Η πλάκα με τις Δέκα Εντολές ήταν και το -όχι και τόσο απρόσμενο- ρεκόρ στην πρόσφατη δημοπρασία του οίκου Sotheby’s.

H πλάκα χρονολογείται περίπου 1.500 χρόνια πίσω, στην Ύστερη Ρωμαϊκή-Βυζαντινή εποχή, και έγινε αφορμή για πόλεμο προσφορών και διεκδικήσεων την Τετάρτη, 18/12.

Ο οίκος των Sotheby’s επιβεβαίωσε ότι ο ανώνυμος πλειοδότης σκοπεύει να δωρίσει την πλάκα σε πολιτιστικό ίδρυμα του Ισραήλ.

Η αρχαιότερη πλάκα με τις Δέκα Εντολές που ανακαλύφθηκε ποτέ δημοπρατήθηκε για 5 εκατομμύρια δολάρια, περίπου 4.8 εκατομμύρια ευρώ από τον οίκο Sotheby’s της Νέας Υόρκης.

Το σπάνιο τεχνούργημα της βιβλικής ιστορίας έγινε είδηση γιατί έκανε ρεκόρ. Η αρχική εκτίμηση ήταν 1 έως 2 εκατομμύρια δολάρια (€ 962.000-1.924.000 €).

Η πλάκα έχει βάρος 52 κιλά και είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο. Είναι η μόνη του είδους της και φέρει χαραγμένες τις Δέκα Εντολές στην Παλαιοεβραϊκή γραφή.

Η πλάκα χρονολογείται μεταξύ 300 και 800 μ.Χ. και ανακαλύφθηκε το 1913 κατά τη διάρκεια σιδηροδρομικών ανασκαφών κατά μήκος της νότιας ακτής του Ισραήλ και πιθανότατα καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών επιδρομών του 400-600 μ.Χ. ή από τις Σταυροφορίες του 11ου αιώνα.

Στην αρχή, η σημασία της δεν είχε εκτιμηθεί και αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως πλακόστρωτο με την επιγραφή στραμμένη προς τα κάτω.

Η επιγραφή της πλάκας καταγράφει τις βιβλικές εντολές με μερικές αξιοσημείωτες διαφορές. Παραλείπει την τρίτη εντολή -ου λήψει το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω· ου γαρ μη καθαρίση Κύριος ο Θεός σου τον λαμβάνοντα το όνομα αυτού επί ματαίω- και έχει μια οδηγία που απευθύνεται στους Σαμαρείτες. Τους καλεί για λατρεία στο όρος Γεριζίμ, έναν ιερό τόπο για τα μέλη της εθνοθρησκευτικής ομάδας που βρίσκεται κοντά στη Ναμπλούς, την πόλη στη βόρεια Δυτική Όχθη, περίπου 50 χιλιόμετρα βόρεια της Ιερουσαλήμ.

Η πλάκα ανακαλύφθηκε το 1943 από τον Τζέικομπ Κάπλαν ο οποίος δημοσίευσε τα ευρήματά του στο Bulletin of the Jewish Palestine Exploration Society το 1947 και άλλαξε χέρια αρκετές φορές πριν καταλήξει στην κατοχή Ισραηλινών εμπόρων αρχαιοτήτων και, τελικά, στο μουσείο Living Torah στο Μπρούκλιν.

View this post on Instagram

A post shared by Sotheby’s (@sothebys)

Το 2016, ο συλλέκτης Mίτσελ Σ. Κάπελ αγόρασε την πλάκα για 850.000 δολάρια και μόλις πρόσφατα αποφάσισε να τη δημοπρατήσει.

«Aυτή η αξιοσημείωτη ταμπλέτα δεν είναι μόνο ένα εξαιρετικά σημαντικό ιστορικό τεχνούργημα, αλλά και ένας απτός σύνδεσμος με τις πεποιθήσεις που βοήθησαν στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού» σχολίασε ο Ρίτσαρντ Όστιν, επικεφαλής βιβλίων και χειρογράφων του οίκου Sotheby’s.

«Το να συναντήσεις αυτό το κοινό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς σημαίνει να ταξιδέψεις μέσα από χιλιετίες και να συνδεθείς με πολιτισμούς και θρησκείες που λέγονται μέσω ενός από τους πρώτους και πιο διαρκείς ηθικούς κώδικες της ανθρωπότητας».

Παρά την ιστορική της σημασία, η αυθεντικότητα της πλάκας έχει αμφισβητηθεί από ειδικούς -κάτι που συμβαίνει σχεδόν πάντα με τέτοια αρχαία ευρήματα σημειώνει το ArtNet.