Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Γιατί ο Γιάννης των Απαράδεκτων δεν θα το μάθει ποτέ

Στο επεισόδιο «Χρόνια Πολλά» των Απαράδεκτων, ο Γιάννης βγάζει το «λάδι» στους υπόλοιπους, λόγω υπαρξιακής κρίσης που του προκάλεσε η ημέρα των γενεθλίων του, ρωτώντας τους «Ποιος έφτιαξε το σύμπαν; Ποιος μας έφερε σε τούτη τη γη;». Απαντήσεις πήρε, αλλά δεν τον κάλυψαν. Στην πραγματικότητα όμως, δεν θα τον καλύψουν ποτέ, όσες φορές και να επαναληφθεί η αγαπημένη σειρά.

Υπενθυμίζεται ότι ο Βλάσης και η Δήμητρα, προκειμένου να απαλλαχτούν από την γκρίνια του εορταζόμενου Γιάννη, ζήτησαν από τον διαβασμένο Σπύρο να τους δώσει μια απάντηση για το υπαρξιακό ερώτημα.

«Υπάρχει η θρησκευτική άποψη ότι το σύμπαν το δημιούργησε ένα υπάρτατο ον, ο θεός δηλαδή. Υπάρχει και η επιστημονική άποψη η οποία λέει ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε από αλυσιδωτές εκρήξεις του ηλίου» απάντησε ο Σπύρος.

Όταν όμως μετέφεραν αυτά τα «χαρμόσυνα» νέα στον Γιάννη, εκείνος δεν καλύφθηκε γιατί ζήτησε στη συνέχεια να μάθει ποιος δημιούργησε τον ήλιο.

Το ζήτημα της γέννησης του Σύμπαντος μας φαινόταν διευθετημένο, αλλά δεν ήταν

Σύμφωνα όμως με τον, δρ. Ντάνιελ Λίνφορντ, από Τμήμα Φιλοσοφικών και Θρησκευτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ολντ Ντομίνιον της Βιρτζίνια, ο Γιάννης θα μείνει με την απορία.

«Σήμερα, πολλοί από εμάς εξακολουθούν να πιστεύουν αυτή την ιστορία. Το Σύμπαν, σύμφωνα με δημοφιλή βιβλία, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και το θεματικό τραγούδι σε τουλάχιστον μία κωμική σειρά, ξεκίνησε με ένα Big Bang, που σηματοδοτεί την προέλευση της φυσικής ύλης και του ίδιου του χρόνου» λέει ο Λίνφολντ σε ανάλυσή του στο Aeon.

Στη δεκαετία του 1930, ένας Βέλγος ιερέας και φυσικός ονόματι Ζορζ Λεμέτρ άλλαξε την κατανόησή μας για το Σύμπαν όταν οραματίστηκε τη γέννησή του ως μια κοσμική έκρηξη. Σύμφωνα με τον Λεμέτρ, η αρχή του χρόνου ξεκίνησε με «φωτεινά αλλά πολύ γρήγορα πυροτεχνήματα».

Η θεωρία του πρότεινε ότι ζούσαμε σε μια ξεθωριασμένη μεταλάμψη – έναν κόσμο καπνού και στάχτης που ξεδιπλώνεται αργά. «Η «θεωρία των πυροτεχνημάτων της εξέλιξης» του Λεμέτρ ζωγράφισε μια ζωντανή εικόνα, αλλά παρουσίασε επίσης στους επιστήμονες ένα σχεδόν αδύνατο παζλ» επισημαίνει ο Λίνφολντ: «θα μπορούσαμε να βρούμε στοιχεία για την αρχή του χρόνου εάν αυτή η αργή εξέλιξη παρακολουθείτο με κάποιο τρόπο προς τα πίσω; Θα ανακαλύπταμε ένα αρχείο της γέννησης του Σύμπαντος κάπου στο παρόν;».

