Τζίμι Κάρτερ: Πέθανε ο 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ

Πέθανε, σε ηλικία 100 ετών, ο 39ος πρόεδρος ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ. Ο γεννηθείς την 1η Οκτωβρίου του 1924 Τζέιμς Ερλ «Τζίμι» Κάρτερ τζούνιορ υπηρέτησε ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1977 έως το 1981.

Ήταν μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος. Παραλαμβάνοντας το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2002, έγινε ο μοναδικός πρόεδρος των ΗΠΑ που το παραλαμβάνει μετά από τη λήξη της θητείας του.

Προτού γίνει πρόεδρος, ο Κάρτερ υπηρέτησε ως αξιωματούχος του Ναυτικού των ΗΠΑ, ήταν αγρότης, υπηρέτησε δύο θητείες ως Πολιτιειακός Γερουσιαστής στην Τζόρτζια (1963-1967) και μία ως Κυβερνήτης της Τζόρτζια (1971–1975).

Είχε κόψει τη θεραπεία του

Τον Φεβρουάριο του 2023, έπειτα από αλλεπάλληλες νοσηλείες, το Ίδρυμα Κάρτερ ανακοίνωσε ότι ο πρώην πρόεδρος είχε αποφασίσει να μην συνεχίσει τις θεραπείες στις οποίες υποβαλλόταν και να επιστρέψει στο σπίτι του, όπου θα λάμβανε μόνο ανακουφιστική θεραπεία.

Πολιτικές πρωτοβουλίες

Ως πρόεδρος, ο Κάρτερ δημιούργησε δυο νέα υπουργεία: το Ενέργειας και το Εκπαίδευσης.

Επιπλέον, εγκαθίδρυσε μιαν εθνική ενεργειακή πολιτική, η οποία περιελάμβανε τη διατήρηση και τον έλεγχο των τιμών, καθώς και τις νέες τεχνολογίες. Στα εξωτερικά ζητήματα, ο Κάρτερ επεδίωξε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, τις Συνθήκες του Καναλιού του Παναμά, τον δεύτερο γύρο των Συνομιλιών Περιορισμού Στρατηγικών Όπλων (SALT II), και επέστρεψε τη Ζώνη του Καναλιού του Παναμά στον Παναμά.

Σε όλη την καριέρα του, ο Κάρτερ έδινε επιμόνως έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ανέλαβε το αξίωμά του σε περίοδο διεθνούς στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος παρέμεινε σε όλη τη θητεία του.

Το τέλος της προεδρικής του θητείας σημαδεύτηκε από την ιρανική κρίση ομηρίας του 1979-1981, την ενεργειακή κρίση του 1979, το πυρηνικό ατύχημα του Νησιού των Τριών Μιλίων, τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (στο τέλος του 1979), το μποϋκοτάζ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας του 1980 από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκρηξη του όρους Αγία Ελένη του 1980.

Μέχρι το 1980, η δημοτικότητα του Κάρτερ είχε διαβρωθεί. Επιβίωσε από μια προκριματική αναμέτρηση ενάντια στον Τεντ Κέννεντι για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του 1980, αλλά έχασε με σημαντική διαφορά στις γενικές εκλογές από τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Ο Τζίμι Κάρτερ αποτέλεσε πρόσωπο-κλειδί στην επιχείρηση Καταφύγιο για την Ανθρωπότητα

Στις 20 Ιανουαρίου 1981, λεπτά μετά τη λήξη της θητείας του Κάρτερ, οι 52 Αμερικανοί αιχμάλωτοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη ελευθερώθηκαν, τερματίζοντας την 444-ήμερη κρίση ομηρίας στο Ιράν.

Αφότου άφησε το αξίωμα του, ο Κάρτερ και η σύζυγος του Ρόζαλιν ίδρυσαν το κέντρο Κάρτερ το 1982, μια μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση που λειτουργεί για την προαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Είχε ταξιδέψει εκτεταμένα για να διεξάγει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, να είναι παρατηρητής εκλογών, και να προάγει την πρόληψη ασθενειών και την εκρίζωση τους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο Τζίμι Κάρτερ αποτέλεσε πρόσωπο-κλειδί στην επιχείρηση Καταφύγιο για την Ανθρωπότητα (Habitat for Humanity), και ήταν ιδιαίτερα ενεργός στην Παλαιστινιακή Διένεξη.

Τον Μάρτιο 2012, δυο μήνες πριν ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοινώσει ότι είναι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων, ο Τζίμι Κάρτερ είχε δηλώσει ήταν ήταν υπέρ του να επιτρέπεται να παντρεύονται τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια.