Δέκα χρόνια πριν οι επιστήμονες μετέβαλαν τον ορισμό αυτού που πίστευαν ότι αποτελεί ένα «ασφαλές» όριο για την κλιματική αλλαγή, προκειμένου να σώσουμε τον πλανήτη και κατ’ επέκταση τους εαυτούς μας, από τα χειρότερα.
Επί δεκαετίες, οι ερευνητές τόνιζαν ότι η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας πρέπει να διατηρηθεί κάτω από τους δύο βαθμούς της κλίμακας Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες συνέπειες.
Έτσι την τριετία 2015-2018 θεώρησαν ότι η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου είναι ένα πολύ ασφαλέστερο όριο.
Ωστόσο οι άνθρωποι το κάναμε πάλι το θαύμα μας…
Υπάρχουν τρόποι να σώσουμε τον πλανήτη μας
Το 2024, το κρίσιμο όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου ξεπεράστηκε για πρώτη φορά για ένα ολόκληρο έτος, αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη ταχείας μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών.
Μεγάλο μέρος του έργου που απαιτείται για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής υπερβαίνει τις αρμοδιότητες των ατόμων – από την κλιμάκωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως τη διακοπή της παραγωγής πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα. Αλλά η έρευνα δείχνει ότι και οι μεμονωμένες δράσεις μπορούν να αθροιστούν.
Όμως, μερικές φορές μπορεί να αισθάνεται κανείς ότι είναι δύσκολο να ξέρει από πού να ξεκινήσει.
Ποια βήματα μπορούν πραγματικά να κάνουν ουσιαστική διαφορά; Παρακάτω, σύμφωνα με το BBC, μπορείτε να δείτε μερικές από τις πιο αποτελεσματικές ενέργειες που μπορείτε να κάνετε για να ζήσετε μια πιο βιώσιμη ζωή φέτος, από την κατανάλωση περισσότερων φυτικών τροφών μέχρι τη μείωση του αριθμού των πτήσεών σας και την αγορά περισσότερων μεταχειρισμένων ρούχων.
Επιλέξτε μια πιο φυτική διατροφή
Μέχρι το 2033, πιστεύεται ότι θα υπάρχουν σχεδόν δύο δισεκατομμύρια βοοειδή, ένα δισεκατομμύριο χοίροι, 32 δισεκατομμύρια πουλερικά και σχεδόν τρία δισεκατομμύρια πρόβατα στον μικρό γαλαζοπράσινο πλανήτη μας – δηλαδή περίπου 38 δισεκατομμύρια μεμονωμένα ζώα.
Για να ζήσουν όλα αυτά τα ζώα θα απελευθερώνουν τα ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου μεθάνιο και οξείδιο του αζώτου – μόρια που έχουν 28 και 265 φορές, ισχυρότερη επίδραση στη θέρμανση του πλανήτη από ό,τι το διοξείδιο του άνθρακα, αντίστοιχα. Και αυτό για να μην αναφέρουμε τις τεράστιες ποσότητες γης και νερού που απαιτούνται για τη διατήρησή τους.
Μια πιο φυτική διατροφή κάνει καλό και στην υγεία μας
Ως εκ τούτου, η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ευρέως ότι για να σωθεί το παγκόσμιο κλίμα από την ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους με τους οποίους το είδος μας μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του είναι να τρώει λιγότερο κρέας.
Σύμφωνα με μια βρετανική μελέτη, οι χορτοφάγοι έχουν δίαιτες που εκπέμπουν μόλις το 25% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των πιο σαρκοφάγων κρεατοφάγων, ενώ τόσο οι Vegeterian όσο και οι Vegan, έχουν σημαντικά χαμηλότερη χρήση νερού και προκαλούν λιγότερη ζημιά στη βιοποικιλότητα από ό,τι οι παμφάγοι.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι και οι κυβερνήσεις των χωρών πρέπει να ασχοληθούν σοβαρά με αυτό το θέμα, δεδομένου ότι όση προσπάθεια και να κάνουν οι απλοί άνθρωποι, αν δεν ελεγχθούν οι βιομηχανίες επεξεργασίας κρεάτων, οι οποίες λειτουργούν ανταγωνιστικά και παράγουν περισσότερα απ’ ότι χρειάζονται με αποτέλεσμα να χάνονται χιλιάδες τόνοι στα σκουπίδια κάθε χρόνο, δεν θα γίνει τίποτα.