Big Bang

Ενώ πριν τον Ζορζ Λεμέτρ, το ζήτημα της γέννησης του Σύμπαντος περιοριζόταν σε μεταφυσικούς και θεολόγους, ο 20ος αιώνας άλλαξε τα πάντα. Η υπόθεση του Λεμέτρ, που αρχικά συναντήθηκε με σκεπτικισμό, έδειξε ότι το Σύμπαν είχε μια φλογερή προέλευση – μια που θα μπορούσε να ανακαλυφθεί. Σε μια ραδιοφωνική εκπομπή του 1949 για το BBC, ο Άγγλος αστρονόμος Φρεντ Χόιλ χαριτολογώντας αναφέρθηκε στο διαστελλόμενο Σύμπαν ως Big Bang. Το όνομα έμεινε.

Το ζήτημα της γέννησης του Σύμπαντος μας φαινόταν διευθετημένο. «Και όμως, παρά το πώς απεικονίζεται η Μεγάλη Έκρηξη στη λαϊκή κουλτούρα, πολλοί φυσικοί και φιλόσοφοι της φυσικής αμφιβάλλουν εδώ και πολύ καιρό εάν η επιστήμη μπορεί πραγματικά να μας πει ότι ο χρόνος ξεκίνησε» σημειώνει ο Λίνφολντ.

«Τις τελευταίες δεκαετίες, ισχυρά αποτελέσματα που αναπτύχθηκαν από επιστημονικά προσανατολισμένους φιλοσόφους φαίνεται να δείχνουν ότι η επιστήμη μπορεί να μην μας δείξει ποτέ ότι ξεκίνησε ο χρόνος. Η αρχή του χρόνου, που κάποτε φανταζόταν ότι αναφλέγεται σε μια ξαφνική έκρηξη πυροτεχνημάτων, δεν είναι πλέον ένα αδιαμφισβήτητο επιστημονικό γεγονός» τονίζει.

Το σύμπαν δεν ξεκίνησε ποτέ

Μια θεωρία που αναπτύχθηκε το 1940 -θεωρία σταθερής κατάστασης- υποστήριζε ότι το Σύμπαν δεν ξεκίνησε ποτέ. Ωστόσο, τέτοιες εναλλακτικές λύσεις απορρίφθηκαν σε μεγάλο βαθμό όταν, το 1964, ο Arno Penzias και ο Robert Wilson ανακάλυψαν την μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου – ένα είδος λάμψης που γέμισε το Σύμπαν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρι χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Με την ανακάλυψη των Penzias και Wilson, δεν υπήρχε σοβαρή αμφιβολία ότι το παρατηρήσιμο Σύμπαν προήλθε από μια καυτή, πυκνή κατάσταση και από τότε διαστέλλεται.

Καθώς προχωρούσε όμως ο 20ός αιώνας, άρχισαν να αναδύονται ερωτήματα σχετικά με το Big Bang, λέει ο Λίνφολντ. «Ήταν πραγματικά αυτή η προέλευση του Σύμπαντος; Το παρατηρήσιμο Σύμπαν μπορεί κάποτε να επεκτάθηκε από μια καυτή, πυκνή κατάσταση, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ολόκληρο το Σύμπαν το έκανε, ή ότι δεν υπήρχε τίποτα πριν από την καυτή, πυκνή κατάσταση».

Με άλλα λόγια, είναι αυτό που ρώτησε ο Γιάννης τη Δήμητρα και τον Βλάση: «Ναι αλλά τον ήλιο ποιος τον δημιούργησε;».

Έτσι, ο ειδικός επισημαίνει ότι τις τελευταίες δεκαετίες, περισσότεροι φυσικοί έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι ο «κατακλυσμός» θα αντικατασταθεί με κάτι άλλο σε μια μελλοντική θεωρία. Και ακόμη πιο ριζοσπαστικά επιχειρήματα αναδύονται τώρα που αμφισβητούν τις καθιερωμένες ιδέες μας για τη Μεγάλη Έκρηξη – ιδέες που έχουν χαθεί σε δημοφιλείς αφηγήσεις για το Σύμπαν.

«Αυτά τα επιχειρήματα αφορούν την παγκόσμια δομή του χωροχρόνου και υποδηλώνουν έντονα ότι κανένα θεώρημα και κανένας όγκος δεδομένων δεν θα μας επιτρέψει ποτέ να μάθουμε εάν ο χωροχρόνος προήλθε από κάποιον κατακλυσμό του παρελθόντος» υπογραμμίζει ο Ντάνιελ Λίνφορντ.