Ομόλογα: Ένας τίτλος 400 χρόνων που θα πληρώνει τόκους για… πάντα

Η μετατόπιση των επενδυτών σε ομόλογα βραχυπρόθεσμης διάρκειας μπορεί να είναι στο επίκεντρο των συζητήσεων και της αρθρογραφίας ωστόσο υπάρχουν ομόλογα που η σχέση τους με το χρόνο δεν έχει ημερομηνία λήξης. Ο λόγος για τα αέναα ομόλογα (perpetual bonds), που πληρώνουν φόρους για πάντα.

Πρόκειται για τον πιο ισχυρό δεσμό, καθώς στα αγγλικά η λέξη bond σημαίνει ομόλογο αλλά και δεσμό.

Πρόσφατα ο κάτοχος ενός αέναου ομολόγου που εκδόθηκε πριν από 400 χρόνια έλαβε τους τόκους σε μια τελετή που παρακολούθησαν οι Financial Times.

Η ιστορία του 4οο ετών ομολόγου

Την Πρωτοχρονιά του 1624 o πάγος του ποταμού Λεκ έσπασε ένα ανάχωμα έξω από την Ουτρέχτη. Η περιοχή πλημμύρισε και το νερό απειλούσε μέχρι και το Άμστερνταμ. Οι κάτοικοι κατάφεραν να περιορίσουν την πλημμύρα, αλλά χρειαζόταν μια ανθεκτική επισκευή του αναχώματος και κυρίως κεφάλαια.

Η Ολλανδία εκείνη την περίοδο είχε αναπτύξει την πιο ζωντανή αγορά ομολόγων. Το Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ ιδρύθηκε το 1602 θεωρείται το παλαιότερο χρηματιστήριο στον κόσμο που εξακολουθεί να λειτουργεί. Σε αυτή λοιπόν στράφηκε η τοπική αρχή ύδρευσης, η Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams και συγκέντρωσε άμεσα 23.000 Carolus guilders με την έκδοση πάνω από 50 ομολόγων.

Το μοναδικό που σώζεται μέχρι σήμερα είναι ο τίτλος, που είναι φτιαγμένος με δέρμα κατσίκας και πάνω του γράφει το κείμενο της έκδοσης, αξίας 1.200 guilders, ο οποίος πουλήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1624. Τον αγόρασε μια πλούσια γυναίκα, η Elsken Jorisdochter, που έμενε στο Άμστερνταμ. Το συμβούλιο ύδρευσης δεσμεύτηκε στη Jorisdochter, στους απογόνους της ή σε οποιονδήποτε είχε στην κατοχή του το ομόλογο ότι θα πληρώνει 2,5% επιτόκιο στο διηνεκές.

Η Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams δεν υπάρχει πλέον, αλλά ο σύγχρονος απόγονός της είναι το Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, το οποίο εδρεύει λίγο έξω από την Ουτρέχτη. Το αρχικό ομόλογο υπογράφηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1624 σε ένα κτίριο που σήμερα αποτελεί μέρος του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, το οποίο φιλοξένησε την εκδήλωση στο ίδιο ακριβώς κτίριο.

Σήμερα κάτοχος του είναι το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE), που στα 400 γενέθλια του εισέπραξε τόκους 299, 42 δολαρίων, καθώς είχε να πληρωθεί από το 2004. Η ετήσια απόδοση του είναι της τάξης των 13,61 ευρώ.

Οι αρχειοφύλακες του NYSE Peter Asch και David D’Onofrio παρέλαβαν τον τόκο για λογαριασμό , αλλά τον δώρισαν αμέσως σε ένα τοπικό μουσείο αναχώματος που επισκεφθήκαμε αργότερα.

To ομόλογο, όπως αποκάλυψε ο Asch είχε αποτιμηθεί για ασφαλιστικούς σκοπούς σε 35.000 δολάρια. Αυτό λοιπόν σημαίνει μια συμπαθητική απόδοση 4,1 μονάδων βάσης ετησίως.

