Στην Ικαρία αδερφές μου, στην Ικαρία: Τα μυστικά της μακροζωίας στο νησί του Αιγαίου

Ένα εκτενές αφιέρωμα για τα μυστικά της μακροζωίας των κατοίκων στην Ικαρία με τίτλο «Πώς ζει κάποιος μέχρι τα 100; Το μυστικό της μακροζωίας», έκανε πριν από λίγες ημέρες η δημόσια ραδιοφωνία του κρατιδίου της Βαυαρίας, Bayerischer Rundfunk.

Ο γερμανός δημοσιογράφος Bernd-Uwe Gutknecht που επιμελήθηκε το ρεπορτάζ, είχε επισκεφθεί την Ικαρία τον προηγούμενο Οκτώβριο, με σκοπό να ερευνήσει το θέμα και να συγκεντρώσει μαρτυρίες από τους αιωνόβιους κατοίκους του νησιού.

Στο ρεπορτάζ του, ο Γερμανός δημοσιογράφος ανέδειξε το αίσθημα της κοινότητας που επικρατεί στην Ικαρία, με τους κατοίκους να συγκεντρώνονται στα καφενεία ή στις εκκλησίες των οικισμών για να συζητήσουν καθημερινά θέματα, ή θέματα που αφορούν τον κόσμο και τα Θεία.  Επίσης, ιδιαίτερη σημασία αποδίδει στην ευφορία που προσφέρουν στους κατοίκους τα πανηγύρια.

Στα εν λόγω αφιερώματα γίνεται λόγος για την επιστήμη της Γεροντολογίας και τη θεωρία των «μπλε ζωνών»- ανάμεσα στις οποίες είναι και η Ικαρία. Πρόκειται για περιοχές όπου σε μεγάλο ποσοστό οι κάτοικοί τους υπερβαίνουν τα 90 χρόνια ζωής, χάρη στους ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς, στην ανθεκτική κοινωνική δομή, στην υγιεινή διατροφή με τοπικά προϊόντα και στις χειρωνακτικές εργασίες στη φύση.

Ποιες είναι οι μπλε ζώνες

Όταν ο δημοσιογράφος του National Geographic, ερευνητής και συγγραφέας Νταν Μπούτνερ έψαχνε το 2008 στοιχεία για το μυστικό της μακροζωίας εντόπισε 5 περιοχές στον πλανήτη όπου ζούσαν οι περισσότεροι υγιείς ηλικιωμένοι άνω των 90. Οι «Μπλε Ζώνες», όπως τις ονόμασε και τις ξεχώρισε ο δημοσιογράφος είναι η Σαρδηνία, η Ικαρία, η χερσόνησος Νικόγια στην Κόστα Ρίκα, μια κοινότητα Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνιας και η Οκινάουα το 5ο μεγαλύτερο νησί της Ιαπωνίας.

Σ’ αυτές τις περιοχές, σύμφωνα με κάποιες έρευνες, το προσδόκιμο ζωής φαίνεται να επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες, δηλαδή τα γονίδια, σε ποσοστό 25% αλλά και από τη διατροφή, το περιβάλλον, την άσκηση και άλλα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής που μοιράζονται το υπόλοιπο 75%.

Τόσο στην Ικαρία –που είναι τόσο κοντά και τόσο μακριά από εμάς τους ανθρώπους των μεγαλουπόλεων- όσο και στις υπόλοιπες 4 μπλε ζώνες οι άνθρωποι ακολουθούν κάποια κοινά μυστικά-που είναι πλέον φανερά- για υγιή αιωνόβια ζωή, σύμφωνα με τον Μπούτνερ.

Μυστικό #1: Ένα φλιτζάνι όσπρια την ημέρα

Οι κάτοικοι που ζουν στις Μπλε Ζώνες τρώνε ποικιλία οσπρίων και άλλων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες. Για παράδειγμα η σόγια είναι βασικό μέρος της παραδοσιακής διατροφής στην Οκινάουα, όπως και η φάβα στη Σαρδηνία και την Ικαρία και τα μαύρα φασόλια στη Νικόγια.
Έρευνες έχουν δείξει, ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες βελτιώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και σακχάρου και συμβάλλει στον κορεσμό. Επιπλέον, η συχνή κατανάλωση οσπρίων θωρακίζει τον οργανισμό ενάντια στον καρκίνο και το διαβήτη Τύπου 2 και συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφραγμάτων και εγκεφαλικών.

