Γιατί ο καπνός από τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια είναι χειρότερος από άλλες μορφές ρύπανσης

Οι καμένες περιουσίες είναι οι ορατές συνέπειες από τις χειρότερες πυρκαγιές που έχει ζήσει ποτέ η Καλιφόρνια, όμως οι επιπτώσεις μπορεί να φτάνουν πολύ βαθύτερα.

Ο καπνός από τις πυρκαγιές είναι χειρότερος από άλλες μορφές ατμοσφαιρικής ρύπανσης, δείχνουν πρόσφατες μελέτες, και μπορεί να ταξιδεύει αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Εκτός από φυτική ύλη, οι πυρκαγιές καίνε αυτοκίνητα και κτήρια μαζί με το περιεχόμενό τους, κάτι που σημαίνει ότι δεν περιέχει μόνο μικροσωματίδια. Μαζί με ίχνη χώματος και βιολογικού υλικού, μεταφέρει επίσης χημικά, μέταλλα, πλαστικά και άλλα συνθετικά υλικά.

Ποιες είναι οι επιδράσεις στην υγεία

Σε εργαστηριακά πειράματα, η έκθεση σε καπνό από πυρκαγιές προκαλεί περισσότερη φλεγμονή και μεγαλύτερες βλάβες στους ιστούς σε σχέση με μια ίση δόση απλής ατμοσφαιρικής ρύπανσης, δήλωσε στο Reuters ο Κεντ Πίνκερτο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ντέιβις.

Τοξικά υλικά απελευθερώνονται στον αέρα από τα καμμένα αυτοκίνητα και σπίτια (Reuters)

Πολυάριθμες μελέτες συνδέουν τον καπνό των πυρκαγιών με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος, ανακοπής και εγκεφαλικού, εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος και αύξηση των επισκέψεων στα επείγοντα.

Μελέτη στο Μέριλαντ κατέγραψε αύξηση στα περιστατικά καρδιοπάθειας και πνευμονοπάθειας το 2023 λόγω του καπνού από πυρκαγιές στον Καναδά σε απόσταση άνω των 3.300 χιλιομέτρων.

Ο καπνός μπορεί επίσης να προκαλέσει ερεθισμό των ματιών ή προβλήματα στο δέρμα.

Η επίδραση της έκθεσης δεν αποκλείεται να διαρκεί χρόνια. Μετά την πυρκαγιά στο ορυχείο λιθάνθρακα του Χέιζελγουντ στην Αυστραλία το 2014, τα περιστατικά καρδιοπάθειας παρέμειναν αυξημένα για δυόμισι χρόνια και τα περιστατικά αναπνευστικών νοσημάτων για πέντε χρόνια, δείχνει η σχετική μελέτη.

Η έκθεση σε καπνό από πυρκαγιές έχει επίσης συνδεθεί με αποβολές, πρόωρο τοκετό και μειωμένο σωματικό βάρος των νεογνών. Μελέτη στην Καλιφόρνια συνέδεε τον καπνό των πυρκαγιών με κυτταρικές βλάβες στον πλακούντα.

Άλλη μελέτη στον Καναδά διαπίστωνε πως όσοι ζουν εκτός πόλεων και εντός απόστασης 50 χιλιομέτρων από πυρκαγιές της τελευταίας δεκαετίας αντιμετωπίζουν 4,9% μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και 10% αυξημένο κίνδυνο για όγκους στον εγκέφαλο.

H μέρα έγινε νύχτα λόγω της πυρκαγιάς στο Εθνικό Δάσος του Λος Άντζελες (Reuters)

Επίπτωση στη γνωστική λειτουργία

Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν επίσης ότι ειδικά ο καπνός από πυρκαγιές επηρεάζει τον εγκέφαλο, μειώνει τον δείκτη νοημοσύνης στα παιδιά και αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας.

Τα μικροσκοπικά σωματίδια καπνού που εισέρχονται στον οργανισμό από τους πνεύμονες και τη μύτη μπορούν να περνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, το φυσικό φράγμα ανάμεσα στον εγκέφαλο και την υπόλοιπη κυκλοφορία του αίματος

Μελέτη στην Καλιφόρνια συνέδεε την έκθεση στον καπνό της μεγάλης πυρκαγιάς του «Καμπ Φάιερ» το 2018 με αλλαγές στη δραστηριότητα του εγκεφάλου έξι με 12 μήνες αργότερα, πιθανώς λόγω του στρες.

Άλλες έρευνες υποδεικνύουν αύξηση του κινδύνου άνοιας. Ακόμα και λίγες μέρες με υψηλότερες συγκεντρώσεις καπνού, όταν ο δείκτης ατμοσφαιρικής ποιότητας (AQI) υπερβαίνει το 200, μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένο ρίσκο, δήλωσε ο Τζον Κέισι του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, επικεφαλής μελέτης που εξέτασε ηλικιωμένους στη νότια Καλιφόρνια.

Κανείς δεν εισπνέει περισσότερο καπνό από ό,τι οι πυροσβέστες στο Λος Άντζελες (Reuters)

Τι δεν γνωρίζουμε

Καθώς οι πυρκαγιές γίνονται συχνότερες και μεγαλύτερες λόγω της κλιματικής αλλαγής, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα εκτίθενται όλο και περισσότερο σε καπνό. Πρόσφατη μελέτη προειδοποιούσε ότι η συχνότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών υπερδιπλασιάστηκε την τελευταία εικοσαετία.

Οι συνέπειες των πολλαπλών επεισοδίων έκθεσης δεν είναι ακόμα σαφείς.

«Η επανειλημμένη έκθεση είναι πιθανότερο να προκαλεί ασθένειες, είναι όμως δύσκολο να κάνουμε προβλέψεις επειδή είναι δύσκολο να πεις σε πόσες πυρκαγιές έχει εκτεθεί ο καθένας, πόσο θα διαρκέσουν οι πυρκαγιές ή τι περιέχει ο καπνός» δήλωσε ο Κιθ Μπέιν του Πανεπιστημίου της Καιφόρνια στο Ντέιβις.

Ασαφείς παραμένουν επίσης οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των σωματιδίων καπνού που καταλήγουν στα αποθέματα νερού και στις καλλιέργειες, ή το κατά πόσο ο καπνός επιδεινώνει τις επιπτώσεις της υψηλής θερμοκρασίας

Τι μπορούμε να κάνουμε

Ειδικοί συνιστούν τη μείωση της έκθεσης με περιορισμό της δραστηριότητας σε εξωτερικούς χώρους, ειδικά για αθλήματα. Συστήνεται επίσης η χρήση μάσκας υψηλής προστασίας, N95 ή FFP2.

Τα μέτρα προστασίας έχουν ιδιαίτερη σημασία για ευπαθείς ομάδες, επισήμανε ο Νταγκ Μπρούγκε της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ. «Ο κόσμος πρέπει… να περιορίσει την έκθεση, ειδικά αν ανήκουν σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και τα άτομα με αναπνευστικές παθήσεις».