Στατιστικό αλαλούμ με την ανεργία – Με ελαστική απασχόληση η μία στις δύο προσλήψεις

Αυξήθηκε ή μειώθηκε η ανεργία στο Νοέμβριο; Εξαρτάται πώς το βλέπεις. Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι η ανεργία μειώθηκε κατά -2,6% σε σχέση με τον Οκτώβριο και η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ανακοίνωσε ότι αυξήθηκε κατά 15,5%.

Ανέκαθεν τα στοιχεία των δύο οργανισμών για την ανεργία είχαν απόκλιση, αφού η ΕΛΣΤΑΤ δεν καταγράφει τους μακροχρόνια ανέργους. Επιπλέον υπολογίζει ως εργαζόμενους ακόμα και όσους εργάστηκαν μία ώρα την εβδομάδα τον τελευταίο μήνα.

Όμως αυτή τη φορά η «ψαλίδα» της απόκλισης είναι τόσο διευρυμένη που εγείρει ερωτηματικά. Όχι  βέβαια για την αντικειμενικότητα των δεικτών της ΕΛΣΤΑΤ, οι οποίοι είναι ορθοί με βάση τη μεθοδολογία που ακολουθείται. Όσο για το πώς η κυβέρνηση εργαλειοποιεί τους συγκεκριμένους δείκτες και υποτιμά τους άλλους, παρουσιάζοντας τη μισή αλήθεια.  Εξίσου προβληματικό όμως είναι ότι οι δύο οργανισμοί φαίνεται να αναιρούν ο ένας τον άλλον, προκαλώντας σύγυχυση για το τι συμβαίνει πραγματικά.

Η απόκλιση των δεικτών ανεργίας μεταξύ ΔΥΠΑ και ΕΛΣΤΑΤ είναι πλέον θηριώδης

Ο γρίφος με την ανεργία

Έτσι, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ ο αριθμός των ανέργων ανέρχεται στους 454.695 (ποσοστό 9,6%) και με βάση τη ΔΥΠΑ στους 962.050 (21,2%). Το success story της μείωσης της ανεργίας, έχει πολλά «γκρίζα» σημεία. Καταρχάς, μετά από μια απότομη κατακόρυφη άνοδο της ανεργίας την περίοδο της κρίσης,  η μετέπειτα σταδιακή μείωσή της, όσο το ΑΕΠ αυξάνεται, είναι αναμενόμενη και δεν συνιστά από μόνη της κατόρθωμα.

Η πρόοδος θα ήταν να έχει αυξηθεί το εισόδημα και οι μισθοί σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο – κάτι που έχει συμβεί σε όλη την Ευρώπη πλην της Ελλάδας. Χαρακτηριστικό είναι ότι με έτος βάσης το 2008, το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα στην Ελλάδα είναι στο 81,6%, έναντι 111,1% στην ΕΕ. Με άλλα λόγια, δεκαπέντε χρόνια μετά την είσοδο στα μνημόνια, και πέντε χρόνια μετά την τυπική «λήξη» τους, είμαστε σχεδόν 20% φτωχότεροι από ό,τι πριν την κρίση.

Σύμφωνα με το Greece In Figures, τα πρώτα χρόνια της κρίσης (2008-2023) το ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε  κατά περίπου 26% – φαινόμενο πρωτοφανές σε εποχή ειρήνης – και η ανεργία αυξήθηκε κατά 20%, οδηγώντας στην απώλεια 900.000 θέσεων εργασίας.

Απώλειες θέσεων εργασίας

Η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι «την τελευταία πενταετία δημιουργήθηκαν 500.000 νέες θέσεις εργασίας» – αποσιωπώντας ότι πλέον πάνω από μία στις δύο προσλήψεις αφορά σχέσεις ελαστικής απασχόλησης, με μισθούς πείνας.