Ο Ολλανδός τραπεζίτης, το ομόλογο και το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης

Το ομόλογο του 1624 κατέληξε στην κατοχή του χάρη σε έναν Ολλανδοαμερικανό τραπεζίτη ονόματι Albert Andriesse, ο οποίος ήταν ανώτερος εταίρος της Pierson & Co. και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Χρηματιστηρίου του Άμστερνταμ.

Ο Andriesse απέκτησε το αέναο σε μια δημοπρασία και σε μια επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη το 1938 το δώρισε στο NYSE ως ένδειξη φιλίας, δεδομένου ότι το 1624 ήταν η χρονιά που ιδρύθηκε η πόλη με την ονομασία Νέο Άμστερνταμ.

Ολλανδικό ομόλογο γραμμένο σε δέρμα κατσίκας. Χρονολογία 1648

Δύο χρόνια αργότερα, ο Andriesse και η οικογένειά του εγκατέλειψαν τις Κάτω Χώρες για να γλιτώσουν από τους Ναζί και εγκαταστάθηκαν στη Νέα Υόρκη το 1941. Εκεί έγινε Αμερικανός πολίτης πριν πεθάνει το 1965.

Το δώρο ακόμα για την εποχή του ήταν καινοτόμο και δεν διέφυγε της προσοχής του Τύπου. Οι New York Times, στις 14 Οκτωβρίου του 1938 σε ένα μονόστηλο ανέφεραν την δωρεά αλλά και τη σύντομη ιστορία του ομολόγου.

Η παγκόσμια αγορά ομολόγων

Το ομόλογο αποτελεί την πιο ζωντανή υπενθύμιση ότι αγορές ομολόγων έχτισαν τον κόσμο του σήμερα.

Τα ομόλογα έχουν παίξει αναπόσπαστο ρόλο στην ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας, χρηματοδοτώντας τα πάντα, από τους πολέμους και τους σιδηροδρόμους μέχρι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Tesla και το Netflix. «Η αγορά ομολόγων είναι η πιο σημαντική αγορά στον κόσμο», λέει ο Ρέι Ντάλιο, ιδρυτής του μεγαλύτερου hedge fund στον κόσμο, του Bridgewater. «Είναι η ραχοκοκαλιά όλων των άλλων αγορών».

Η αξία της παγκοσμίως υπολογίζεται σε περίπου 141 τρισ. δολάρια στο τέλος του 2022. Υπολείπεται από τα 183 τρισ. δολάρια που κατέχουν σε περιουσιακά στοιχεία παγκοσμίως οι τράπεζες, σύμφωνα με το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά μεγάλο μέρος των τελευταίων είναι στην πραγματικότητα επενδυμένο σε ομόλογα.

Είναι πολύ πιθανό πάνω από το ήμισυ του συνολικού παγκόσμιου χρέους να έχει τη μορφή ομολόγων και όχι δανείων (τα ολοκληρωμένα και ακριβή παγκόσμια δεδομένα σχετικά με αυτό είναι αποσπασματικά).

Ο μεγαλύτερος δανειστής της Αμερικής δεν είναι πλέον τράπεζα είναι η BlackRock. Ακολουθούν μερικές μεγάλες τράπεζες και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων με βάση το μέγεθος του δανεισμού τους με τη μορφή ομολόγων ή δανείων.

Το κείμενο του ομολόγου

Ακολουθεί το κείμενο του ομολόγου που το μετέφρασαν οι FT από τα παλιά ολλανδικά. Πυκνό, αλλά πολύ λιγότερο φλύαρο από τα περισσότερα ενημερωτικά δελτία ομολόγων σήμερα.