Μυστικό #2: Μια χούφτα ξηροί καρποί κάθε μέρα…

Ένα ακόμα κοινό διατροφικό στοιχείο ανάμεσα στους κατοίκους των Μπλε Ζωνών είναι καθημερινή κατανάλωση ξηρών καρπών, πλούσιων σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και μεταλλικά στοιχεία. Σύμφωνα με τον Μπούτνερ, τα αμύγδαλα είναι δημοφιλή σε Ικαρία και Σαρδηνία, ενώ οι άνθρωποι της Νικόγια αγαπούν τα φιστίκια.

Μια έρευνα στο JAMA Internal Medicine, σε δείγμα 31.000 Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας, έδειξε πως όσοι έτρωγαν πάνω από τέσσερις φορές την εβδομάδα ξηρούς καρπούς, ήταν 51% λιγότερο επιρρεπείς σε καρδιακό επεισόδιο και διέτρεχαν 48% μικρότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακό νόσημα, σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν ξηρούς καρπούς λιγότερες φορές.

Μυστικό #3: Ο καταμερισμός των ημερήσιων θερμίδων

Πιθανώς να έχετε ακούσει αυτό που συμβούλευαν οι παλιότεροι: να τρώτε το πρωί σαν βασιλιάδες, το μεσημέρι σαν πρίγκιπες και το βράδυ σαν φτωχοί. Δηλαδή να τρώτε το μεγαλύτερο μέρος των ημερήσιων θερμίδων σας νωρίτερα μέσα στην ημέρα. Αυτό κάνουν και οι κάτοικοι των Μπλε Ζωνών.

Αυτό το μοτίβο διατροφής ταιριάζει με το βιολογικό μας ρολόι ή αλλιώς τους κιρκάδιους ρυθμούς γιατί το πρωί και μέχρι νωρίς το απόγευμα μεταβολίζουμε αποτελεσματικότερα τα γεύματα που τρώμε.

Έρευνα δείχνει πως όσοι καταναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος των θερμίδων τους νωρίς την ημέρα, όχι μόνο κάνουν περισσότερες καύσεις λίπους και πεινούν λιγότερο, αλλά χάνουν περισσότερο βάρος και βελτιώνουν σημαντικά τα επίπεδα χοληστερόλης και σακχάρου στο αίμα τους.

Μυστικό #4: Ένα -τουλάχιστον- γεύμα με την οικογένεια

Στις Μπλε Ζώνες είναι κοινή πρακτική μεταξύ των οικογενειών να κάθονται μαζί στο τραπέζι και να τρώνε παρέα τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα, συνήθως το μεσημεριανό.
Όπως παρατήρησε ο Μπούτνερ, οι οικογένειες που τρώνε μαζί, τρώνε πιο θρεπτικά, πιο αργά ενώ έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά που τρώνε με την οικογένεια, έχουν λιγότερα προβλήματα με διατροφικές διαταραχές. Επίπλέον, τα παντρεμένα ζευγάρια που έχουν σε προτεραιότητα τα οικογενειακά γεύματα, καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά συζυγικής ευτυχίας. Οι γονείς που συνηθίζουν να τρώνε σπιτικό βραδυνό με τα παιδιά τους, καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά ενώ τα παιδιά τους είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν παχυσαρκία.

Ωστόσο οι κάτοικοι που ζουν στις Μπλε Ζώνες «επενδύουν» στην μακροζωία όχι μόνον μέσα από την υγιεινή διατροφή τους αλλά και μέσα από τον τρόπο ζωής τους.

Οι συμβουλές της μακροζωίας από την πηγή

Ιδού λοιπόν 8 συμβουλές ως απαύγασμα του τρόπου που ζουν οι δικοί μας Ικαριώτες αλλά και οι υπόλοιποι κάτοικοι των  Μπλε ζωνών.

1. Μείνετε ενεργοί και μην αφήσετε το σώμα και το πνεύμα να αποσυρθούν από την ζωή και την καθημερινότητα καθώς μεγαλώνετε.
2. Αφήστε το επείγον να περιμένει και υιοθετήστε έναν πιο αργό ρυθμό ζωής
3. Να συναντιέστε συχνά με καλούς φίλους
4. Φροντίστε το σώμα σας μέσα από την καθημερινή, ήπια άσκηση
5. Χαμογελάτε συχνά
6. Συνδεθείτε με τη φύση
7. Πείτε ευχαριστώ σε ο,τιδήποτε φωτίζει την ημέρα σας και σας κάνει να αισθάνεστε ζωντανοί.
8. Ζήστε συνειδητά τη στιγμή

* Πηγή: Vita