Γιατί ο Μακρόν και η γαλλική κυβέρνηση «αποκαθιστούν» μετά θάνατον τον Λεπέν

Για κάποιον που επένδυσε συνειδητά στο μίσος και τον ρατσισμό αλλά και αντιμετωπίστηκε με μίσος – δικαιολογημένα… – από σημαντικό μέρος της γαλλικής κοινωνίας (ενδεικτικοί οι πανηγυρισμοί που ακολούθησαν την αναγγελία του θανάτου του), οι ιδιαίτερα μετρημένες διατυπώσεις της γαλλικής προεδρίας και της γαλλικής κυβέρνησης μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με μια απόπειρα μερικής τουλάχιστον «αποκατάστασης» του ιστορικού ηγέτη της γαλλικής Άκρας Δεξιάς Ζαν-Μαρί Λεπέν.

«Πέρα από την πολεμική που ήταν το αγαπημένο του όπλο και τις αναγκαίες αντιπαραθέσεις επί της ουσίας, ο Ζ.Μ. Λεπέν υπήρξε μια σημαντική προσωπικότητα της γαλλικής πολιτικής. Πολεμώντας τον, καταλάβαμε τι μαχητής ήταν», έγραψε στο τουίτερ ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού. «Όποια γνώμη και μπορούμε να έχουμε για τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, αναμφισβήτητα σημάδεψε την εποχή του», υπογράμμισε ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Φρανσουά Ρεταϊγιό.

Αντίστοιχη και η δήλωση της Γαλλικής Προεδρίας για το θάνατο του Λεπέν: «Μια ιστορική προσωπικότητα της ακροδεξιάς, έπαιξε ένα ρόλο στη δημόσια ζωή της χώρας μας για σχεδόν εβδομήντα χρόνια, ο οποίος τώρα κρίνεται από την ιστορία».

Όλα αυτά εντυπωσιάζουν, εάν σκεφτούμε ότι επρόκειτο για κάποιον που είχε ως ένα βαθμό αποκηρυχθεί ακόμη και από το ίδιο του κόμμα – η περίφημη «πατροκτονία» στην οποία προέβη η Μαρίν Λεπέν για να βελτιώσει την «εικόνα» του κόμματός της – ακριβώς επειδή ήταν ένας αμετανόητος φασίστας, που το 1971 είχε καταδικαστεί ως απολογητής εγκλημάτων πολέμου, καθώς η δισκογραφική εταιρεία του πούλαγε δίσκους με χιτλερικά τραγούδια, που καταδικάστηκε γιατί χαρακτήρισε τους ναζιστικούς θαλάμους αερίων «λεπτομέρεια της ιστορίας», που καταδικάστηκε αργότερα για ομοφοβικές δηλώσεις, που αποδεδειγμένα συμμετείχε σε βασανισμούς στην Αλγερία (στην οποία πήγε να υπηρετήσει συνειδητά παρότι ήταν ήδη εκλεγμένος βουλευτής) και που έφτιαξε ένα κόμμα που συμπεριέλαβε στις τάξεις σημαντικό μέρος του γαλλικού νεοφασισμού και συνεργάτες των ναζί.

Μία πρόχειρη απάντηση βεβαίως θα παρέπεμπε στο ότι η κυβέρνηση Μπαϊρού και κατά συνέπεια η δυνατότητα του Εμανουέλ Μακρόν να ασκεί όντως τον ρόλο του προέδρου εξαρτάται από την ανοχή που θα δείξει η Μαρίν Λεπέν και ο Εθνικός Συναγερμός, καθώς, όπως ήδη αποδείχτηκε στην πράξη, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση η κυβέρνηση είναι ευάλωτη σε μια πρόταση δυσπιστίας.

Όμως, παρά τον αναμφίβολο πολιτικό υπολογισμό υπάρχει και κάτι βαθύτερο στη στάση των δυνάμεων του Κέντρου και της Κεντροδεξιάς στη Γαλλία. Και αυτό είναι ότι οι ιδέες του Ζαν-Μαρί Λεπέν είναι πλέον πολύ λιγότερο απόβλητες στη Γαλλία. Τα δικά του συνθήματα για τη μετανάστευση έχουν υιοθετηθεί από ένα ευρύτερο φάσμα πολιτικών δυνάμεων – για να μην αναφερθούμε στη λογική της «Ευρώπης-Φρούριο» που έχει οδηγήσει σε χιλιάδες θανάτους μεταναστών στα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης. Η δική του επίμονη ιδεολογική αλλά και έμπρακτη υπεράσπιση της αποικιοκρατίας αποτυπώνεται στο πώς η αποικιοκρατία έχει μεταφερθεί στο εσωτερικό της Γαλλίας απέναντι στους Γάλλους πολίτες με καταγωγή από πρώην αποικίες. Η δική του ανάδειξη του γαλλικού εθνικισμού σε ιδεολογική σημαία σήμερα επιστρέφει με διάφορους τρόπους στη γαλλική δημόσια σφαίρα – έστω και ως φαντασίωση. Και βέβαια ο δικός του αντικομμουνισμός αποτυπώνεται στον τρόπο που η Εμανουέλ Μακρόν αρνείται συστηματικά να αναγνωρίσει ότι με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, στο οποίο συμμετέχει η Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν θα έπρεπε να είχε λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

Όλα αυτά αποτυπώνουν και μια πραγματικότητα την οποία τις περισσότερες φορές το Γαλλικό πολιτικό σύστημα αρνείται να παραδεχτεί: ότι η συνέχεια του Γαλλικού κράτους και της Πέμπτης Δημοκρατίας με τις πιο σκοτεινές πλευρές της γαλλικής πολιτικής ιστορίας του 20^ου αιώνα ήταν πολύ πιο πραγματική από όσο θέλησαν αλλεπάλληλες κυβερνήσεις να παραδεχτούν, από την αξιοποίηση του πολιτικού προσωπικού του καθεστώτος Βισύ έως το γεγονός ότι τα σώματα ασφαλείας και οι ένοπλες δυνάμεις θα διατηρήσουν μια έντονη ακροδεξιά παράδοση.

Και βέβαια μπορεί κανείς να υποθέσει ότι αυτή η αναδρομική «αποκατάσταση» του Ζαν-Μαρί Λεπέν θα είναι ακόμη πιο έντονη, εάν η Ακροδεξιά του Εθνικού Συναγερμού αναδειχτεί στη βασική δύναμη διακυβέρνησης στον ευρύτερο χώρο «δεξιά του κέντρου».  Αποδεικνύοντας ότι όσο μετατοπίζεται προς τα δεξιά το πολιτικό σύστημα και η κυβερνητική πρακτική στη Γαλλία (και συνολικά στην Ευρώπη…), τόσο πιο «αποδεκτές» θα φαντάζουν οι ιδέες της Ακροδεξιάς και τόσο περισσότερο θα αποτελούν τελικά τμήμα της εφαρμοζόμενης πολιτικής.