«Εγώ, ο Didirck Mode, Κανόνας της Εκκλησίας της Αγίας Μαρίας εντός της Ουτρέχτης παρών Ταμίας του Leckendijck Bovendams δηλώνω με την παρούσα, σε αυτή τη λειτουργία και κατόπιν της απόφασης των κυρίων Dike Governor και Board του εν λόγω Leckendijck της 9ης Δεκεμβρίου 1624 και της επακόλουθης πράξης εξουσιοδότησης της εκτελεστικής επιτροπής της Αυτού Εξουσίας των Κληροδοτημάτων της επαρχίας της Ουτρέχτης της 9ης Δεκεμβρίου του προαναφερθέντος έτους, να οφείλω και να έχω πουλήσει στην Elsken Jorisdochter, στους κληρονόμους της ή σε οποιονδήποτε έχει αξίωση το ποσό των χιλίων διακοσίων Carolus guilders , το οποίο δηλώνω ότι έλαβα στο ακέραιο από την εν λόγω Elsken Jorisdochter με σκοπό την κατασκευή νέας αποβάθρας, δύο προστατευτικών ακτών από ιτιές και ενός νέου ευθύγραμμου τμήματος αναχώματος για το κατεστραμμένο ανάχωμα του Lek πέρα από το Tiel, το οποίο (με τη θέληση του Θεού) λόγω των πολύ υψηλών υδάτων και της ισχυρής παγωμένης ροής την Πρωτοχρονιά του 1624 έσπασε.

»[Δηλώνω επίσης] ότι έχω απονείμει και δώσει 75 Carolus guilders των είκοσι στερλίνων το καθένα ετησίως ως κληρονομική πρόσοδο, η οποία θα καταβληθεί κατά το ήμισυ στις 9 Ιουνίου 1625 και κατά το άλλο ήμισυ στις 9 Δεκεμβρίου 1625 και ούτω καθεξής κάθε έξι μήνες μέχρι την αποπληρωμή, με όλες τις πληρωμές εντελώς απαλλαγμένες από όλους τους φόρους, τις επιβαρύνσεις ή τα βάρη οποιασδήποτε ονομασίας ή τίτλου, χωρίς καμία εξαίρεση.

»Υπό τους όρους ότι εγώ ή οι διάδοχοί μου [μη αναγνώσιμο] του προαναφερθέντος Leckendijck μπορούν, ανά πάσα στιγμή, όταν μας ευχαριστεί, να σβήσουν, να επιστρέψουν, και να εξαγοράσω την εν λόγω προσαύξηση στο σύνολό της αμέσως και όχι σε μέρη ή κλάσματα με το προαναφερθέν ποσό των χιλίων διακοσίων Carolus guilders και ούτε μια δεκάρα λιγότερο και το stiver που αποτιμάται ως εκείνα που κόπηκαν πριν από την παρούσα ημερομηνία υπό τον όρο της πληρωμής των τόκων που οφείλονται και δεν έχουν καταβληθεί τότε και υπό τον όρο ότι εγώ και οι διάδοχοί μου στο προαναφερθέν αξίωμα θα αποδεχθούμε το περιεχόμενο του παρόντος και θα καταχωρίσουμε και θα περάσουμε μια πράξη δέσμευσης που αφορά αυτό ενώπιον του δικαστηρίου της Ουτρέχτης ή αλλού, αν το επιθυμούμε, με δικά μου έξοδα ή των διαδόχων μου αμέσως μετά από απαίτηση.

»Και για να είναι πάντα σαφές ότι όλα όσα γράφονται εδώ έχουν πραγματοποιηθεί με την προαναφερθείσα απόφαση και εξουσιοδότηση και για να είναι καλύτερα εξασφαλισμένοι οι ενδιαφερόμενοι, η απόφαση και η έγκριση αυτή θα αναγραφεί στο πίσω μέρος του παρόντος και θα υπογραφεί ανεπιφύλακτα. Προς το σκοπό αυτό, εγώ, ο προαναφερόμενος Didirck Mode, με την ιδιότητα και την εξουσιοδότηση που αναφέρεται παραπάνω, υπέγραψα το παρόν έγγραφο με το χέρι μου και έθεσα τη σφραγίδα μου κάτω από αυτό στις 10 Δεκεμβρίου 1624».

Πηγή: ot.gr