4+1 κεντροαριστερά στοιχήματα για το 2025

Για τα κόμματα της ελληνικής Κεντροαριστεράς, το 2025 μοιάζει σαν μια νέα αρχή: τα πιόνια στο ταμπλό έχουν μπει στην θέση τους, στο σημείο εκκίνησης, και πλέον «τρέχουν» για τις επόμενες εθνικές εκλογές με στόχους που απηχούν στην σημερινή τους κατάσταση -άλλους κομματικούς και άλλους περισσότερο συλλογικούς.

Η επαναφορά του «παραδοσιακού» δικομματισμού

Αν κάτι ψάχνει το ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή είναι να αποκτήσει την δυναμική που θα του επιτρέψει να περάσει το φράγμα του 20%, έτσι ώστε να θεωρηθεί με αξιώσεις ο βασικός αντίπαλος πόλος της ΝΔ, ικανός να διεκδικήσει την διακυβέρνηση της χώρας.

Μπαίνοντας στον νέο χρόνο, η στιγμή είναι κρίσιμη, γιατί η «φόρα» που έδωσε η εσωκομματική διαδικασία και η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ σιγά-σιγά σβήνει και ξεκινάει ο πραγματικός αγώνας για την επαναφορά, που επιβάλει το κόμμα να αποδείξει μέσα από τις πολιτικές πρωτοβουλίες και τις κινήσεις του επόμενου διαστήματος, πως μπορεί να αποτελέσει πραγματικά εναλλακτική επιλογή.

Στα θετικά, όχι μόνο ο δρόμος είναι ανοιχτός, αλλά και τα μηνύματα τουλάχιστον από τον χώρο του κέντρου είναι παρόντα. Στα αρνητικά, το πρώτο βήμα σε μια νέα πολιτική πίστα είναι πάντα πιο δύσκολο από το δεύτερο, ειδικά αν όλα τα μάτια είναι στραμμένα πάνω σου.

Ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ

Τα όσα συνέβησαν στον ΣΥΡΙΖΑ τον τελευταίο χρόνο είναι βγαλμένα από σενάριο πολιτικού θρίλερ -και επειδή ακριβώς η κηλίδα που άφησαν στο κόμμα (που ψηφίστηκε αξιωματική αντιπολίτευση και ακόμα μετράει την χασούρα στους βουλευτές) είναι μεγάλη, το 2025 είναι αφιερωμένο στο κλείσιμο των πληγών. Ή, σε πιο κυνικό πλαίσιο, στην επαναφορά του ενστίκτου επιβίωσης που κάποια στιγμή φάνηκε πως χάθηκε.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει «νοικοκύρεμα»: διαμόρφωση μιας πολιτικής γραμμής που θα υπηρετείται από όλα τα στελέχη, αποφυγή εσωκομματικών καβγάδων, σοβαρή παρουσία εντός και εκτός Βουλής, συμμάζεμα της δημόσιας εικόνας και επανατοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ στον σημερινό χάρτη, με τα δεδομένα που έχουν στα χέρια τους στην Κουμουνδούρου και όχι με αυτά που ίσως θα ήθελαν.

Η νέα αρχή φέρνει νέες προσδοκίες, ειδικά από την στιγμή που η ανεξέλεγκτη πτώση σταθεροποιήθηκε. Δεν έχουν πει όμως όλοι (και, κυρίως, δεν έχουν γράψει) την τελευταία τους κουβέντα.

Η συνεννόηση και τα συνέδρια της άνοιξης

Αν γυρνούσαμε τον χρόνο πίσω τον μήνα μετά τις ευρωεκλογές, θα διαπιστώναμε ότι πρώτο κεντροαριστερό θέμα ήταν η πιθανότητα σύγκλισης των προοδευτικών δυνάμεων. Σήμερα αυτή η προοπτική δεν υπάρχει, γιατί η αυτονομία του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρη σε όλους τους τόνους (και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια απόσταση που δεν χωρά αμφισβήτηση), ενώ η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ αφορά κυρίως πρόσωπα και κινήματα που δεν περιλαμβάνουν την Χαριλάου Τρικούπη.

