Πνευματικά δικαιώματα: Ποια έργα τέχνης περιήλθαν στη δημόσια σφαίρα από την 1η Ιανουαρίου 2025

To 1929 ήταν η χρονιά που ο Ποπάυ έκανε το ντεμπούτο του στα κόμικς, ο Μίκυ Μάους είπε την πρώτη του λέξη και ο Ernest Miller Hemingway δημοσίευσε το μυθιστόρημα-ορόσημο «A Farewell to Arms». Όμως τα πνευματικά δικαιώματα των έργων δεν ήταν δημόσια.

Από την 1η Ιανουαρίου 2025, ένα ευρύ φάσμα έργων του 1929 έχουν περιέλθει επισήμως στο δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων κινηματογραφικών ταινιών, βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών, διαλέξεων και κηρυγμάτων, χαρτών, μουσικών συνθέσεων, έργων εικαστικών τεχνών και άλλων.

Μεταξύ των χιλιάδων τίτλων που γιορτάζουν τη λήξη των πνευματικών δικαιωμάτων και είναι πλέον ελεύθεροι και δίκαιοι για αντιγραφή, κυκλοφορία και επέκταση, είναι το «The Karnival Kid», η πρώτη μικρού μήκους ταινία του Walt Disney στην οποία μιλάει ο Μίκυ Μάους, το «Blackmail», η πρώτη ηχητική ταινία του Alfred Hitchcock, το «The Wild Party», η πρώτη ομιλούσα ταινία της Clara Bow, και το πρωτοποριακό βωβό έπος του G.W. Pabst Pandora’s Box. Και αυτές είναι μόνο οι ταινίες.

Ποιοι είναι οι κανόνες σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα

Τα πρωτότυπα δημιουργικά έργα εισέρχονται αμέσως στη δημόσια σφαίρα εάν δεν προστατεύονται από δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, γνωστό και ως πνευματικά δικαιώματα. Τα πνευματικά δικαιώματα για τα περισσότερα δημιουργικά έργα διαρκούν 95 χρόνια, ενώ ορισμένα διαρκούν λιγότερο, και άλλα εκτείνονται μέχρι τα 100 χρόνια, όπως αυτά πολλών ηχογραφήσεων.

Μερικά παραδείγματα

Παρόλα αυτά, η φετινή νέα κατηγορία περιλαμβάνει μερικές εμβληματικές συνθέσεις, όπως το τραγούδι του Arthur Freed «Singin’ in the Rain», το οποίο αργότερα βοήθησε να εξελιχθεί στο αγαπημένο μιούζικαλ του Χόλιγουντ. Υπάρχει επίσης το «An American in Paris» του George Gershwin, το οποίο αργότερα εξελίχθηκε στη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία, το «Boléro» του Maurice Ravel και το «Tiptoe Through the Tulips» των Alfred Dubin και Joseph Burke, το οποίο απέκτησε νέα ζωή μέσω της χρήσης της εκδοχής του Tiny Tim στην ταινία τρόμου Insidious του 2010.

Όσον αφορά τα βιβλία, υπάρχει μια τριπλέτα από κλασικά βιβλία για τις σχολικές αίθουσες που θα κυκλοφορήσουν φέτος. Το χρονικό του Φόκνερ «Τhe Sound and the Fury», για παράδειγμα,  για τη διάλυση μιας ευγενικής οικογένειας του Νότου έχει ήδη μεταφερθεί σε δύο ταινίες, όπως και το ρομάντζο του Hemingway για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τώρα, οι θαυμαστές και των τριών κειμένων δεν χρειάζεται να περάσουν από τα κληροδοτήματα των διαφόρων συγγραφέων για να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα για τη νέα μίξη, τη διασκευή ή την επανεκτέλεση των έργων.

Ο αγαπημένος του Χόλιγουντ Ντάσιελ Χάμετ έχει δύο βιβλία που εισέρχονται φέτος στο κοινό κτήμα: Red Harvest και The Maltese Falcon (Το γεράκι της Μάλτας). Το πρώτο μυθιστόρημα του Τζον Στάινμπεκ, Cup of Gold, βρίσκεται επίσης στον κατάλογο, μαζί με το θεατρικό έργο Rope του Partick Halton, το οποίο ο Hitchcockμετέτρεψε αργότερα στην ομώνυμη ταινία του 1948. Το Μυστήριο των Επτά Διαλογών τηςAgatha Christieείναι επίσης διαθέσιμο για διασκευή.

