No-buy year: Μήπως το 2025 να ψωνίσουμε μόνο αυτά που στ’ αλήθεια χρειαζόμαστε;

Αν αποφασίσετε να πάτε μια εκδρομή εκτός Αθηνών (ή να φύγετε από οποιαδήποτε πόλη της Ελλάδος) έστω και για μια ημέρα, είναι πιθανό από το πορτοφόλι σας να λείπουν πάνω από εβδομήντα ευρώ, λόγω του αυξημένου κόστους ζωής.

Όμως, τα πράγματα φαίνεται να παίρνουν μια ακόμη πιο δραματική τροπή όσον αφορά τον τραπεζικό μας λογαριασμό, όταν από το πρωί έως το βράδυ κατακλυζόμαστε από πλήθος διαφημήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες ενισχύουν την υπερκαταναλωτική μας στροφή ως κοινωνία (σε μια εποχή που έχουμε μισθούς πείνας, στεγαστική κρίση, αυξημένες τιμές σε βασικά και μη αγαθά): προϊόντα για την περιποίηση του δέρματος, fast fashion, slow fashion και designer haul, χιλιάδες εστιατόρια για φαγητό (το οποίο πολλές φορές είναι μέτριο και κοστίζει μια περιουσία).

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του 2023, είδαμε μια νέα μικρό – τάση η οποία ξέφυγε από τα όρια του «buy now»: το hashtag #Deinfluencing, το οποίο έχει πλέον δισεκατομμύρια προβολές στο TikTok. Αυτή η ιντερνετική παρέμβαση παρακινούσε το κοινό να μην αγοράζει υπερτιμημένα πράγματα που διαφημίζουν οι influencer.

«Το #Deinfluencing είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη τάση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που φιλοδοξεί να εκπαιδεύσει το ευρύ κοινό σχετικά με την ανάγκη να απεξαρτηθεί από την απόκτηση ή τη διατήρηση υπερβολικής ποσότητας προϊόντων που δεν είναι απαραίτητα στην καθημερινή ζωή», υποστηρίζει ο περιβαλλοντικός εκπαιδευτικός Isaias Hernandez μιλώντας στην Vogue.

Ωστόσο μην μπερδεύεστε: οι deinfluencers εξακολουθούν να είναι influencers. Όμως, αντί να προωθούν προϊόντα, τείνουν να λένε στους ακολούθους τους τι δεν πρέπει να αγοράζουν – είτε επειδή είναι υπερτιμημένο, είτε επειδή είναι ηθικά αμφιλεγόμενο. Από πολλές απόψεις, έχουν εδραιώσει την θέση τους στην κουλτούρα των influencers, η οποία όμως χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια και αξιοπιστία.

«Νο-buy year»

Όπως διαβάζουμε στο Dazed, σε ένα άρθρο που υπογράφει η Halima Jibril,  η 26χρονη Mia Westrap, η οποία πρωτοστάτησε στην τάση του no-buy year στο TikTok πέρυσι τέτοια εποχή, συνειδητοποίησε ότι ξόδευε πολύ περισσότερα χρήματα από όσα άντεχε η τσέπη της, καταλήγοντας να χάσει επαφή με τα οικονομικά της: «Στο πανεπιστήμιο, χρεώθηκα 3.000 λίρες στο overdraft μου. Αυτό που θέλω να καταφέρω με το no-buy year είναι να έχω στην διάθεση μου ένα εργαλείο για να κατανοήσω πραγματικά τα οικονομικά μου και να κοιτάξω προσεκτικά πού πηγαίνουν τα χρήματά μου. Έπεσα θύμα του lifestyle creep- είτε είχα μισθό 24.000 λίρες είτε 35.000 λίρες το χρόνο, εξακολουθούσα να καταλήγω στην ίδια ακριβώς θέση κάθε μήνα».

@thegemden twelve rewards for twelve months • these are specific fo me and are not one size fits all! I encourage you to think of your own daily / weekly / monthly rewards for any big goal youre trying to achieve – whether it is a no buy or not – because you deserve to celebrate your accomplishments! most importantly, if some of these rewards are things you enjoy to do all the time and dont want to cut out then thats great! these are things that I dont do enough for myself because I choose to buy stuff instead! #nobuy #nobuyprep #nobuy25 #underconsumption ♬ original sound – thegemden

Πειθαρχία

Αν θέλετε να ακολουθήσετε αυτή τη νέα τάση του «αγοράζω όσα πραγματικά χρειάζομαι ή ακόμη καλύτερα δεν αγοράζω τίποτα» οφείλεται στον ευατό σας να είστε ρεαλιστές διότι το ζήτημα δεν είναι η τιμωρία, αλλά η πειθαρχία. Για παράδειγμα, αν η αγαπημένη σας δραστηριότητα είναι να πηγαίνετε γυμναστήριο μπορείτε να επενδύσετε σε ένα καλό ζευγάρι αθλητικά παπούτσια. Ωστόσο, δεν είναι αναγκαίο να αγοράσετε μια πληθώρα από set ρούχων για γυμναστήριο, εφόσον δεν τα χρειάζεστε (μόνο και μόνο επειδή κάποιος influencer δίνει έναν εκπτωτικό κωδικό).

«Νόμιζα ότι θα ήμουν πολύ σκληρή με τον εαυτό μου κάθε φορά που παραβίαζα τους κανόνες μου για το no-buy year, αλλά τελικά έδειξα μεγάλη επιείκεια προς τον εαυτό μου», παραδέχεται η Westrap μιλώντας στο Dazed. «Για όποιον ακολουθεί μια no-buy περίοδο, νομίζω ότι είναι σημαντικό να επικεντρωθεί στο πόσο καλά τα πηγαίνει συνολικά. Ακόμα και μία ημέρα που δεν αγοράζετε τίποτα περιττό μπορεί να είναι καλύτερη από ημέρα που δεν αγοράζετε τίποτα απολύτως, και αυτό είναι συχνά το σημείο εκκίνησης για τους περισσότερους από εμάς», συμπλήρωσε.

*Με πληροφορίες από: Dazed | Kεντρική φωτογραφία θέματος: Sex and the City | HBO