Λουί Αραγκόν: Ο μυστικός συμβιβασμός

Η «Φιλολογική Εφημερίς», επίσημο όργανο της Ενώσεως Σοβιετικών Συγγραφέων, δημοσιεύει τα κείμενα των κυριωτέρων ομιλιών κατά την κοινή συνέλευση, που έγινε την περασμένη εβδομάδα, των καλλιτεχνικών και φιλολογικών οργανώσεων της χώρας. Όπως είναι ήδη γνωστό, πολλές από τις ομιλίες αυτές είχαν ως στόχο τους τον Αλέξανδρο Σολζενίτσιν, ο οποίος αποτελεί πλέον αντικείμενο συστηματικού διωγμού. Εκείνο όμως που δεν ήταν έως τώρα γνωστό είναι ότι, κατά την συνέλευση αυτή, στόχος των επικρίσεων υπήρξε και αυτός ακόμα ο παλαίμαχος Γάλλος κομμουνιστής ποιητής Λουί Αραγκόν, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας, ο οποίος, εν τούτοις, διαχώρισε πρόσφατα την θέση του όσον αφορά τους διωγμούς τόσο των Τσέχων συγγραφέων όσο και του Σολζενίτσιν.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.12.1969, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Κατά τα κείμενα, που τώρα δημοσιεύονται, ο Αλέξανδρος Τακόβσκυ, διευθυντής της «Φιλολογικής Εφημερίδος» αλλά και συγγραφεύς μιας πρόσφατης νουβέλλας με σταλινικές διαθέσεις, στην ομιλία του κατήγγειλε την ύπαρξη, στην Δύση, «ενός γιγαντιαίου προπαγανδιστικού μηχανισμού», ο οποίος στόχο έχει να αποδείξη ότι στην Σοβιετική Ένωση δεν έχουν επιλυθή τα «αιώνια» προβλήματα της «πνευματικής ελευθερίας». Κατά τον Τακόβσκυ, συχνά «ωρισμένοι εκπρόσωποι της δυτικής διανοήσεως πέφτουν στα δίχτυα του αντισοβιετισμού. Όταν αυτό συμβαίνει με πρόσωπα τα οποία ποτέ δεν επέδειξαν πολιτική συνέπεια, το καταλαβαίνουμε. Δεν κατάλαβα όμως, και δίχως άλλο ποτέ μου δεν θα καταλάβω, πώς, για να πάρω ένα παράδειγμα, ένας συγγραφεύς όπως ο Αραγκόν δεν αναγνωρίζει ότι, υποστηρίζοντας τις αντισοβιετικές ύβρεις της αστικής προπαγάνδας, άλλοτε μεν για τα γεγονότα της Τσεχοσλοβακίας και άλλοτε πάλι για συμβάντα της εσωτερικής μας ζωής, εξυπηρετεί αντικειμενικά το παιχνίδι της αστικής ιδεολογίας».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.12.1969, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Είναι η πρώτη φορά που ο Αραγκόν αποτελεί, ονομαστικά, στόχο επιθέσεως στην Σοβιετική Ένωση. Είναι βέβαια γνωστό ότι η εβδομαδιαία εφημερίδα την οποία διευθύνει, «Τα Γαλλικά Γράμματα», και η οποία έχει σαφώς αριστερή απόκλιση, απ’ εδώ και ένα έτος δεν επιτρέπεται να κυκλοφορήση στην Σοβιετική Ένωση. Αλλά, φυσικά, η απαγόρευση αυτή ποτέ δεν είχε δημοσιευθή στον σοβιετικό Τύπο, οι αναγνώστες του οποίου για πρώτη φορά πληροφορούνται και την αντίδραση του Γάλλου κομμουνιστού συγγραφέα για τα «γεγονότα» της Τσεχοσλοβακίας, τον διωγμό του Σολζενίτσιν και την δυσφορία που η στάση του αυτή έχει προκαλέσει στην Μόσχα.

Ο κ. Τακόβσκυ, ο οποίος φαίνεται να χαίρη τώρα της απόλυτης εμπιστοσύνης της ανώτατης κομματικής ιεραρχίας, επανέρχεται στην επίθεσή του κατά του Αραγκόν και με άρθρο του στην «Πράβδα». Στο άρθρο του αυτό δεν αναφέρει ονομαστικά τον Αραγκόν, αλλά εμφανώς αυτόν έχει κατά νουν όταν ομιλεί για τον «μυστικό συμβιβασμό» που έχει κάνει ένας συγγραφεύς με την αστική τάξη, όταν η τελευταία προσφέρεται να του συγχωρήση και αυτό ακόμη το γεγονός ότι, τυπικά τουλάχιστον, είναι μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και να τον εκθειάση, αρκεί, σε αντάλλαγμα, να ξέρη ότι αυτός με την σειρά του θα επιδεικνύη μία συμπαθή «κατανόηση» όταν πρόκειται για αντισοβιετικές επιθέσεις.

*Άρθρο του γάλλου δημοσιογράφου Alain Jacob (1932 -2004), που έφερε τον τίτλο «Σοβιετική επίθεση κατά του Αραγκόν» και είχε δημοσιευτεί στην παρισινή Le Monde και στο «Βήμα». Η δημοσίευση στην ελληνική εφημερίδα είχε γίνει στο φύλλο της Κυριακής 21ης Δεκεμβρίου 1969.

Στρατευμένος κομμουνιστής από τη δεκαετία του 1930, διανοούμενος υψηλού επιπέδου που καθαγιάστηκε αλλά και δαιμονοποιήθηκε, ο διάσημος γάλλος λογοτέχνης Λουί Αραγκόν (Louis Aragon) άφησε την τελευταία του πνοή στην οδό ντε Βαρέν, στο αγαπημένο του Παρίσι, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1982, πέντε λεπτά μετά τα μεσάνυχτα.