz», που φιλοτέχνησε όταν ήταν 12 ετών, πρόκειται να αποτελέσει το πρώτο έργο γυναίκας συνθέτριας που θα παρουσιάσει η Φιλαρμονική της Βιέννης στην πρωτοχρονιάτικη συναυλία της την επόμενη εβδομάδα.

Η Γκάιγκερ άρχισε να παρουσιάζει τις δικές της συνθέσεις όταν ήταν 8 ετών, κερδίζοντας την προσοχή του Τύπου στη Βιέννη και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στα έργα της είναι ένα γαμήλιο εμβατήριο για τη μέλλουσα αυτοκράτειρα Ελισάβετ, όταν έφτασε με τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ Α’ στο Νούσντορφ (σημερινό προάστιο της Βιέννης) το 1854.

«Είναι δίκαιο να προβλέψει κανείς ότι αυτό το παιδί θα έχει μέλλον καθώς είναι εξαιρετικά προικισμένο, από τη φύση του, με ταλέντο», ανέφερε το παριζιάνικο περιοδικό Revue et Gazette Musicale

«Κάθε τμήμα των βαλς της είναι κάτι ξεχωριστό», δήλωσε σε συνέντευξη του o Ρέιμουντ Λίσι, ο οποίος κυκλοφόρησε πρόσφατα την βιογραφία: «There Is a Magic to This Child Prodigy! Constanze Geiger: Composer, Pianist, Actress From Vienna». Μάλιστα, τα παρομοίασε με πραλίνες, ένα ιδιαίτερα εκλεπτυσμένο γλυκό.

Φωτογραφία: Wikimedia Commons

Από το Παρίσι στη Βιέννη

Τα έργα δημοσιεύτηκαν ως παρτιτούρες για πιάνο που έπρεπε να διασκευαστούν για ορχήστρα (ο Αυστριακός μαέστρος Βόλφγκανγκ Ντέρνερ ανέλαβε το έργο για το Πρωτοχρονιάτικο κονσέρτο). Ο Λίσι έχει επίσης διασκευάσει εννέα άλλες συνθέσεις της – τέσσερα βαλς, τρία εμβατήρια και δύο πόλκες για κουαρτέτο εγχόρδων – οι οποίες εκτελέστηκαν από μέλη της Φιλαρμονικής της Βιέννης και βιντεοσκοπήθηκαν προκειμένου να ανέβουν διαδοχικά στο YouTube μέχρι το τέλος Ιανουαρίου.

Ενώ οι εφημερίδες The Wanderer και Theaterzeitung ήταν σταθερά ευνοϊκές (η οικογένεια είχε διασυνδέσεις με τη συντακτική ομάδα της τελευταίας), οι εφημερίδες The Humorist, Illustrirte Zeitung και άλλες ήταν γενικά εχθρικές

Οι δραστηριότητες της Γκάιγκερ ήταν συνυφασμένες με εκείνες κορυφαίων προσωπικοτήτων της κλασικής μουσικής της εποχής εκείνης, συμπεριλαμβανομένων των Στράους. Η ιστορία της αποκαλύπτει επίσης ότι το φύλο της δεν δημιουργούσε εμπόδια- αν μη τι άλλο, σύμφωνα με το Λίσι, το γεγονός ότι ήταν γυναίκα θεωρούνταν γοητευτικό.

Το 1845, η «Preghiera» παρουσιάστηκε στο Παρίσι από τον τενόρο Alexis Dupont, ο οποίος είχε παρουσιάσει έργα των Τζοακίνο Ροσσίνι και Φρομεντάλ Αλεβί. «Είναι δίκαιο να προβλέψει κανείς ότι αυτό το παιδί θα έχει μέλλον καθώς είναι εξαιρετικά προικισμένο, από τη φύση του, με ταλέντο», ανέφερε το παριζιάνικο περιοδικό Revue et Gazette Musicale.

Δύο χρόνια αργότερα, οι τραγουδιστές της όπερας Ραφαέλε Μιράτε και Φελίς Βαρέσι – και οι δύο είχαν στενές σχέσεις συνεργασίας με τους Γκαετάνο Ντονιτσέττι και Τζουζέπε Βέρντι – παρουσίασαν το «Duettino for Tenor and Bass» της στο Αυτοκρατορικό Παλάτι της Βιέννης.

«Μεθυσμένη πέστροφα»

Στον Τύπο της Βιέννης, η Γκάιγκερ έγινε αντικείμενο τόσο επαίνων όσο και χλευασμού. Ενώ οι εφημερίδες The Wanderer και Theaterzeitung ήταν σταθερά ευνοϊκές (η οικογένεια είχε διασυνδέσεις με τη συντακτική ομάδα της τελευταίας), οι εφημερίδες The Humorist, Illustrirte Zeitung και άλλες ήταν γενικά εχθρικές. Το 1848, η εφημερίδα The Humorist συνέκρινε ένα πένθιμο εμβατήριο της με το γάμο μιας «μεθυσμένης πέστροφας και μιας ραγισμένης δερμάτινης μπότας».

Ο Λίσι εξήγησε ότι, σύμφωνα με τα πρότυπα της εποχής, ήταν ύποπτο το γεγονός ότι η Γκάιγκερ δεν έγραψε ποτέ κουαρτέτο εγχόρδων, συμφωνία, σονάτα ή όπερα.

Στα 18 της έκανε ένα διάλειμμα από τη σκηνή και το 1860, λίγο πριν από τα 25α γενέθλιά της, γέννησε έναν γιο. Ο γάμος της με τον πρίγκιπα Λεοπόλδο της Σαξονίας-Κόμπουργκ και Γκότα, ακολούθησε σύντομα (της δόθηκε ένας αριστοκρατικός τίτλος, ο οποίος της έδινε δικαιώματα όσον αφορά τα περιουσιακά στοιχεία).

Μετά τον γάμο της Γκάιγκερ, οι δραστηριότητές της μειώθηκαν. Ο Λίσι περιέγραψε τη ζωή της με τον πρίγκιπα ως «ανέμελη».

Πέθανε το 1890 και είναι θαμμένη στο νεκροταφείο της Μονμάρτης στο Παρίσι.

*Με πληροφορίες από: New York Times |  Rebecca Schmid