Μάλιστα τους τελευταίους μήνες παρατηρούμε αύξηση του ρυθμού τον απολύσεων, με αποκορύφωμα τον Οκτώβριο όπου χάθηκαν πάνω από 131.000 θέσεις εργασίας, με το ισοζύγιο απασχόλησης να είναι αρνητικό τον συγκεκριμένο μήνα, για τρίτη συνεχή χρονιά.

Συγκεκριμένα, με το που τέλειωσε η τουριστική σεζόν απολύθηκαν 423.209 άτομα, ενώ οι προσλήψεις ειναι 291.718.  Όσο και αν η κατακόρυφη αύξηση των απολύσεων συνδέεται με τη λήξη της τουριστικής σεζόν, αυτό που επιβεβαιώνεται είναι η πτώση της δυναμικής της απασχόλησης. Οι δε νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, μόνο «ποιοτικές» δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των νεοπροσληφθέντων, πάνω από 157.000 άτομα (54%) εργάζονται με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, με 450 ευρώ μεικτά.

Σκανδαλώδης απόκλιση

Τον Νοέμβριο, με βάση τη ΔΥΠΑ, προστέθηκαν στις λίστες των ανέργων σχεδόν άλλα 129.000 άτομα. Πρόκειται για αριθμό που ανταποκρίνεται στις απώλειες θέσεων εργασίας του Οκτωβρίου και αυξάνει την καταγεγραμμένη ανεργία κατά 15,5%. Στον αντίποδα η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι οι άνεργοι μειώθηκαν σχεδόν κατά 12.000 σε σχέση με τον Οκτώβριο, οδηγώντας στην υποχώρηση του δείκτη ανεργίας κατά -2,6%.

«Με άλλα λόγια, οι δύο Οργανισμοί διαφωνούν για το αν αυξήθηκε ή μειώθηκε η ανεργία τον Νοέμβριο 2024 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα γεγονός πρωτοφανές για σύγχρονο κράτος!», σημειώνει χαρακτηριστικά η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ)

«Όπως προκύπτει με σαφήνεια από τα επίσημα στοιχεία, η ΕΛΣΤΑΤ καταμέτρησε 507.355 λιγότερους ανέργους από την ΔΥΠΑ για τον Νοέμβριο 2024 (ποσοστό απόκλισης 11,6%). Πρόκειται για σκανδαλώδη διαφορά μεταξύ των δύο επίσημων Οργανισμών καταμέτρησης της ανεργίας», συμπληρώνει.

Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι από τους 962.050 ανέργους που καταγράφει η ΔΥΠΑ, επιδοτούνται μόλις 170.851, ποσοστό 17,75% – ούτε καν οι δύο στους δέκα.

Ό,τι δε βουλεύει αποσιωπάται

«Η σκανδαλώδης απόκλιση των δύο κρατικών Οργανισμών στην καταμέτρηση των ανέργων δυστυχώς συνεχίζεται δημιουργώντας τουλάχιστον προβληματισμό για τους θεσμικούς χειρισμούς στο μείζον αυτό κοινωνικό ζήτημα. Ταυτόχρονα όμως εκθέτουν τη χώρα μας τόσο στις κυβερνήσεις της Ευρώπης όσο και σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς που ασχολούνται με την αγορά εργασίας, την αγοραστική δύναμη, την οικονομία, την ανάπτυξη κ.ά.», υπογραμμίζει η ΕΝΥΠΕΚ.

Πράγματι, η ρηχή ανάγνωση των ευρημάτων της ΕΛΣΤΑΤ, χωρίς να συνυπολογίζονται όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, οδηγεί σε μια αλλοιωμένη εικόνα περί ανάπτυξης. Μια εικόνα που κρύβει κάτω από το χαλί ό,τι δεν βολεύει την κυβέρνηση: Τη μακροχρόνια ανεργία, τη χαμηλόμισθη, ευέλικτη και εποχική απασχόληση, που οδηγεί σε εκτίναξη των απολύσεων μετά τη λήξη της τουριστικής σεζόν και καθιστά την Ελλάδα ουραγό στην αγοραστική δύναμη του μισθού.