Ενώ η αλλαγή των υποδομών είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθηθούν οι άνθρωποι να μειώσουν τις εκπομπές από τις μεταφορές, η ατομική δράση μπορεί ακόμα να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη μείωση αυτών των εκπομπών.
Αν πετάτε τακτικά, πιθανόν να αποτελεί ένα τεράστιο ποσοστό του αποτυπώματος άνθρακα σας, οπότε η διακοπή οποιασδήποτε πτήσης είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ζήσετε πιο βιώσιμα.
Η χρήση του τρένου, του λεωφορείου ή ακόμη και του αυτοκινήτου με περισσότερα από ένα άτομα είναι σχεδόν πάντα χαμηλότερη σε άνθρακα ανά χιλιόμετρο ή μίλι. Και η μείωση των πτήσεων πιθανότατα θα σημαίνει επίσης ότι ταξιδεύετε πιο κοντά στο σπίτι σας, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τον άνθρακα.
Αν χρησιμοποιείτε αυτοκίνητο, επιλέξτε ένα μικρό αυτοκίνητο που καταναλώνει λιγότερη βενζίνη και χρειάζεται λιγότερη ενέργεια και υλικά για την κατασκευή του.
Χαμηλότερη σε άνθρακα η διαδρομή με το τρένο
Έτσι θα μειώσετε τις εκπομπές, ενώ τα ηλεκτρικά οχήματα είναι επίσης μια συνολική καθαρή νίκη για το κλίμα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα οχήματα που κινούνται με ορυκτά καύσιμα.
Όποιο αυτοκίνητο κι αν έχετε, το να οδηγείτε απλά λιγότερο μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο – ειδικά σε μικρότερες διαδρομές που μπορούν να γίνουν με τα πόδια ή με ποδήλατο, κάτι που είναι επίσης ευεργετικό για την υγεία σας. Φυσικά, όπου είναι εφικτό, το να απαλλαγείτε εντελώς από το αυτοκίνητό σας είναι ένας καλός τρόπος μείωσης των εκπομπών.
Αγοράστε λιγότερα ρούχα
Η μόδα συμβάλλει σημαντικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη, καθώς ευθύνεται για το 8-10% των παγκόσμιων εκπομπών, περισσότερο από ό,τι η αεροπορία και η ναυτιλία μαζί. Κάθε δευτερόλεπτο, το ισοδύναμο ενός απορριμματοφόρου γεμάτο ρούχα καίγεται ή θάβεται σε χωματερές, σύμφωνα με το Ίδρυμα Ellen MacArthur, ένα περιβαλλοντικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα.
Πώς μπορείτε λοιπόν να κάνετε την γκαρνταρόμπα σας πιο βιώσιμη; Το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να αγοράζετε λιγότερα νέα ρούχα, ιδίως είδη γρήγορης μόδας, τα οποία συχνά κατασκευάζονται από μη βιώσιμα υλικά.
Αντ’ αυτού, μπορείτε να νοικιάσετε ρούχα, να ανακυκλώσετε την υπάρχουσα γκαρνταρόμπα σας ή να στραφείτε σε μεταχειρισμένα ρούχα σε καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών ή μέσω διαδικτυακών πλατφορμών όπως το Vinted, το Depop ή το eBay.
Επί του παρόντος, τα μεταχειρισμένα ή ανακυκλωμένα ρούχα αποτελούν μόλις το 9% της μέσης γκαρνταρόμπας στις ΗΠΑ, αλλά αυξάνονται ταχύτερα από οποιοδήποτε άλλο κανάλι στον τομέα της μόδας στις ΗΠΑ και αναμένεται να αποτελέσουν μια αγορά σχεδόν 90 δισ. δολαρίων (73 δισ. λιρών) τα επόμενα 10 χρόνια.
