Τουρκικός άθλος – Σαν τα μανιτάρια ξεφύτρωσαν οι πρεσβείες στην Αφρική επί Ερντογάν

Όταν η Ελλάδα ασχολούνταν με την ελληνική προεδρία στην ΕΕ το 2003, τότε ξεκινούσε να μαθαίνει με επιδεξιότητα το τιμόνι της Τουρκίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ενώ όμως η Αθήνα βαυκαλίζεται για εκείνη τη χρονιά, θεωρώντας τη μεγάλη «επιτυχία», μπορεί κανείς να δει τι σημαίνει πραγματικά αεικίνητη διπλωματία, βλέποντας τι κατάφερε η Άγκυρα στην… Αφρική.

Εκείνη τη χρονιά λοιπόν, λειτουργούσαν στην Αφρική μόλις 11 τουρκικές πρεσβείες. Μέσα σε 22 χρόνια, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εκτόξευσε τον αριθμό αυτόν στις… 44 με τα αεροπλάνα της Turkish Airlines να εξυπηρετούν τους περισσότερους αφρικανικούς προορισμούς. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα διαθέτει σε όλη την αφρικανική ήπειρο, μόλις 10 αποστολές.

«Από τότε που ανήλθε στην εξουσία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία έχει δείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Αφρική από οποιοδήποτε άλλο έθνος» αναφέρει ανάλυση του Geopolitical Figures. «Η Άγκυρα έχει επεκτείνει επιθετικά την επιρροή της σε ολόκληρη την ήπειρο στους τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας, του πολιτισμού και της πολιτικής».

Το εμπόριο της Τουρκίας με την Αφρική έφτασε τα 32 δισ. δολάρια το 2023, σημειώνοντας αύξηση 50% την τελευταία δεκαετία.

Πράγματι, οι Τούρκοι εγκαινίασαν μια απίστευτη γκάμα πολλαπλών τρόπων διείσδυσης στην Αφρική, από ανοικοδόμηση τζαμιών και σχολείων μέχρι εκπαίδευση στρατών Αφρικανών δικτατόρων, εκτοπίζοντας ακόμα και τη διαβόητη Βάγκνερ.

Αναγνωρίζοντας το αναξιοποίητο δυναμικό των αφρικανικών αγορών, ο Ερντογάν έδωσε προτεραιότητα στην επέκταση των σχέσεων πέρα ​​από τους παραδοσιακούς εταίρους της Βόρειας Αφρικής, τονίζεται στην ανάλυση.

«Η στρατηγική ήπιας ισχύος της Τουρκίας περιλαμβάνει την κατασκευή τζαμιών σε χώρες όπως η Γκάνα, το Μάλι και η Σομαλία. Ίδρυση τουρκικών σχολείων, νοσοκομείων και πολιτιστικών κέντρων μέσω φορέων όπως η Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού (TIKA) ή το Ινστιτούτο Yunus Emre και προσφορά υποτροφιών και προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για παράδειγμα μέσω του Τουρκικού Ιδρύματος Maarif».

«Αυτές οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς» λέει ορθά η αμερικανική ανάλυση (βλ. infographic).

Ενδεικτικό infographic με την τουρκική επιρροή στην Αφρική (Geopolitical Futures)

Τουρκία παντού

Το εμπόριο της Τουρκίας με την Αφρική έφτασε τα 32 δισ. δολάρια πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 50% την τελευταία δεκαετία. Τουρκικές εταιρείες έχουν εξασφαλίσει βασικές θέσεις σε τομείς όπως οι κατασκευές και η ενέργεια. Η Τουρκία υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία θαλάσσιας ασφάλειας με τη Σομαλία, παραχωρώντας στην Άγκυρα δικαιώματα για υπεράκτιες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ύδατα της Σομαλίας.

Η παρουσία της Τουρκίας σε ζητήματα ασφαλείας έχει επίσης αυξηθεί εντυπωσιακά. Τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη -τα περίφημα Μπαϊρακτάρ- και τα φορητά όπλα είναι πλέον κοινά στους αφρικανικούς στρατούς, και ιδιωτικές αμυντικές εταιρείες εργολάβοιδραστηριοποιούνται σε ζώνες συγκρούσεων. Πλέον η Τουρκία κοντράρει ανοιχτά Κίνα, Ρωσία και ΗΠΑ στις εξαγωγές όπλων.

Η Αφρική διαθέτει τρομερό ορυκτό πλούτο που θα χρειαστεί για την ενεργειακή μετάβαση και αυτό η Άγκυρα το γνωρίσει και σκοπεύτει να επεκταθεί φυσικά και σε πολλούς εξορυκτικούς τομείς.

«Η έγκαιρη αναγνώριση από την Τουρκία του δυναμικού της Αφρικής την έχει καθιερώσει ως σημαντικό εταίρο στην ήπειρο. Άλλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επιδιώκουν τώρα να ακολουθήσουν το μοντέλο της Τουρκίας, αλλά θα δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στην καθιερωμένη παρουσία της Άγκυρας και τη συνεχιζόμενη επέκταση» υπογραμμίζεται στην ανάλυση του Geopolitical Figures.

Όσο η ελληνική διπλωματία επαναπαυόταν σε ταξίδια στις Βρυξέλλες, οι Τούρκοι χτυπούσαν «φλέβα», ενεργοποιώντας τις παραγωγικές δυνατότητές τους, δίχως να περιμένουν από ευρωπαϊκά προγράμματα που κόβονται εν μια νυχτί εάν το αποφασίσουν κάποιοι εταίροι.