Εκατοντάδες άλλες ταινίες είναι πλέον διαθέσιμες για πειραματισμό, όπως η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία των αδελφών Marx, «The Cocoanuts», το εμβληματικό animation «The Skeleton Dance» του Walt Disney και το Hallelujah του King Vidor, το οποίο διαθέτει ένα από τα πρώτα αμιγώς μαύρα καστ στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η εκκολαπτόμενη κινηματογραφική βιομηχανία βρισκόταν εν μέσω της μνημειώδους μετάβασης από τον βωβό στον ηχητικό κινηματογράφο και τα ίχνη της προσπάθειας αυτής μπορούν να εντοπιστούν σε όλο το μητρώο του δημόσιου τομέα. Από την πρώτη ηχητική κωμωδία τουHarold Clayton Lloyd «Welcome Danger», στην πρώτη ηχητική ταινία του Τζον Φορντ The Black Watch, στην τελευταία βουβή ταινία του Buster Keaton, «Spite Marriage». Η πρώτη ηχητική ταινία που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, το μιούζικαλ The Broadway Melody, βρίσκεται επίσης στον κατάλογο.

Ακολουθεί η λίστα των έργων στο σύνολό τους ανά κατηγορία

Βιβλία και θεατρικά έργα

William Faulkner, The Sound and the Fury

Ernest Hemingway, A Farewell to Arms

Virginia Woolf, A Room of One’s Own

Dashiell Hammett, Red Harvest and The Maltese Falcon (όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Black Mask)

John Steinbeck, Cup of Gold

Richard Hughes, A High Wind in Jamaica

Oliver La Farge, Laughing Boy: A Navajo Love Story

Patrick Hamilton, Rope

Arthur Wesley Wheen, the first English translation of All Quiet on the Western Front by Erich Maria Remarque

Agatha Christie, Seven Dials Mystery

Robert Graves, Good-bye to All That B. White and James Thurber, Is Sex Necessary? Or, Why You Feel the Way You Do

Rainer Maria Rilke, Letters to a Young Poet (μόνο η πρωτότυπη γερμανική έκδοση, Briefe an einen jungen Dichter)

Walter Lippmann, A Preface to Morals

Ellery Queen (Frederic Dannay and Manfred Bennington Lee), The Roman Hat Mystery

Ταινίες

A dozen more Mickey Mouse animations (συμπεριλαμβανομένης της πρώτης ομιλούσας εμφάνισης του Mickey στο The Karnival Kid)

The Cocoanuts, directed by Robert Florey and Joseph Santley (η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους των Marx Brothers)

The Broadway Melody, directed by Harry Beaumont (νικητής του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας)

The Hollywood Revue of 1929, directed by Charles Reisner (με το τραγούδι «Singin’ in the Rain»)

The Skeleton Dance, directed by Walt Disney and animated by Ub Iwerks (η πρώτη μικρού μήκους «Silly Symphony» της Disney)

Blackmail, directed by Alfred Hitchcock (Η πρώτη ηχητική ταινία του Χίτσκοκ)

Hallelujah, directed by King Vidor (μία από τις πρώτες ταινίες μεγάλου στούντιο με αμιγώς αφροαμερικανικό καστ)

The Wild Party, directed by Dorothy Arzner (Η πρώτη «ομιλούσα» ταινία της Clara Bow

Welcome Danger, directed by Clyde Bruckman and Malcolm St. Clair (η πρώτη κωμωδία με πλήρη ήχο και πρωταγωνιστή τον Harold Lloyd)

On With the Show, directed by Alan Crosland (η πρώτη ομιλούσα, έγχρωμη ταινία μεγάλου μήκους)

Pandora’s Box (Die Büchse der Pandora), σε σκηνοθεσία G.W. Pabst

Show Boat, directed by Harry A. Pollard (προσαρμογή του μυθιστορήματος και του μιούζικαλ)

The Black Watch, directed by John Ford (Η πρώτη ηχητική ταινία του Ford)

Spite Marriage, σε σκηνοθεσία Edward Sedgwick και Buster Keaton (η τελευταία βωβή ταινία του Keaton)

Say It with Songs, σε σκηνοθεσία Lloyd Bacon (συνέχεια των The Jazz Singer και The Singing Fool)

Dynamite, σε σκηνοθεσία Cecil B. DeMille (Η πρώτη ηχητική ταινία του DeMille)

Gold Diggers of Broadway, σε σκηνοθεσία Roy Del Ruth

Χαρακτήρες

Segar, Popeye (στο «Gobs of Work» από το κόμικ του Thimble Theatre)

