«Ένας όχι και τόσο διακριτικός μισογυνισμός» – Μια νέα έκθεση για τις «πριγκίπισσες του δολαρίου»

Οι «πριγκίπισσες του δολαρίου» του John Singer Sargent που παντρεύτηκαν με τη βρετανική υψηλή κοινωνία έρχονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η έκθεση του Kenwood επιδιώκει να αφηγηθεί πληρέστερα την ιστορία των πλούσιων Αμερικανίδων που διέσχισαν τον Ατλαντικό για έναν σύζυγο.

Η Margaret «Daisy» Leiter ήταν μόλις 19 ετών όταν το 1898 ζωγραφίστηκε από τον πιο διάσημο προσωπογράφο της εποχής, τον John Singer Sargent.

Η Leiter, η μικρότερη κόρη ενός Aμερικανού μεγιστάνα του λιανεμπορίου, ήταν μια διάσημη καλλονή που έλεγαν ότι είχε «τα πιο όμορφα μάτια στην Ουάσινγκτον».

Προβλήματα ρευστότητας

Το πορτραίτο του Sargent, στο οποίο η Leiter στέκεται σε όλο της το ύψος, πληθωρικά τυλιγμένη σε ύφασμα, ακτινοβολεί τη μοναχική αυτοπεποίθηση μιας νεαρής γυναίκας που έχει πλήρη επίγνωση της κοινωνικής της δύναμης.

Η αυτοπεποίθησή της δεν ήταν άστοχη. Έξι χρόνια αργότερα, αφότου η μεγαλύτερη αδελφή της Mary παντρεύτηκε τον Lord Curzon, τον αντιβασιλέα της Ινδίας, η Daisy βρέθηκε δίπλα σε επίσης έναν Βρετανό αριστοκράτη, τον Henry Howard, κόμη του Suffolk.

Ήταν γνωστό ότι είχε προβλήματα ρευστότητας- ευτυχώς η νέα κόμισσα του Suffolk μπορούσε να βοηθήσει.

Μια έκθεση με 18 πορτραίτα

Η Leiter δεν ήταν η μόνη πλούσια Αμερικανίδα κληρονόμος που διέσχισε τον Ατλαντικό για να παντρευτεί στην υψηλή κοινωνία – ούτε η μόνη που πόζαρε για τον Sargent.

Με αφορμή την εκατονταετηρίδα από τον θάνατό του το 1925, μια έκθεση στο Kenwood του Λονδίνου θα παρουσιάσει 18 πορτρέτα του Sargent των γυναικών που κάποτε αναφέρονταν σκωπτικά ως «πριγκίπισσες του δολαρίου».

Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται οι πίνακές του της Edith, Lady Playfair (1884), πρώην κληρονόμου της Βοστώνης Edith Russell, δάνειο από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης, και της Joseph Chamberlain (1904), πρώην Mary Crowninshield Endicott της Μασαχουσέτης, που έχει δανειστεί από την Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον.

«Συνειδητοποίησα ότι αυτές οι γυναίκες φυτοζωούσαν πίσω από το στερεότυπο της “πριγκίπισσας του δολαρίου” για 100 χρόνια και ήταν καιρός να το διαλύσουμε αυτό. Υπάρχει ένας ανεπαίσθητος, ή όχι και τόσο ανεπαίσθητος, μισογυνισμός σε όλες τις περιγραφές των γυναικών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού»

Αγαπητός στην αμερικανική και ευρωπαϊκή ελίτ

Ο Sargent, ο ίδιος ομογενής Αμερικανός, ήταν παραγωγικός αλλά και πολύ ακριβός, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στην αμερικανική και ευρωπαϊκή ελίτ.

