Νικόλαος Κάλας: Του Ορέστη φαντασιοπληξίες

Ορέστης

Εφόνευσε τo γιo της για να μη γίνει άντρας και πήρε την κόρη της για εραστή
γλάροι κι αετοί φρουρούν το μέλαθρό της, στον κήπο μόνο ασφόδελοι θάλλουν, στα δώματα πνέει μουσική
ζουν όλη μέρα με το σώμα τους γυμνό, κατάσκιοι πέπλοι συγκρατούνε κάπως τα μαλλιά των
κάθε μήνα τα βάφουν άλλο χρώμα
τώρα η μια τα ’χει βαθυπόρφυρα και της άλλης είναι σαν βαθύ σμαράγδι
την νύχτα ξεκινούν για ορθρινές ικεσίες, όταν φτάνουν στον τάφο του παιδιού ορχούνται με τους ήχους περασμένης ολβίας
η μάνα θρηνεί τον γιο κι η κόρη τον αδερφό
«τον σκότωσα για σένα για να ’σαι πιο δικιά μου» κράζει εκείνη
«τον έκρυψα για σένα για να ’σαι πάντα κοντά μου» φωνεί η άλλη
λυγμοί διαλύουν την οδύνη, το σέλας τα παραθυρόφυλλα της βασιλικής οικοδομής
έβη ο ήλιος, κηρύχνει την ημέρα, φυσά μύρα στα λούλουδα, ανέμους στους πλοκάμους, σκορπά τα όρνια στον ουρανό
στις δώδεκα μ’ όλο το φως του καλεί τον νιο να βγει από αόρατο τάφο
ίστατ’ εκεί, γυμνός μελαγχαίτης και ωραίος και καλός — ένα θαύμα
πέφτει η μάνα ξερή από την άνομη επιθυμιά, κι η κόρη κείτεται κι αυτή
κατόπιν όλα συνεχίζονται όπως ήταν καμωμένα να συνεχισθούν
τα πάντα έρπουν προς την δύση
οι αγαπώμενες καταφεύγουν στις κλίνες των, στα καλλυντικά, στο δηλητηριώδη χυμό των ασφοδέλων
δεν είναι όμως η αιδώ το αίσθημα που γεύονται
η ντροπή είναι του κόσμου, των γλάρων των αϊτών
δεν είναι η τύψη που τις πυρώνει
μετανοούν οι πεθερές, οι νύφες, οι πένθιμοι βράχοι και τα άνθη
δεν είναι αγωνία, η αγωνία είναι για τη μουσική
δεν είναι ή αγωνία ή τύψη ή αισχύνη που αισθάνονται αυτές
αλλά ηδονή Ηδονή ΗΔΟΝΗ
τα άλλα όλα είναι του Ορέστη φαντασιοπληξίες.

Νικόλαος Κάλας, Οδός Νικήτα Ράντου, Ίκαρος (α’ έκδοση 1976)

Ο ποιητής, θεωρητικός της λογοτεχνίας και τεχνοκριτικός Νικόλαος Κάλας (Νικόλαος Καλαμάρης το πραγματικό όνομά του), στον οποίον οφείλουμε την ανωτέρω ιδιάζουσα αντιστροφή του οιδιπόδειου συμπλέγματος, έφυγε από τη ζωή στις 31 Δεκεμβρίου 1988, σε ηλικία 81 ετών.

Ο γεννημένος στη Λωζάννη Νικόλαος Κάλας (Nicolas Calas, γνωστός και με τα ψευδώνυμα Νικήτας Ράντος και Μ. Σπιέρος) έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Αθήνα και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στη συνέχεια, αρχής γενομένης από το 1934, o ευρυμαθής Κάλας μοίρασε τη ζωή του ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι, όπου ήλθε σε επαφή με τα τότε πρωτοποριακά καλλιτεχνικά ρεύματα, ιδίως με τον κύκλο των γάλλων υπερρεαλιστών.

Το 1942 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου έμελλε να παραμείνει έως το θάνατό του (ενδιαμέσως πραγματοποίησε ταξίδια στην Ελλάδα).

Iδιόρρυθμος εκπρόσωπος της περίφημης Γενιάς του ’30, ο Κάλας πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1929 με δημοσιεύσεις άρθρων του σε περιοδικά, ενώ εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του (Ποιήματα) το 1932.

Ο τροτσκιστικών καταβολών και φροϋδικών επιρροών Κάλας τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Οδός Νικήτα Ράντου.

Πέραν του ποιητικού έργου του στα ελληνικά, έγραψε ποίηση στη γαλλική και την αγγλική γλώσσα, καθώς και πεζά κείμενα, ενώ μετέφρασε, μεταξύ άλλων, Τ. Σ. Έλιοτ (ο πρώτος μαζί με τον Τάκη Παπατσώνη μεταφραστής του στα ελληνικά) και Λουί Αραγκόν.