Parker Solar Probe: «Σώο και ασφαλές» το σκάφος της NASA που βούτηξε στην ατμόσφαιρα του Ήλιου

Η αποστολή Parker Solar Probe είναι «ασφαλής» και παραμένει σε κανονική λειτουργία μετά το ιστορικό κοντινό πέρασμά της από τον Ήλιο, ανακοίνωσε την Παρασκευή η NASA.

Την παραμονή των Χριστουγέννων, το θωρακισμένο σκάφος βούτηξε στο στέμμα, όπως ονομάζεται το εξώτερο στρώμα της ηλιακής ατμόσφαιρας, και έφτασε σε απόσταση μόλις 6,1 εκατ. χιλιομέτρων από την επιφάνεια του άστρου.Συγκριτικά, η Γη απέχει από τον Ήλιο περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, οι υπεύθυνοι της αποστολής στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Μηχανικής του Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς» έλαβαν το σήμα που επιβεβαίωνε ότι το σκάφος ολοκλήρωσε το κοντινό πέρασμα.

Περισσότερα δεδομένα τηλεμετρίας αναμένονται την 1^η Ιανουαρίου, ανέφερε η NASA.

Οι μετρήσεις θα «βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς το υλικό σε αυτή την περιοχή του Ήλιου φτάνει σε θερμοκρασίες εκατομμυρίων βαθμών, ποια είναι η προέλευση του ηλιακού ανέμου (μια συνεχής ροή σωματιδίων που δραπετεύουν από τον Ήλιο) και το πώς τα ενεργητικά σωματίδια επιταχύνονται σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός» πρόσθεσε η υπηρεσία.

Τεχνικοί εργάζονται στην θερμική ασπίδα του PSP πριν από την εκτόξευσή του το 2018 (Ed Whitman / JHU APL)

Ρεκόρ ταχύτητας

Το Parker Solar Probe εκτοξεύτηκε το 2018 σε μια επταετή αποστολή για τη μελέτη του ηλιακού στέμματος, το εξώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του Ήλιου, το οποίο γίνεται ορατό με γυμνό στη διάρκεια ολικών εκλείψεων.

Την εκτόξευση του είχε παρακολουθήσει και ο ίδιος ο δρ Γιουτζίν Πάρκερ, ο αστροφυσικός του οποίου το όνομα παίρνει η αποστολή. Ο Πάρκερ, πρωτοπόρος της ηλιακής φυσικής, πέθανε το 2022 σε ηλικία 94 ετών.

Στο κοντινό πέρασμα της Τρίτης, το PSP έφτασε σε ταχύτητα τα 692.000 χιλιόμετρα την ώρα, ή 192 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτα, κάτι που σημαίνει ότι κατέρριψε εκ νέου το ρεκόρ ταχύτητας για αντικείμενο ανθρώπινης κατασκευής.

Με αυτή την ταχύτητα, θα χρειαζόταν περίπου μισή ώρα για να ταξιδέψει από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με υπολογισμούς της NASA.

Το προηγούμενο ρεκόρ των 176 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο είχε καταγραφεί σε προηγούμενο πέρασμα του σκάφους από τον Ήλιο τον Οκτώβριο του 2023.

Βίντεο με τον βομβαρδισμό σωματιδίων που δέχτηκε το PSP όταν καταδύθηκε για πρώτη φορά στο στέμμα το 2021 (Πηγή: Johns Hopkins Applied Physics Laboratory)

Ηλιακές καταιγίδες

Εκτός του ότι έχει καταρρίψει επανειλημμένα το ρεκόρ ταχύτητας και το ρεκόρ της μικρότερης απόστασης από τον Ήλιο, το Parker Solar Probe έγινε το 2021 η πρώτη αποστολή που περνά μέσα από μια «εκτίναξη στεμματικής μάζας», ή CME, ένα είδος έκρηξης στην επιφάνεια του Ήλιου που εκτοξεύει στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους πρωτονίων και ηλεκτρονίων.

Σε περίπτωση που πετύχουν τη Γη, τα σωματίδια αυτά μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους, να απειλήσουν αστροναύτες που κινούνται σε τροχιά, ακόμα και να καταστρέψουν δίκτυα ηλεκτροδότησης λόγω εμφάνισης επαγωγικών ρευμάτων, όπως συνέβη με το εννιάωρο μπλακάουτ που σημειώθηκε στο Κεμπέκ του Καναδά το 1989.

Τα ηλιακά σωματίδια ευθύνονται επίσης για το βόρειο και νότιο σέλας, καθώς παγιδεύονται από το μαγνητικό πεδίο της Γης, εκτρέπονται προς τους πόλους και συγκρούονται με άτομα της ατμόσφαιρας.

Ακόμα, στο κοντινό πέρασμα της Τρίτης το Parker Solar Probe θα συλλέξει δεδομένα για ένα μυστήριο που απασχολεί τους αστροφυσικούς εδώ και δεκαετίες: γιατί η θερμοκρασία του στέμματος ξεπερνά το ένα εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου, ενώ η επιφάνεια του Ήλιου περιορίζεται στους 5.500 βαθμούς.

Τα δεδομένα ίσως είναι χρήσιμα και για την κατανόηση του μηχανισμού που δημιουργεί τον ηλιακό άνεμο, ένα συνεχές ρεύμα ηλιακών σωματιδίων που διατρέχει ολόκληρο το Ηλιακό Σύστημα και ενοχοποιείται για την απώλεια της ατμόσφαιρας του Άρη.

Θα περάσουν πάντως εβδομάδες μέχρι να φτάσουν τα δεδομένα στη Γη, καθώς η μετάδοση θα ξεκινήσει όταν το σκάφος βρεθεί σε πιο ασφαλή απόσταση.