Ο κόσμος, όπως θα τον ήθελε ο Τραμπ

Μέσα σε λίγες μέρες ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να αναστατώσει και να στρέψει εναντίον του τρεις (και μία) χώρες, με δηλώσεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν προϊόντα ιμπεριαλιστικής παραφροσύνης, αν δεν είναι απλώς κακόγουστο χιούμορ.

Το ερώτημα αν το εννοούσε δεν είναι καθόλου φιλοσοφικό, όπως και το αν υπάρχουν στο επιτελείο του άνθρωποι που τον συμβουλεύουν να κάνει τέτοιες δηλώσεις ή απλώς δεν καταφέρνουν να τον αποτρέψουν.

Τι είπε ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ

1. Θα ήθελε να πάρει πίσω η χώρα του από τον Παναμά τον έλεγχο της Διώρυγας, που ενώνει τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό Ωκεανό.

2. Θα μπορούσε ο Καναδάς, ο μεγάλος γείτονας των ΗΠΑ, να γίνει η 51η Πολιτεία τους, έτσι ώστε οι πολίτες του να πληρώνουν χαμηλότερους φόρους και να αισθάνονται αμυντικά πιο ασφαλείς κάτω από τη δική του ομπρέλα.

3. Θα επιθυμούσε να αποκτήσει (αγοράσει; – κατακτήσει;) και τη Γροιλανδία, η οποία υπάγεται με βάση τις διεθνείς συνθήκες στη Δανία, έχοντας ωστόσο ένα καθεστώς αυτοδιοίκησης και σημαντικής αυτονομίας.

Οι χάρτες δεν έχουν και τόσο πλάκα

Αν δεν ήταν αυτός που είναι και δεν ετοιμαζόταν να ορκιστεί Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στις 20 Ιανουαρίου, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για ένα σερί κακόγουστων αστείων ενός μεγαλομανούς φαντασιόπληκτου.

Κάποιοι το εκμεταλλεύτηκαν πάντως… εικαστικά και άρχισαν να δημοσιεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χάρτες με τον κόσμο, όπως θα ήταν ιδανικά για τον πάμπλουτο και ασυνάρτητο συχνά πρόεδρο, που αντί για την πόρτα της φυλακής, όπως ήλπιζαν κάποτε πολλοί αντίπαλοί του, κατέληξε να ετοιμάζεται να περάσει εκείνη του Λευκού Οίκου.

Όμως το πράγμα δεν είναι καθόλου αστείο και πιστοποιεί ότι ο πλανήτης θα πρέπει να είναι έτοιμος να ακούσει και ίσως και να ζήσει πολλά απρόβλεπτα την επόμενη τετραετία. Μάλιστα, πολλοί λένε ότι ο Τραμπ θα αναζητήσει τρόπο για να παρακάμψει τα εμπόδια για μια ακόμα θητεία.

Κατάμουτρα προσβλητικός στον Τριντό

Πίσω από τις μεταξύ σοβαρού και αστείου προτάσεις του κρύβεται μια αλαζονεία, αλλά και κάθε άλλο παρά καλυμμένες απειλές.

Στον Καναδά, για παράδειγμα, ανησυχούν για το ενδεχόμενο να επιβληθούν από την Ουάσινγκτον δασμοί της τάξης του 25% στα προϊόντα τους, με πρόσχημα ότι δεν φυλάσσουν τα σύνορά τους.

Κάτι που δεν είχε διστάσει να πει κατάμουτρα στον πρωθυπουργό της χώρας Τζάστιν Τριντό και επανέλαβε αργότερα και με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ. Ανάλογη απειλή έχει εκτοξευθεί και προς τη μεριά του Μεξικού.

Του φαίνεται ακριβή η Διώρυγα

Απειλητικό ύφος είχε ακόμα πιο έντονα η προειδοποίησή του προς τον Παναμά, που έγινε καθόλου τυχαία, σε μια ομιλία του σε ένα ακροατήριο «συντηρητικών ακτιβιστών». Ο Τραμπ ζήτησε μείωση των τελών για αμερικανικά πλοία που διασχίζουν τη Διώρυγα, προειδοποιώντας πως, εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση, θα επιδιώξει να επαναφέρει την αμερικανική κυριότητα της περιοχής.

«Προς τους αξιωματούχους του Παναμά, σας προειδοποιώ: φροντίστε να συμμορφωθείτε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος, που έλεγε ότι θέλει να ξανακάνει «Μεγάλη την Αμερική», δίνοντας τώρα μια εντελώς διαφορετική διάσταση στο σύνθημά του.

Θέλει το μεγαλύτερο νησί του πλανήτη

Σε αυτό το πλαίσιο ταιριάζει και η άποψή του για εξαγορά της Γροιλανδίας από τη Δανία, μια ενέργεια που χαρακτήρισε ως «απολύτως απαραίτητη για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ». Οι Δανοί, όπως και το 2019, απέρριψαν την πρόταση, ενώ ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Εγκεδε, εξοργισμένος απάντησε: «Η Γροιλανδία είναι δική μας και δεν πωλείται».

Αναλυτές, διπλωμάτες και δημοσιογράφοι σπαζοκεφαλιάζουν τώρα για το πού τελειώνουν τα αστεία και πού αρχίζει το πράγμα να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα παραπάνω δείχνουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο Τραμπ τον ρόλο της υπερδύναμης. Και φυσικά προκαλούν και σοβαρές ανησυχίες για το ποιος θα είναι ο ρόλος του στην προσπάθεια για εξεύρεση λύσεων σε υπάρχουσες συγκρούσεις, όταν η διάθεσή του είναι μάλλον να δημιουργήσει και νέες.

Ποιος μπορεί να τον φρενάρει;

Η ελπίδα πολλών είναι ότι τελικά το κατεστημένο των ΗΠΑ λόμπι, επιχειρήσεις, τράπεζες, το πραγματικό «βαθύ κράτος» δηλαδή, κάποια στιγμή θα βάλει χαλινάρι στις φαντασιώσεις ακραίων συντηρητικών, που σαγηνεύονται από αφηγήσεις τέτοιου είδους στο πλαίσιο της μεγάλης ιδέας του «America First».