[…]

Για την εκτέλεση του Τουχατσέφσκι (σ.σ. ο Μιχαήλ Νικολάγιεβιτς Τουχατσέφσκι, πολύπλευρα καλλιεργημένη και προικισμένη προσωπικότητα, ήταν στρατάρχης και πρώτος αναπληρωτής του Λαϊκού Επιτρόπου Άμυνας της ΕΣΣΔ), που όλες οι πηγές και το «Σοβιετικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό», στην τελευταία του έκδοση του 1987, αναφέρουν ότι έγινε το 1937, ο στρατάρχης Ζούκωφ, σε παλιά συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Αγκανιόκ» τώρα μόλις, στις συνθήκες της γκλάσνοστ (Νο 16, Απρίλιος ’88), αναφέρει:

«Όταν (οι ναζί) προέλαυναν ως έξω από τη Μόσχα, διακόσιους με τριακόσιους αξιωματικούς, ανώτατους διοικητές, που τους κρατούσαν στα υπόγεια της Λιουμπλιάνκα (της Ασφάλειας, στην Πλατεία Ντζερζίνσκι της Μόσχας), τους τουφέκισαν όλους — δεν είχαν μέσα να τους μεταφέρουν… Τι άνθρωποι χάθηκαν! Και την ίδια ώρα τα συντάγματά μας τα διοικούσαν υπολοχαγοί! Ιδιαίτερα λυπάμαι τον Τουχατσέφσκι. Ήταν άνθρωπος με πελώριο ταλέντο στρατιωτικού. Πανέξυπνος, με πλατιά μόρφωση, δυνατός και πολύ όμορφος, καταπληκτικά όμορφος… Ένας στρατηλάτης με μεγάλη ευρύτητα σκέψης, που έβλεπε πολύ πέρα στο μέλλον. Από τη δεκαετία του ’30 ακόμα, προέβλεπε ότι το μέλλον ανήκει στα τανκς και τα αεροπλάνα. Και ακριβώς αυτός εγκαινίασε τις έρευνες της πυραυλικής τεχνικής. Δεν τον συμπαθούσε ο Βοροσίλωφ — φθονούσε το ταλέντο και την ευρυμάθειά του…


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.6.1988, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στην Ολομέλεια του Ιουνίου του 1957 της ΚΕ του ΚΚΣΕ, όταν καταδικάσθηκε η αντικομματική ομάδα των Μολότωφ, Καγκανόβιτς, Μαλενκώφ και άλλων, διάβασα το γράμμα ενός τιμημένου στρατηγού που τον είχαν ρίξει στη φυλακή από το 1937. Ήταν ένας απόλυτα τίμιος άνθρωπος και λαμπρός διοικητής. Την παραμονή της εκτέλεσης έγραψε γράμμα στον Στάλιν:

Σύντροφε Στάλιν,

Αύριο θα με τουφεκίσουν. Δεν είμαι σε τίποτε ένοχος. Αγωνίστηκα τίμια για τη σοβιετική εξουσία και ποτέ μου δεν την πρόδωσα.

Συμπλήρωνε το γράμμα του με λίγα ακόμα λόγια αφοσίωσης στον Στάλιν.

Πάνω σ’ αυτό το γράμμα ο Στάλιν έγραψε φαρδιά-πλατιά στη γωνία: Λέει ψέματα! Να τουφεκιστεί. Στάλιν!

Ακολουθούν οι υπογραφές των άλλων:

Σύμφωνος (Μολότωφ).

Σύμφωνος. Χαμένο κορμί. Στο σκυλί, σκυλίσιο θάνατο! (Μπέρια).

Φανατικός (Βοροσίλωφ).

Κάθαρμα (Καγκανόβιτς).


«ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 18.11.1982, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και όλοι γνώριζαν περίφημα πως ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στο κόμμα άνθρωπος… Ο ίδιος εγώ, το ’37 περίμενα κάθε μέρα τη σύλληψή μου. Ετοίμασα μια βαλιτσούλα μ’ εσώρουχα. Είχαν φυλακίσει όλους τους στενούς συνεργάτες μου. Και πώς γίνονταν τότε τα πράγματα; Οι τύχες των ανθρώπων κρίνονταν στο γεύμα ή στο δείπνο. Μιλούσαν για κάποιες υποθέσεις, ανέφεραν κάποια ονόματα. Ξάφνου ο Στάλιν έλεγε: Λαβρέντι (ο Μπέρια), πάρε τα μέτρα σου. Σηκωνόταν ο Μπέρια και πήγαινε στο πλαϊνό δωμάτιο. Έπαιρνε ένα νούμερο στο τηλέφωνο: Τον Ιβανώφ, τον Σεμιόνωφ, τον Στεπάνωφ. Το ίδιο βράδυ οι άνθρωποι αυτοί χάνονταν».

*Απόσπασμα από άρθρο του λογοτέχνη και μεταφραστή Πέτρου Ανταίου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Σταύρου Γιαννακόπουλου, Προύσα 1920 – Αθήνα 2002), που έφερε τον τίτλο Έτσι «έφαγαν» τον Τουχατσέφσκι και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 19 Ιουνίου 1988.


Ο γεωργιανός —όπως και ο Στάλιν— Λαβρέντι Παύλοβιτς Μπέρια, που είχε γεννηθεί στις 29 Μαρτίου 1899, υπήρξε επικεφαλής της διαβόητης «Νικαβεντέ», της μυστικής αστυνομίας του σταλινικού καθεστώτος.


Διετέλεσε, επίσης, υπουργός Εσωτερικών και αντιπρόεδρος της σοβιετικής κυβέρνησης μετά το θάνατο του Στάλιν (Μάρτιος 1953).


Ακολουθώντας την κοινή μοίρα των ζηλωτών της σταλινικής διαστροφής, ο Μπέρια περιέπεσε σε δυσμένεια και εκτελέστηκε. Ο θάνατός του ανακοινώθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1953.


Headlines