Η γεννημένη στο Μπρούκλιν Jennie Jerome, η οποία έγινε Lady Spencer-Churchill, μητέρα του Winston, πόζαρε για τον Sargent, όπως και η υποκόμισσα Astor, η πρώτη γυναίκα βουλευτής που πήρε την έδρα της στο Westminster, η οποία ξεκίνησε τη ζωή της ως Nancy Witcher Langhorne στο Danville της Βιρτζίνια.

Δεδομένου του εντυπωσιακού χαρακτήρα πολλών από τα πορτραίτα των συζύγων της αμερικανικής κοινωνίας που φιλοτέχνησε ο Sargent, αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν έχουν εκτεθεί ποτέ πριν μαζί, δήλωσε η Wendy Monkhouse, επιμελήτρια της English Heritage, η οποία φροντίζει το Kenwood.

Tο στερεότυπο της «πριγκίπισσας του δολαρίου»

«Συνειδητοποίησα ότι αυτές οι γυναίκες φυτοζωούσαν πίσω από το στερεότυπο της “πριγκίπισσας του δολαρίου” για 100 χρόνια και ήταν καιρός να το διαλύσουμε αυτό», δήλωσε η ίδια.

«Παρόλο που αυτές οι γυναίκες ήταν εξαιρετικά πλούσιες και παντρεύτηκαν με την αριστοκρατία, στην πραγματικότητα σήμερα είναι πολύ λίγα πράγματα γνωστά γι’ αυτές.

»Έτσι, κάναμε πολλή πρωτότυπη έρευνα για τη ζωή τους για να αναδείξουμε τι πέτυχαν, πώς ο πίνακας εντάσσεται στην ιστορία της ζωής τους.

»Εξετάσαμε τους συζύγους τους, τους εραστές τους, τα παιδιά τους, τα σπίτια τους και προσπαθήσαμε πραγματικά να τους δώσουμε σάρκα και οστά.

»Υπάρχει ένας ανεπαίσθητος, ή όχι και τόσο ανεπαίσθητος, μισογυνισμός σε όλες τις περιγραφές των γυναικών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

»Στην Αμερική τις κατέκριναν επειδή παίρνουν χρήματα από την Αμερική. Στη Βρετανία, τις κατέκριναν επειδή άρπαζαν τη βρετανική αριστοκρατία και μείωναν έτσι τη δεξαμενή γάμων για τη γυναικεία βρετανική αριστοκρατία».

Αμερικανική αυτοπεποίθηση και βρετανική αριστοκρατία

Αν και οι γυναίκες αναμφίβολα θα δυσανασχετούσαν που τις είχαν ομαδοποιήσει, είπε η Monkhouse, πιστεύει ότι ο Sargent έδωσε στις Αμερικανίδες κληρονόμους του κάποια κοινά χαρακτηριστικά.

«Νομίζω ότι σας κοιτάζουν με όλη την αυτοπεποίθηση των ευφυών και γρήγορων γυναικών. Αλλά από την άλλη -και αυτό είναι το μαγικό- ζωγραφίζονται από τον Sargent με έναν τρόπο που ανατρέχει στον Gainsborough και τον Reynolds και άλλους μεγάλους Βρετανούς προσωπογράφους, για να τις κάνει να φαίνονται σαν να ανήκουν στα σπίτια στα οποία θα κρεμόντουσαν.

«Έτσι, έχετε το καλύτερο και από τους δύο κόσμους. Παίρνετε αυτό που θεωρήθηκε ως αμερικανική ειλικρίνεια και αυτοπεποίθηση, αλλά με το ντύσιμο και το πλαίσιο ενός βρετανικού αριστοκρατικού πορτραίτου».

*H έκθεση «Heiress: Sargent’s American Portraits» στο Kenwood House, Λονδίνο, από τις 16 Μαΐου έως τις 5 Οκτωβρίου.

*Με στοιχεία από theguardian.com | Αρχική Φωτό: Margaret ‘Daisy’ Leiter, ζωγραφισμένη από τον John Singer Sargent όταν ήταν 19 ετών. Φωτογραφία: Bailey/Historic England