Το να πλένετε τα ρούχα σας λιγότερο συχνά μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα της ντουλάπας σας, μειώνοντας τη χρήση ενέργειας, καθώς και στην πρόληψη της εισόδου επιβλαβών μικροπλαστικών στις υδάτινες οδούς.
Κάθε δευτερόλεπτο, καίγεται ή θάβεται σε χωματερές το ισοδύναμο ενός απορριμματοφόρου γεμάτο ρούχα
Είναι επίσης σημαντικό να σκεφτείτε τι θα κάνετε με τα ρούχα σας στο τέλος της ζωής τους.
Είναι δύσκολο να ανακυκλώσετε πλήρως τα ρούχα – μόλις το 1% των ανακυκλωμένων αντικειμένων μετατρέπονται ξανά σε νέα ρούχα – αλλά μπορείτε να τα δωρίσετε, να τα πουλήσετε, να τα δώσετε σε φίλους ή να τα μετατρέψετε σε ένα έργο χειροτεχνίας. Τα αντικείμενα που πετιούνται στον κάδο απορριμμάτων μπορεί να καταλήξουν σε χωματερή ή να αποτεφρωθούν, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Για τα κατοικίδια σας
Αγαπάμε τα κατοικίδιά μας, αλλά θα πρέπει να μάθουμε κάποια πράγματα. Τα κατοικίδια μας μπορούν να παράγουν πάνω από τρεις τόνους CO2 κατά τη διάρκεια της ζωής τους – που ισοδυναμεί με την οδήγηση ενός βενζινοκίνητου αυτοκινήτου 12.070 χιλιόμετρα (7.500 μίλια).
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι για να μειώσουμε το αποτύπωμα άνθρακα των ζώων μας. Μια επιλογή είναι να στραφούμε σε πιο βιώσιμες πρωτεΐνες για την τροφή τους.
Η παραγωγή ψαριών, για παράδειγμα, έχει ως αποτέλεσμα μόλις το ένα τέταρτο των εκπομπών που σχετίζονται με το αρνί και το βοδινό κρέας.
Μια άλλη εναλλακτική πρωτεΐνη που κερδίζει δημοτικότητα στις τροφές για κατοικίδια ζώα είναι τα έντομα – τα οποία μπορούν να τρέφονται με απορρίμματα τροφίμων και έχουν υψηλό ποσοστό μετατροπής της τροφής σε κρέας.
Ένας απλός -αλλά ίσως εκπληκτικός- τρόπος για να κάνετε το αγαπημένο σας σκυλάκι πιο βιώσιμο είναι να μεταβείτε σε ανακυκλωμένες σακούλες για τα κακά του σκύλου, σε αντίθεση με τις σακούλες που κατασκευάζονται από παρθένο πλαστικό ή τις λιπασματοποιήσιμες εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες έχουν εκπληκτικό αντίκτυπο στο κλίμα.
Εξετάστε εναλλακτικές λύσεις θέρμανσης
Η διατήρηση της θερμοκρασίας των κτιρίων μας κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον τομέα της βιώσιμης ενέργειας.
Τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να καλύπτουν το 60% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης για θέρμανση και οι εκπομπές από τον τομέα αυτό εξακολουθούν να αυξάνονται παρά την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών θερμότητας.
Εάν πρόκειται να απενεργοποιήσουμε τους λέβητες αερίου – ή τουλάχιστον να χαμηλώσουμε προς το παρόν τον θερμοστάτη, τι μπορεί να αντικαταστήσει αυτή την πηγή θερμότητας για να διατηρήσει τα σπίτια με ασφάλεια ζεστά;
Οι αντλίες θερμότητας θερμαίνουν ή ψύχουν τα κτίρια χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια για τη μεταφορά θερμότητας από και προς το εξωτερικό έδαφος ή τον αέρα
Στις Βρυξέλλες, επιστήμονες και μηχανικοί έχουν κοιτάξει κάτω από τους δρόμους στο αποχετευτικό σύστημα της πόλης για να θερμάνουν τα κτίρια της πόλης. Ένα παρόμοιο έργο στο Βανκούβερ του Καναδά βοηθά ήδη να ζεσταθούν τα σπίτια στο προάστιο False Creek.
