Κατακόρυφη είναι η άνοδος των ασθενών που καταφεύγουν στα νοσοκομεία μετά την εφαρμογή του νέου συστήματος εφημεριών, με τους γιατρούς να εκτιμούν ότι η άνοδος αυτή φτάνει τουλάχιστον το 70%, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα περιστατικά είναι 2-2,5 φορές περισσότερα απ΄ ότι συνήθως.

Πολύ χειρότερα, τα περιστατικά αυτά, θα πρέπει να διαγνωστούν, να νοσηλευθούν, να θεραπευθούν και να πάρουν εξιτήριο μέσα σε τέσσερις ημέρες που θα επανέλθει η γενική εφημερία, ώστε να υπάρξουν κλίνες που θα καλύψουν τους επόμενους ασθενείς.

Η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι οριακή, δεδομένων των ελλείψεων σε κάθε είδους προσωπικό, από γιατρούς και νοσηλευτές, μέχρι τραυματιοφορείς και άλλες ειδικότητες εργαζομένων, με αποτέλεσμα οι γιατροί να θέτουν θέμα επισφαλών εφημεριών, ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης, υπέρβασης ωραρίου, αλλά και απλήρωτης υπερεργασίας την οποία αναγκάζονται να παρέχουν για την κάλυψη των ασθενών.

Οι γιατροί κάνουν λόγο για κίνδυνο διασποράς μικροβίων και πιθανολογούν αύξηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων εξαιτίας του νέου καθεστώτος συνεχούς εφημέρευσης.

Εξαντλημένοι από τη συνεχή εφημέρευση είναι οι γιατροί στα νοοσκομεία

«Κερασάκι στην τούρτα» αποτελεί και πρόσφατη παρέμβαση του διοικητή της 3ης υγειονομικής περιφέρειας Μακεδονίας, σύμφωνα με τον οποίο οι 48 ώρες εργασίας την εβδομάδα μπορούν να φτάσουν και τις 60 ώρες μαζί με τις εφημερίες – εφόσον οι γιατροί συναινούν – προκειμένου να υπάρξει εύρυθμη λειτουργία στα νοσοκομεία και τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, μέχρι να προσληφθούν οι απαραίτητοι ειδικευμένοι γιατροί ΕΣΥ.

Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση της διοίκησης της ΟΕΝΓΕ, η οποία αναζήτησε νομική γνωμοδότηση, σύμφωνα με την οποία αυτά τα προγράμματα εφημέρευσης στερούνται νομιμότητας, και διερευνάται η περίπτωση μήνυσης κατά των διοικητών που παρανομούν.

Οι γιατροί είναι ανάστατοι, καθώς οι κίνδυνοι για τους ασθενείς είναι υπαρκτοί, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι ασθενείς παραμένουν στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), επειδή δεν υπάρχουν κλίνες για την νοσηλεία τους, ούτε και επαρκής αριθμός γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, αφού σε πολλά νοσοκομεία τα τμήματα ΤΕΠ στελεχώνονται με γιατρούς από τις κλινικές του νοσοκομείου στη διάρκεια των εφημεριών.

Στο «Λαϊκό»

Καθηγητές, ειδικευμένοι και ειδικευόμενοι στο Λαϊκό, καταγγέλλουν ότι η πρωινή εφημέρευση πέραν των γενικών εφημεριών ανά τετραήμερο, επιδεινώνει σημαντικά τόσο τις παρεχόμενες προς τους ασθενείς υπηρεσίες υγείας, όσο και τις συνθήκες εργασίας των γιατρών, καθώς ο φόρτος εργασίας έχει υπερδιπλασιαστεί. Τα πρωινά ΤΕΠ στελεχώνονται από ιατρικό προσωπικό που προέρχεται από τις κλινικές του νοσοκομείου, με αποτέλεσμα προγραμματισμένες εξετάσεις ή χειρουργεία να αναβάλλονται, η διαχείριση των περιστατικών γίνεται πολύ πιο δύσκολα, τακτικά ιατρεία δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στην ώρα τους, και η πιθανότητα ιατρικού λάθους αυξάνεται όταν το νοσοκομείο λειτουργεί διαρκώς σε κατάσταση εφημερίας.