Παράλληλα όμως το θέμα των συνεργασιών, με ξεχωριστό τρόπο, αναμένεται να τεθεί τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ στα συνέδρια που προγραμματίζουν για την άνοιξη. Το ΠΑΣΟΚ έχει ήδη απευθύνει προσκλητήριο και κάλεσμα «στις υγιείς δυνάμεις» του χώρου, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για διεύρυνση που αφορά «όλους και όλες που απογοητεύτηκαν και αποστρατεύτηκαν και που θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σπίτι τους, χωρίς ανταλλάγματα και προϋποθέσεις».

Στελέχη που μιλούν για την ανάγκη διαύλων από εδώ και από εκεί προφανώς υπάρχουν -η κεντρική γραμμή, ωστόσο, τουλάχιστον μέχρι οι δημοσκοπήσεις να δείξουν κάτι άλλο από την τάση που διαφαίνεται σήμερα, δεν φαίνεται να μεταβάλλεται.

Η «αντισυστημική» εκπροσώπηση

Πέραν των δύο κομμάτων που έχουν κυβερνήσει στην Μεταπολίτευση, την αντισυστημική προοδευτική ψήφο διεκδικούν με τον δικό τους τρόπο τρία μικρότερα σχήματα: η Νέα Αριστερά, η Πλεύση Ελευθερίας και το Κίνημα Δημοκρατίας.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου και ο Στέφανος Κασσελάκης έχουν κομματικές δομές που όπως φαίνεται δεν θα διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, δίνοντας στους ίδιους τον βασικό επικοινωνιακό και πολιτικό ρόλο -απευθυνόμενοι σε ένα ακροατήριο που κοιτάζει ευκολότερα, τουλάχιστον σ’ αυτή τη φάση, πρόσωπα που έχουν πληρώσει την παρουσία τους στα δημόσια πράγματα σε πιο «συστημικές» θέσεις και υπόσχονται αδιαμεσολάβητη σχέση με την κοινωνία.

Η μια πλευρά βρίσκεται εμφανώς πολλά βήματα πιο μπροστά από την άλλη, ωστόσο αν ο Κασσελάκης καταφέρει να συστήσει ΚΟ, τότε και η μεταξύ τους σχέση -τόσο ανταγωνιστική όσον αφορά την εκλογική τους απεύθυνση- θα αποκτήσει νέο ενδιαφέρον.

Η Νέα Αριστερά έχει ένα πιο παραδοσιακά αριστερό πρόσωπο, με τον αστερίσκο της παρουσίας στη ΚΟ κομβικών υπουργών του 2015-2019, που κουβαλούν ό,τι αυτή η περίοδος περιείχε, καλά και άσχημα -μένει να φανεί αν η ισορροπία αυτή μπορεί να τους φέρει εντός Βουλής στις επόμενες εκλογές.

Η αφύπνιση των απομακρυσμένων ψηφοφόρων

Ο πραγματικά κερδισμένος στον κεντροαριστερό χώρο, ωστόσο, θα είναι αυτός που θα καταφέρει να επανεκκινήσει την σχέση των προοδευτικών ψηφοφόρων με την κάλπη. Να πείσει, δηλαδή, πως υπάρχει πιθανότητα αλλαγής, πως η επικράτηση της ΝΔ δεν θα είναι για πάντα εκλογικός μονόδρομος.

Η πραγματική δεξαμενή περιλαμβάνει το 40% του ΠΑΣΟΚ του 2009, αλλά και το 35% που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ το 2015 -δυνητικά, η επιστροφή όλων αυτών των ψηφοφόρων στην κάλπη μπορεί να διαμορφώσει το αποτέλεσμα υπέρ αυτού που τους έφερε στο παραβάν.

Κι αν η επανενεργοποίηση παλιών μαζών είναι αυταπάτη, η ενίσχυση μιας κομματικής δομής με νέα πρόσωπα, από νεότερες ηλικιακά γενιές, ενδεχομένως ανοίξει έναν δρόμο για την διεκδίκηση νέων ψηφοφόρων που αυτή τη στιγμή είναι απογοητευμένοι από όλα και επιλέγουν τον καναπέ τους ή ακόμα και τιμωρητικές λύσεις.