Hergé (Georges Remi), Tintin (στο «Les Aventures de Tintin» από το περιοδικό Le Petit Vingtième)

Μιούζικαλ

«Singin’ in the Rain», στίχοι από Arthur Freed, μουσική από Nacio Herb Brown

«Ain’t Misbehavin’», στίχοι Andy Paul Razaf, μουσική Thomas W. («Fats») Waller & Harry Brooks (από το μιούζικαλ Hot Chocolates)

«An American in Paris», George Gershwin

«Boléro», Maurice Ravel

«(What Did I Do to Be So) Black and Blue», στίχοι Andy Paul Razaf, μουσική Thomas W. «Fats» Waller & Harry Brooks (ένα τραγούδι για τη φυλετική αδικία από το μιούζικαλ Hot Chocolates)

«Tiptoe Through the Tulips», στίχοι Alfred Dubin, μουσική Joseph Burke

«Happy Days Are Here Again», στίχοι Jack Yellen, μουσική Milton Ager (το κεντρικό τραγούδι της προεκλογικής εκστρατείας του Franklin D. Roosevelt το 1932)

«What Is This Thing Called Love?», του Cole Porter (από το μιούζικαλ Wake Up and Dream του Porter)

«Am I Blue?», στίχοι Grant Clarke, μουσική Harry Akst

«You Were Meant for Me», στίχοι από Arthur Freed, μουσική από Nacio Herb Brown

«Honey», στίχοι και μουσική Seymour Simons, Haven Gillespie, και Richard A. Whiting

«Waiting for a Train»», στίχοι και μουσική Jimmie Rodgers

Ηχογραφήσεις του 1924

«My Way’s Cloudy», Marian Anderson

«Rhapsody in Blue», George Gershwin

«Shreveport Stomp», Jelly Roll Morton

«Lazy», The Georgians

«Krooked Blues», King Oliver’s Creole Jazz Band με τον Louis Armstrong

«Deep Blue Sea Blues», Clara Smith

«The Gouge of Armour Avenue», Fletcher Henderson and his Orchestra και Big Charlie Green

«Mama’s Gone, Good Bye», Ray Miller and his Orchestra

«It Had To Be You», Isham Jones Orchestra και Marion Harris

«California Here I Come», Al Jolson

Τέχνη

Το Κέντρο για τη Μελέτη της Δημόσιας Περιουσίας σημειώνει επίσης: «Τα πνευματικά δικαιώματα θα λήξουν επίσης το 2025 για έργα τέχνης που δημοσιεύθηκαν ή καταχωρήθηκαν το 1929, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων, των πινάκων ζωγραφικής και της φωτογραφίας.

Το 1929 ο Salvador Dalí μετακόμισε στο Παρίσι και έγινε βασικό μέλος του κινήματος της υπερρεαλιστικής τέχνης, και τα έργα του Illumined Pleasures, The Accommodations of Desire και The Great Masturbator θα ανήκουν πλέον στη δημόσια σφαίρα.

Ενώ καταφέραμε να εντοπίσουμε πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι τα έργα αυτά δημοσιεύτηκαν στο La Révolution surréaliste ή ως μέρος της έκθεσης του Dalí στο Goemans, δεν έχουμε βρει ακόμη οριστικές ιστορικές πληροφορίες για άλλα έργα τέχνης, κυρίως για το έργο του René Magritte «The Treachery of Images».

«Σε γενικές γραμμές ο νόμος εξετάζει αν το έργο τέχνης δόθηκε πραγματικά στο κοινό», εξηγεί η αναφορά του Κέντρου. «Αν δημιουργήθηκε αλλά παρέμεινε μόνο στο στούντιο του καλλιτέχνη, αυτό δεν μετράει.

»Αλλά οι κανόνες είναι σκοτεινοί και η «δημοσίευση» είναι ένας όρος τέχνης στο νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων που δεν ήταν σαφώς καθορισμένος. Οι πρώτες δικαστικές υποθέσεις υποδηλώνουν ότι τα έργα τέχνης θεωρούνταν δημοσιευμένα αν εκτίθεντο χωρίς περιορισμούς (μερικές φορές υπήρχαν μέτρα που εμπόδιζαν τους ανθρώπους να αντιγράφουν τα έργα που εκτίθενται), αν κυκλοφορούσαν σε περιοδικό, κατάλογο ή άλλο μέσο με άδεια ή αν προσφέρονταν προς πώληση στο κοινό».

*Πηγή: Entertainment Weekly