Στην χώρα μας, φυσικά, τα παραπάνω αποτελούν… ψιλά γράμματα και μάλλον χρειαζόμαστε πολλά πολλά χρόνια για τέτοιου είδους έργα.
Οι αντλίες θερμότητας είναι πλέον ένας από τους πιο αποδοτικούς τρόπους θέρμανσης κατοικιών, μαζί με τη θερμική ενέργεια από την ηλιακή ενέργεια.
Το κόστος εγκατάστασης για τις αντλίες θερμότητας έχει σημειώσει μια μέτρια μείωση διεθνώς, με το κόστος να προβλέπεται να μειωθεί λίγο περισσότερο μέχρι το 2030, σύμφωνα με μια ανάλυση. Εξακολουθούν ωστόσο να αποτελούν ένα ακριβό αρχικό κόστος, αν και υπάρχουν οικονομικά κίνητρα για τις αντλίες θερμότητας σε 30 χώρες.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι μέχρι το 2030 οι αντλίες θερμότητας θα μπορούσαν να μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 500 εκατομμύρια τόνους, ή το ισοδύναμο των ετήσιων εκπομπών CO2 όλων των αυτοκινήτων στην Ευρώπη σήμερα.
Εν τω μεταξύ, για όσους εξαρτώνται από λέβητα φυσικού αερίου, οι βασικές διορθώσεις μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της απόδοσης της θέρμανσής σας και στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας – όπως η βελτιωμένη μόνωση, τα προστατευτικά για τα ρεύματα και οι χοντρές κουρτίνες.
Η παραγωγή πλαστικού αναμένεται να διπλασιαστεί τουλάχιστον μέχρι το 2050, ενώ τα πλαστικά απόβλητα στις ΗΠΑ αυξάνονται συνεχώς από το 1960. Αν συνεχίσουμε την κατανάλωση πλαστικού με τον σημερινό ρυθμό, θα μπορούσε να αντιστοιχεί στο 20% της παραγωγής πετρελαίου μέχρι το 2050.
Έρευνες που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς έχουν αποκαλύψει τα χημικά που αγοράζουμε με το φαγητό μας και τα καταναλώνουμε
Είναι δύσκολο να κόψουμε εντελώς το πλαστικό, αλλά μπορούμε να λάβουμε μέτρα για να μειώσουμε την κατανάλωσή μας. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει όχι μόνο τον πλανήτη, αλλά και την υγεία μας, καθώς ορισμένοι τύποι πλαστικού έχουν συνδεθεί με υπογονιμότητα και ενδοκρινικά προβλήματα.
Όσα δήλωσε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο μετά την ήττα των Μιλγουόκι Μπακς από τους Πόρτλαντ Μπλέιζερς (105-102) – «Να μαζέψουμε νίκες και να βρούμε μομέντουμ», το μήνυμα του Greek Freak
Ο χρυσός μετά την εκλογή Τραμπ υποχώρησε κάτω από τα 2.700 δολάρια αλλά οι γεωπολιτικές συγκρούσεις και η ζήτηση από τις κεντρικές τράπεζες εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε νέα άνοδο φέτος
Ο Κώστας Σημίτης ήταν ο πρωθυπουργός που συνέδεσε το όνομά του με το ευρώ και τις πολιτικές λιτότητας, ταυτόχρονα με τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του μεγάλου ελληνικού δημόσιου τομέα.
Όλοι λένε ότι το περπάτημα κάνει καλό, τόσο στη σωματική όσο και στη ψυχική υγεία μας. Αυτές είναι οι αλλαγές που θα δείτε αν το βάλετε στο πρόγραμμά σας.