Την ίδια ώρα, η αναμονή των ασθενών στα ΤΕΠ είναι πολύωρη, η διάρκεια νοσηλείας των ασθενών αυξάνεται και τα ράντζα είναι μόνιμη καθημερινότητα.

Στο Ιπποκράτειο

Αντίστοιχα, οι ειδικευόμενοι στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο, θέτουν θέμα εκπαίδευσης «υπό πίεση», απασχόληση «σε διπλοβάρδια» χωρίς πληρωμή υπερωριών και σκέψεις για παραίτηση από το ΕΣΥ, εξαιτίας της αδιέξοδης κατάστασης στην οποία βρίσκονται.

Παράλληλα, επισημαίνουν τη μακρά παραμονή των ασθενών στα ΤΕΠ μέχρι να βρεθεί κρεβάτι – ώστε να μην υπάρχουν ράντζα – με αποτέλεσμα κάποιοι ασθενείς να «χάνονται» μέχρι να τους δοθεί η απαραίτητη βοήθεια, ή και τοποθέτηση ασθενών σε κρεβάτια κλινικών όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονται, όπως π.χ. νοσηλεία στον ίδιο θάλαμο χειρουργικών και παθολογικών περιστατικών.

Οι γιατροί κάνουν λόγο για κίνδυνο διασποράς μικροβίων και πιθανολογούν αύξηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων εξαιτίας του νέου καθεστώτος συνεχούς εφημέρευσης.

Νομικά ζητήματα

Η επιστολή του διοικητή της 3ης ΥΠΕ Δημ. Τσαλικάκη, περί υπερωριακής απασχόλησης μέχρι 60 ωρών την εβδομάδα, υποστηρίζει την υπέρβαση του 48ωρου ως τις 31 Μαρτίου του 2025, στη βάση νομοθεσίας των τεσσάρων τελευταίων ετών και παραπέμπει σε αναμενόμενες υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε 12 ώρες –  7 ώρες του τακτικού ωραρίου και 5 της ενεργούς εφημερίας.

Αναφέρει όμως ότι μέχρι τότε, τα προγράμματα εφημεριών θα καταρτίζονται όπως σήμερα, χωρίς να στερούνται νομιμότητας, καθώς είναι έντονο το πρόβλημα της υποστελέχωσης των κέντρων υγείας και νοσοκομείων της ΥΠΕ.

Σε νομική απάντηση για λογαριασμό της ΟΕΝΓΕ, η νομοθεσία για τον χρόνο απασχόλησης γιατρών και οδοντιάτρων, αποτελεί υιοθέτηση ευρωπαϊκής Οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, που υπερισχύει από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου, έχει αυξημένη τυπική ισχύ, όμοια με του Συντάγματος, και δεν τροποποιείται, ούτε καταργείται, πολύ περισσότερο με εγκυκλίους ή υπουργικές αποφάσεις, που δεν είναι νόμοι.

Η γνωμοδότηση επισημαίνει ότι η νομοθεσία παραβιάζεται, καθώς οι λίγοι γιατροί που έχουν απομείνει στο ΕΣΥ δεν επαρκούν.

Όμως σε ότι αφορά την υπέρβαση των 48 ωρών εβδομαδιαίας απασχόλησης – μέχρι τις 60 ώρες – αυτή προβλέφθηκε από τον ν.4498/17, τέθηκε για μια τριετία από την έναρξη εφαρμογής του νόμου, για μία μόνο φορά, και δεν είναι συμβατή η επανάληψή της, για την οποία χρειάζεται να εκδοθεί καινούρια Οδηγία.

Πολύ περισσότερο, η νομοθεσία επισημαίνει ότι μετά την εφημερία ή την παραμονή επί 12ωρο στο χώρο εργασίας, επιβάλλεται η παροχή αμέσως ισοδύναμη περίοδος ημερήσιας αντισταθμιστικής ανάπαυσης έως 12 ώρες, που σημαίνει ότι ο γιατρός μετά την εφημερία δεν υποχρεούται να εργαστεί, καθώς δικαιούται 12ωρη αντισταθμιστική ανάπαυση.

Όσο για τη συναίνεση του γιατρού σε υπερεργασία, αυτή θα πρέπει να δηλώνεται εγγράφως.